A
B
C
D
E
F
G
H
I
10 J
11 K
12 L
13 M
14 N
15 O
16 P
17 Q
18 R
19 S
20 T
21 U
22 V
23 W
24 X
25 Y
26 Z

4 D🔗

D,d

ئىنگلىز تىلى ئېلىپبەسىنىڭ تۆتىنچى ھەرپى

dab

يېنىك ئۇرماق، يەڭگىل قاقماق، يېنىك چەكمەك، يېنىك چالماق، يېنىك سۈرمەك، يېنىك مايلىماق.

dad

n. دادا، ئاتا.

daddy

n. (بالىلاردا) دادا، ئاتا.

dadelion

مامكاپ.

daft

ساراڭ، ئەخمەق.

dagger

خەنجەر، كالتە خەنجەر.

daily

adj.Ⅰ كۈندىلىك. dv.Ⅱ ھەر كۈنى، كۈندە. n.Ⅲ گېزىت.

dainty

①adj.Ⅰ گۈزەل، چىرايلىق؛ نازۇك، نازاكەتلىك. ② پۇزۇر، ھەشەمەتلىك. ③ تەملىك، مەززىلىك، تاتلىق. n.Ⅱ نازۇ-نېمەت.

dairy

①n. سۈت فېرمىسى. ② سۈتخانا، سۈت دۇكىنى.

dais

پەشتاق، مۇنبەر، سەھنە (يېغىن زالىدىكى)

dale

n. (شېئىرلاردا) ساي؛ جىلغا؛ ھاڭ؛ ۋادى.

dam

n.Ⅰ دامبا. v.Ⅱ دامبا ياسىماق.

damage

①n.Ⅰ زىيان؛ زىيانكەشلىك؛ بۇزغۇنچىلىق. ② <قانۇن> تۆلەمى؛ تۆلەم پۇلى. v.Ⅱ زىيان يەتكۈزمەك، زىيان سالماق.

dame

n. (ئەنگلىيىدە) سېر خانىم.

damn

①v. (خۇدا) جاجىسىنى بەرمەك، دوزاخقا تاشلىماق. ② قارغىماق، لەنەت ئوقۇماق.

damp

adj.Ⅰ نەم، زەي، ھۆل. n.Ⅱ تەمرەتكە.

dance

①v.Ⅰ ئۇسسۇل ئوينىماق. ② تانسا ئوينىماق. ①n.Ⅱ ئۇسسۇل، ئۇسسۇل ئويناش. ② تانسا ئويناش.

dandruff

باشتىكى كىر.

danger

①n. خەۋپ، خېيىمخەتەر. ② خەتەرلىك نەرسىلەر. ③ تەھدىت.

dangerous

adj. خەتەرلىك، خەۋپلىك.

dare

ux.v.Ⅰ (پېئىلنىڭ to قوشۇلمىغان ئىنفىنىتىۋ شەكلىنىڭ ئالدىدا كېلىپ، ئاساسەن سوراق، بولۇشسىز جۈملىلەردە ئىشلىتىلىدۇ) جۈرئەت قىلماق: پېتىنماق Dareshedo it? ئۇ شۇ ئىشنى قىلىشقا پېتىنالامدۇ؟ ②v.Ⅱ جۈرئەت قىلماق، پېتىنماق. ② دەيدەيگە سالماق.

daring

① يۈرەكلىك. ② تەۋەككۈلچىلىك، پەلىپەتىش، قاراملىق بىلەن، ئويلىمايلا.

dark

①adj.Ⅰ قاراڭغۇ، زۇلمەت. ② خىرە، غۇۋا. ③ قېنىق، توق. ④ يوشۇرۇن. ①v.Ⅱ قاراڭغۇلۇق، (ئالەم) قاراڭغۇلىشىش. ② غۇۋالىق، غۇۋالىشىش.

darken

v. قاراڭغۇلاشماق، قاراڭغۇلاشتۇرماق، قاراڭغۇ چۈشمەك، قاراڭغۇ چۈشۈرمەك. ② غۇۋالاشماق، غۇۋالاشتۇرماق.

darkness

n. قاراڭغۇلۇق، زۇلمەت.

darling

n.Ⅰ ئامرىقى، سۆيگىنى، ئارزۇلۇقى. adj.Ⅱ ئامراق، ئارزۇلۇق، سۆيۈملۈك.

darn

توقۇپ يامىماق.

dart

①v.Ⅰ ئاتماق؛ ئىرغىتماق، تاشلىماق. ② تۇيۇقسىز كىرىپ قالماق، تاسادىپىي كىرىپ قالماق. ③ ئېتىلماق، ئۈسۈپ كىرمەك. ①n.Ⅱ نەيزە. ② تۇيۇقسىز كىرىپ قېلىش؛ ئۈسۈپ كىرىش.

dash

①v.Ⅰ ئېتىلماق. ② چاقماق، چېقىلماق؛ بىتچىت قىلماق، بىتچىت بولماق، تارمار قىلماق. ①n.Ⅱ ئېتىلىش، ئۈسۈپ كىرىش، تۇيۇقسىز كىرىش. ② قىسقا ئارىلىققا يۈگۈرۈش مۇسابىقىسى.

data

n.→datum.

date 1

①n.Ⅰ كۈن، چېسلا. ② دەۋر. ③ (جانلىق تىلدا) ۋەدە. v.Ⅱ ۋاقىتنى بەلگىلىمەك.

date 2

n. چىلان.

dates

خورما.

datum

n.(data ) ① ماتېرىيال. ② نەزەرىيىۋى ئاساس. ③ دەلىل، ئىسپات. ④ سانلىق مەلۇمات.

daub

① سۈركىمەك، سۈرمەك، بويىماق. ② سىر، بوياق. ③ قالايمىقان، مالىماتاڭ رەسىم.

daughter

n. قىز. (قىز، قىزىڭ قىزى دېگەندەك جايلاردا ئىشلىنىدۇ)

daunt

قورقۇتماق، چۆچۈتمەك، دوق قىلماق.

dawdle

لاغايلاپ يۈرمەك، لەلەڭلەپ يۈرمەك، بىكار يۈرمەك.

dawn

①n.Ⅰ تاڭ سەھەر، سۈبھى. ② مۇقەددىمە، باشلىنىش. ①v.Ⅱ تاڭ يورۇماق، تاڭ سۈزۈلمەك. ② كۆرۈنمەك، كۆرۈنۈپ تۇرماق. ③ باشلانماق.

day

①n. كۈندۈز. ② كۈن (بىر كۈن). ③ دەۋر، زامان. day by day ‖ كۈندىن-كۈنگە by day / كۈندۈزدە day in/، day out ھەر كۈنى، كۈندە؛ ئۈزلۈكسىز. one day / بىر كۈنى some day / (كەلگۈسىدە) بىر كۈنى (the) day after tomorrow/ ئۆگۈن (the) day before yesterday/ ئۈلۈشكۈن the other day / ئالدىنقى بىر نەچچە كۈن ①this day week / كېلەر ھەپتىنىڭ مۇشۇ كۈنى. ② ئۆتكەن ھەپتىنىڭ مۇشۇ كۈنى.

daybreak

①n. تاڭ سەھەر، سۈبھى.

daylight

①n. كۈن نۇرى، ئاپتاپ. ② تاڭ سەھەر، سۈبھى.

daytime

n. كۈندۈز.

daze

① خەۋەرسىز، خەۋەرسىز بولماق، قاراڭغۇ بولماق. ② ئايلانماق (كاللا). ئەس-ھوشىنى يوقاتماق.

dazzle

①v. كۆز تورلاشماق، كۆزىنى تورلاشتۇرماق. ② كۆز چاقنىماق، كۆزىنى چاقناتماق.

dead

①adj.Ⅰ ئۆلۈك، ئۆلگەن، جانسىز. ② ئىناۋەتسىز. (the dead ) n.H ئۆلگۈچى.

deadlock

① تۇرغۇنلۇق، قاتمال ھالەت، مۈشكۈل ئەھۋال، قىيىن ئەھۋال. ② تىركەشمەك، تىركىشىپ قالماق.

deadly

adj.Ⅱ ئەجەللىك، قاقشاتقۇچ. ①dv.② ئۆلگەندەك، ئۆلۈكتەك. ② ناھايىتى، ئىنتايىن، بەك: deadly tired ناھايىتى چارچىماق.

deaf

adj. گاس، پاڭ.

deal 1

n. مىقدار a good deal 1 of‖ ناھايىتى جىق، نۇرغۇن، بىرمۇنچە.

deal 2

v.Ⅰ (dealt ؛ dealt) ① تەقسىم قىلماق؛ تەقسىم قىلىنماق، تەقسىم بولماق. ② تەيىنلىمەك، ئەۋەتمەك. ③ (زەربە) بەرمەك. ④ باشقۇرماق؛ شۇغۇللانماق. ①n.Ⅱ ۋىۋىسكا تارقىتىش؛ نومۇر تارقىتىش. ② (جانلىق تىلدا) سودا.

dealer

n. سودىگەر، تىجارەتچى.

dealing

①n. سودا-سېتىق، تىجارەت. ② باردى-كەلدى، باردى-كەلدى قىلىش.

dealt

v. →deal.

dear

①adj.Ⅰ سۆيۈملۈك، قەدىرلىك، قەدىردان. ② قىممەت، قىممەتلىك. n.Ⅱ قەدىرلىك، سۆيۈملۈك. dv.Ⅲ قىممەت. int.Ⅳ ھوي، ۋايجان، ۋىيەي.

dearth

كەم، كەمچىل، كەملىك قىلماق، يېتىشمەسلىك يېتەرسىز.

death

①n. ئۆلۈم، ئۆلۈش، ھالاكەت. ② يوقىتىش، ۋەيران قىلىش، ۋەيران بولۇش.

debase

باھاسى چۈشكەن، تەننەرخى تۆۋەنلىگەن.

debate

①n.Ⅰ مۇزاكىرە. ② مۇنازىرە، مۇھاكىمە. ①v.Ⅱ مۇزاكىرە قىلماق، مۇزاكىرە قىلىنماق. ② مۇنازىرە قىلماق، مۇنازىرە قىلىنماق، مۇھاكىمە قىلماق، مۇھاكىمە قىلىنماق.

debit

كىرىم.

debris

① چېقىلغان سۇنۇق پارچىلىرى. ② خىش-كېسەك دۆۋىسى.

debt

①n. قەرز. ② شاپائەت.

debut

(ئارتىس، مۇزىكانتلارنىڭ) تۇنجى قېتىملىق ئويۇن.

Dec

December.

decade

①n. ئون يىل. ② ئون كىشىلىك گۇرۇپپا. ③ ئون ياش. ④ ئون كۈن.

decadence

چۈشكۈن، چۈشكۈنلەشمەك.

decant

① قويۇلماق. ② سىڭدۈرمەك، سەرپ قىلماق.

decapitate

كاللىنى ئالماق، كاللا كەسمەك.

decay

①v.Ⅰ چىرىمەك، چىرىتمەك. ② ئاجىزلىماق، ئاجىزلاشماق، مۇنقەرز بولماق، مۇنقەرز قىلماق. ①n.Ⅱ چىرىش، چىرىتىش. ② ئاجىزلىشىش، ئاجىزلىتىش. ③ مۇنقەرز قىلىش، مۇنقەرز بولۇش.

decease

n.Ⅰ ئۆلۈم، ھالاكەت (death). v.Ⅱ ئۆلمەك، ھالاك بولماق.

deceit

①n. ئالدامچىلىق، ساختىپەزلىك. ② ھىيلە، ھىيلە-مىكىر.

deceive

v. ئالدىماق.

decelerate

تېزلىكنى كېمەيتىش، تېزلىكنى ئاستىلىتىش.

December

n. دېكابىر.

decent

①adj. مۇۋاپىق. ② سالاپەتلىك. ② (كىيىم-كېچەك) لايىق، دەل. ③ (جانلىق تىلدا) ئوبدان، راۋرۇس.

deception

① ئالدىماق، ساختىپەزلىك قىلماق. ② ھىيلە-مىكىر، ھىيلە-نەيرەڭ.

deceptive

ئالدامچى ئادەم، ساختىپەز ئادەم

decide

‖①v. بەلگىلىمەك، بەلگىلەنمەك، قارار قىلماق، قارار قىلىنماق. ② قەتئىي نىيەتكە كەلمەك، بەل باغلىماق.

decimal

adj. ئونلۇق، ئونلۇق كەسىر.

decision

①n. قارار، بەلگىلىمە. ② ئىرادە.

deck 1

n. پاراخوت ئۈستى.

deck 2

v. زىننەتلىمەك، ياسىماق، پەردازلىماق.

declaration

n. ئېلان، بايانات، خىتابنامە.

declare

v. ئېلان قىلماق، ئۇقتۇرماق، جاكالىماق.

decline

①v.Ⅰ رەت قىلماق، قايتۇرماق، قوبۇل قىلماسلىق، ①v.Ⅱ تۆۋەنلەش، تۆۋەنلىتىش. ② ئاجىزلىشىش، ئاجىزلاشتۇرۇش.

decode

تەرجىمە تېلېگرامما.

decompose

①ئاجراتماق، پارچىلىماق.② چۈشەندۈرمەك.③ چىرىمەك، سېسىماق، ئېچىماق، پۇراپ قالماق. ④ چىرىك.

decor

① زىننەتلىمەك، بېزىمەك، ياسىماق، پەردەزلىماق. ② ئورۇنلاشتۇرماق، تۈزەشتۈرمەك، تۈزىمەك، تەييارلىماق.

decorate

①v. پەردازلىماق، زىننەتلىمەك، ياسىماق. ② سىرلىماق. ③ خۇيلىماق. ④ ئوردېن بەرمەك.

decoration

①n. پەرداز، پەردازلاش. ② بېزەك. ③ زىننەت بۇيۇملىرى، زىبۇ-زىننەت. ④ ئوردېن.

decrease 1

v.Ⅰ ئازايماق، ئازايتماق، كېمەيمەك، كېمەيتمەك. n.Ⅱ ئازىيىش، ئازايتىش، كېمىيىش، كېمەيتىش.

decrease 2

①n. ئازىيىش، ئازايتىش، كېمىيىش، كېمەيتىش. ② كېمىيىش مىقدارى، كېمەيتىش مىقدارى.

decree

①n.Ⅰ بۇيرۇق، پەرمان. ② ھۆكۈم. ①v.Ⅱ بۇيرۇق، پەرمان. ② كەسمەك، ھۆكۈم قىلماق.

decrepit

① قېرىپ ماغدۇرىدىن كەتمەكلىك. ② قېرى ئاجىزلىق.

dectate

①n. (دائىم كۆپلۈك ئىشلىتىلىدۇ) بۇيرۇق، يوليورۇق، كۆرسەتمە. ② قوماندانلىق.

dedicate

v. بېغىشلىماق، پىدا قىلماق، ئاتىماق، تەقدىم قىلماق.

deduce

v. مۇھاكىمە قىلماق.

deduct

تۇتىۋالماق، تۇتۇپ قالماق (پۇلنى).

deduction

① تۇتىۋالماق، تۇتۇپ قالماق. ② شېرىنكانە. ③ يەنيى، دېدۇكسىيە (مەنتىقىي يول بىلەن ئومۇمىيلىقتىن جۈزئىيلىككە قارىتا خۇلاسە چىقىرىش، ئومۇمىي ھۆكۈملەردىن جۈزئىي خۇلاسە چىقىرىش) مۇھاكىمە قىلىش ئۇسۇلى.

deed

①n. قىلىق، ھەرىكەت. ② ئىش ئىزلىرى، ئىش پائالىيەتلىرى.

deem

.v ... دەپ ھېسابلىماق، ... دەپ ھېسابلانماق، ... دەپ قارىماق، ... دەپ قارالماق.

deep

①adj.Ⅰ چوڭقۇر، تېرەن. ② قېنىق، توق. ③ تۆۋەن، پەس (ئاۋاز). n.Ⅱ چوڭقۇرلۇق.

deepen

v. چوڭقۇرلاشماق، چوڭقۇرلاشتۇرماق.

deer

n. بۇغا.

default

سۆرىمەك (قەرزنى).

defeat

①v.Ⅰ يەڭمەك، مەغلۇپ قىلماق، تارمار قىلماق. ② يوقاتماق (ئارزۇ، ئۈمىد). ③ توسالغۇغا ئۇچراتماق (پىلان). 〉 ④ قانۇن〈 ئەمەلدىن قالدۇرماق، بىكار قىلماق. ①n.Ⅱ يېڭىش، مەغلۇپ قىلىش، تارمار قىلىش. ② يوقىلىش (ئارزۇ، ئۈمىد). ③ توسالغۇغا ئۇچراش (پىلان).

defect

n. كەمچىلىك، نۇقسان، قۇسۇر.

defence, defense

①n. مۇداپىئە، مۇداپىئە قىلىش، مۇداپىئەلىنىش، قوغداش، قوغدىنىش، مۇھاپىزەت قىلىش. ② <قانۇن> ئاقلاش، ئاقلىنىش.

defend

①v. مۇداپىئە قىلماق، مۇداپىئەلەنمەك، مۇھاپىزەت قىلماق. ② <قانۇن> ئاقلىماق.

defender

①n. مۇھاپىزەتچى. 〉 ② قانۇن〈ئاقلىغۇچى.

defense

defence.

defer 1

ئارقىغا سۈرمەك، كېچىكتۈرمەك، سوزماق، مۇددەتنى سوزماق، ۋاقىتنى سوزماق، قەرەلىنى ئۇزارتماق.

defer 2

ئىتائەت قىلماق، بويسۇنماق، قۇلاق سالماق، سۆزگە كىرمەك.

defiance

①n. ئىغۋاگەرچىلىك. ② كەمسىتىش، مەنسىتمەسلىك. ③ خىلاپلىق، خىلاپلىق قىلىش. ④ قارشىلىق، قارشىلىق قىلىش in defiance of‖ سەل قارىماق، مەنسىتمەسلىك، كارى!بولماسلىق ①bidD! defiance to / مەنسىتمەسلىك، سەل قارىماق. ② ... گە ئۇرۇش ئېلان قىلماق.

deficiency

①n. كەمچىلىك، يېتەرسىزلىك. ② كەم سان.

deficit

بوش ئورۇن.

define

① چۈشەنچە، چۈشەندۈرمەك، ئىزاھات بەرمەك. ② ئېنىق ئىپادىلەش.

definite

①adj. ئوچۇق، ئېنىق، روشەن. ② چەكلىك. بەلگىلىك، تايىنلىق.

definitely

dw. → definite.

definition

① چۈشەندۈرمەك، سۆزلەپ بەرمەك. ② ئېنىقلىما. ③ تەبىر، تەرىپ.

definitive

ئەڭ ئاخىرقىسى، قارارى.

deflect

قىيسايماق، ئاغماق.

defraund

ئالدىماق، ھىيلە ئىشلەتمەك.

deft

ئەپچىللىك، چاققانلىق، چىۋەرلىك، ئۆتكۈرلۈك.

defy

①v. ئۇرۇش ئېلان قىلماق؛ مۇسابىقىگە چاقىرماق. ② خىلاپلىق قىلماق؛ قارشىلىق قىلماق. ② كەمسىتمەك، پەس كۆرمەك، مەنسىتمەسلىك. ③ يوققا چىقارماق. ④ يول قويماسلىق، يول قويۇلماسلىق.

degenerate

چۈشكۈنلۈك، روھسىزلىق.

degrade

① دەرىجىسى چۈشمەك، دەرىجىسىنى تۆۋەنلەتمەك. ③ چۈشكۈنلەشمەك.

degree

①n. گرادۇس، گرادۇس سانى. ② دەرىجە. ③ ئورۇن. ④ سالاھىيەت.

deign

ئىلتىپات قىلماق، مەرھەمەت قىلماق.

delay

v.Ⅰ كېچىكمەك، كېچىكتۈرمەك، ئارقىغا سۆرىمەك. n.Ⅱ كېچىكىش، كېچىكتۈرۈش، ئارقىغا سۆرەش، ئارقىغا سۆرىلىش.

delegate 1

①v. (ۋەكىلگە) ھاۋالە قىلماق. ② بەرمەك (ھوقۇق).

delegate 2

n. ۋەكىل.

delegation

①n. ئەۋەتىش (ۋەكىلنى). ② ۋەكىللەر ئۆمىكى.

deliberate 1

①adj. قەستەن، مەقسەتلىك، غەرەزلىك، ئەتەي. ② ئېھتىياتچان، ئېھتىياتچانلىق، سالماق، سالماقلىق.

deliberate 2

v. باش قاتۇرماق، مۇلاھىزە قىلماق، مۇھاكىمە قىلماق.

deliberately

dv. قەستەن، مەقسەتلىك، غەرەزلىك، ئەتەي، ئېھتىياتچانلىق بىلەن، سالماقلىق بىلەن.

delicate

①adj. سەزگۈر (ئەزا، ئەسۋاب). ② ئاجىز، زەئىپ. ③ سىرلىق، مۇرەككەپ. ④ نەپىس، گۈزەل. ⑤ تەملىك، لەززەتلىك، مەززىلىك.

delicious

adj. تەملىك، لەززەتلىك، مەززىلىك، خۇش پۇراقلىق.

delight

①v.Ⅰ خۇشال بولماق، خۇشال قىلماق. ② ياخشى كۆرمەك، ھەۋەس قىلماق، خۇشتار بولماق.

delightful

adj. خۇشال، خۇشال-خۇرام، شاد، شاد-خۇرام.

delineate

v. تەسۋىرلىمەك، سۈرەتلىمەك.

deliver

①v. ئاپىرىپ بەرمەك، يەتكۈزۈپ بەرمەك. ② قۇتقۇزماق، قۇتۇلدۇرماق. ③ بايان قىلماق.

deliverance

①n. قۇتقۇزۇش، قۇتۇلدۇرۇش. ② قويۇپ بېرىش، بوشىتىش. ③ بايان، بايانات.

delivery

①n. ئەۋەتىش، ئەۋەتىپ بېرىش، ئۆتكۈزۈپ بېرىش (مالنى). ② نۇتۇق، بايان، بايانات. ③ تۇغۇت، تۇغۇش.

delude

ئالدىماق، گوللىماق.

deluge

كەلكۈن، قىيان، تاشقىن، سەل.

delusion

① ئالدىماق، خاتا چۈشىنىپ قالماق. ② ئۇقۇشماسلىق، ئاڭلىشالماسلىق.

deluxe

① كاتتا، ھەشەمەتلىك. ② ناھايىتى يۇقىرى دەرىجىلىك.

delve

① ئىزدەنمەك، سۈرۈشتۈرمەك. ② تەتقىق قىلماق، بېرىلىپ ئۆگەنمەك.

demand

①v.Ⅰ تەلەپ قىلماق، مۇھتاج بولماق. ② زۆرۈر بولماق، لازىم بولماق. ①n.Ⅱ تەلەپ، تەلەپ قىلىش، مۇھتاج بولۇش. ② زۆرۈر بولۇش، لازىم بولۇش، مۇھتاج بولۇش.

demented

ساراڭ بولماق، ئەقلىدىن ئازماق، ئالجىپ قالماق.

demerara

قارا شېكەر.

demobilization

n. ھەربىي سەپتىن قايتىش، ھەربىي سەپتىن قايتۇرۇش.

demobilize,demobilise

①v. ھەربىي سەپتىن قايتماق، ھەربىي سەپتىن قايتۇرماق. ② تارقاتماق، تارقىتىۋەتمەك، تارقالماق، تارقىلىپ كەتمەك.

democracy

دېموكراتىيە، دېموكراتىك.

democrat

①n. دېموكرات، دېموكراتچى. ② (ئامېرىكىدا) دېموكراتىك پارتىيە ئەزاسى.

democratic

adj. دېموكراتىك، دېموكراتىيە.

demolish

چۇۋۇپ تاشلىماق، بۇزىۋەتمەك.

demon,daemon

① جىن-شەيتان. ② ئالۋاستى، يالماۋۇز، ئىبلىس. ③ ياۋۇز، ۋەھشىي.

demonstrate

①v. ئىسپاتلىماق، دەلىللىمەك. ② ئىپادىلىمەك. ③ ئىزاھلىماق. ④ نامايىش قىلماق.

demonstration

①n. ئىسپات، ئىسپاتلاش، ئىسپاتلىنىش، دەلىل، دەلىل كەلتۈرۈش، دەلىللەش. ② ئىپادىلەش، ئىپادىلىنىش. ③ ئىزاھلاش، ئىزاھلىنىش، ئۈلگە كۆرسىتىش. ④ نامايىش، نامايىش قىلىش.

demure

① سىپايىلىق، نازاكەتلىك. ② جىددىي، كەسكىنلىك، ئەستايىدىللىق. ③ ئېھتىياتچانلىق، قورۇنماقلىق.

den

①n. ئۇۋا، چاڭگا. ② باندىتلار (قاراقچىلار) ئۇۋىسى. ③ خاس بۆلمە، خاس ھۇجرا.

denial

① رەت قىلماقلىق، باش تارتماقلىق. ② ئىنكار قىلماقلىق، تېنىۋالماق، يوققا چىقارماق.

denomination

نام بەرمەك، ئات قويماق.

denominator

مەخرەج (ماتېماتىكا).

denounce

ئەيىبلىمەك، سۆكمەك.

dense

①adj. زىچ، قويۇق. ② گالۋاڭ، دۆت، ئەخمەق.

density

زىچ، قويۇق، زىچلىق (فىزىكا).

dental

چىشنىڭ.

dentist

چىش دوختۇرى.

denunciation

ئەيىبلىمەك، سۆكمەك.

deny

①v. ئىنكار قىلماق، رەت قىلماق. ② تانماق، تېنىۋالماق. ③ باش تارتماق.

depart

①v. يولغا چىقماق، ئاتلانماق. ② قوزغالماق. ③ ئايرىلماق، چەتنىمەك، كېتىپ قالماق. ④ خىلاپلىق قىلماق.

department

①n. باشقارما. ② بۆلۈم. ③ فاكۇلتېت، كافېدرا.

departmentalism

n. تار مەھكىمىچىلىك، باشباشتاقلىق.

departure

①n. يولغا چىقىش، ئاتلىنىش. ② قوزغىلىش. ③ ئايرىلىش، چەتنەش. ④ ئۆزەىرىش. ⑤ خىلاپ، خىلاپلىق قىلىش.

depend

①v. تايانماق، يۆلەنمەك. ② ئىشەنمەك.

dependence

① تايانماق، يۆلەنمەك. ② ئىشەنمەك.

depict

.v تەسۋىرلىمەك، سۈرەتلىمەك.

deplore

ماتەم، ماتەم تۇتماق، تەزىيە بىلدۈرمەك.

deposit

①v.Ⅰ ساقلىماق، پۇل ئامانەت قويماق. ①n.Ⅱ ئامانەت قويۇلغان پۇل. ② ئامانەت قويۇلغان بۇيۇم.

depot

①n. ئامبار، ئىسكىلات. ② ھەربىي تەمىنات ئىسكىلاتى. ③ (ئامېرىكا تىلىدا) ۋوگزال.

depress

چۈشمەك، تۆۋەنلىمەك، باسماق.

depression

①n. دەرد-ئەلەم.② چۈشكۈنلۈك؛ ئاجىزلىق.③ ئويمانلىق، ئويمان.④ كاساتچىلىق.⑤ تۆۋەن ھاۋا بېسىمى.

deprive

v. تارتىۋالماق، مەھرۇم قىلماق.

depth

n. چوڭقۇرلۇق، تېرەنلىك.

deputation

ۋەكىللەر ئۆمىكى.

deputy 1

ۋەكىل، ۋاكالەتچى، ۋاكالەتەن، باشقۇرغۇچى.

deputy 2

①n. ۋەكىل، ۋەكىللىك، ۋەكىللىك قىلىش. ② مۇئاۋىن.

derive

①v. ئالماق، ئىگە بولماق، ئىگە قىلماق. ② كېلىپ چىقماق، كەلتۈرۈپ چىقارماق.

derogatory

بۇزۇۋەتمەك، بۇزۇۋەتمەكلىك، سۇندۇرماق.

descend

①v. تۆۋەن چۈشمەك، تۆۋەنلىمەك. ② قالماق، قالدۇرماق. ③ مىراس قالماق، مىراس قالدۇرماق.

descendant

n. پۇشت، ئەۋلاد، ئۇرۇق-ئەۋلاد.

descent

①n. چۈشۈش، چۈشۈرۈش. ② تۆۋەنلەش، تۆۋەنلىتىش. ③ كېلىپ چىقىش. ④ تۇيۇقسىز زەربە بېرىش، ئۇشتۇمتۇت ھۇجۇم قىلىش.

describe

v. تەسۋىرلىمەك، سۈرەتلىمەك.

description

①n. تەسۋىر، تەسۋىرلەش، تەسۋىرلىنىش، سۈرەتلەش، سۈرەتلىنىش. ② بايان قىلىش، ئېيتىپ بېرىش.

desert 1

n. چۆل، چۆل-باياۋان، قۇملۇق، دەشت.

desert 2

n. تېگىشلىك مۇكاپات ۋە جازا.

desert3

①v. ۋاز كەچمەك، تاشلىۋەتمەك. ② قېچىپ كەتمەك. ③ ئايرىلماق، كەتمەك.

deserve

v. ئەرزىمەك، مۇناسىپ كەلمەك.

design

①n.Ⅰ لايىھە، نۇسخا، ئۆرنەك، ئەۋرىشكە. ② تۈزۈلۈش، تۈزۈلمە. ③ پىلان. ①v.Ⅱ لايىھىلىمەك، نۇسخا ئالماق. ② پىلانلىماق، پىلانلانماق.

designate 1

①v. كۆرسەتمەك، ئوچۇق كۆرسەتمەك. ② بەلگىلىمەك. تەيىنلىمەك. ③ ئەۋەتمەك.

designate 2

adj. بەلگىلەنگەن، تەيىنلىنىپ ئىش باشلىمىغان.

desirable

①adj. كۆڭۈلدىكىدەك، كۆڭۈلگە ياقىدىغان. ② مۇۋاپىق.

desire

①n.Ⅰ ئارزۇ، ئۈمىد، ئىستەك، تىلەك. ② تەكلىپ، ئىلتىماس. ①V.Ⅱ ئارزۇ قىلماق، ئۈمىد قىلماق. ② تەلەپ قىلماق، ئىلتىماس قىلماق.

desist

توختىماق، توختاتماق.

desk

n. يېزىق ئۈستىلى، مەشغۇلات ئۈستىلى.

desolate 1

adj. قاقاس، چۆل. ② چۆلدەرەپ قالغان، ۋەيرانە. ③ غېرىب.

desolate 2

v. قاقاسلىققا ئايلاندۇرماق، قاقاسلىققا ئايلانماق.

desolation

①n. قاقاسلىق، چۆل، چۆللۈك. ② ۋەيرانچىلىق.

despair

.v ئۈمىدسىزلەنمەك، ئۈمىد ئۈزمەك: despair of ... دىن ئۈمىد ئۈزمەك.

despatch

dispatch

desperate

①adj. ئۈمىدسىز، غەمكىن، مەيۈس. ② جان تىككەن، ئۆلەر-تىرىلىشىگە قارىمايدىغان، ئۆلەر-تىرىلىشىگە قارىمىغان، تەۋەككۈلچى، تەۋەككۈلچىلىك. ③ ئېغىر، خەۋپلىك.

despise

v. سەل قارىماق، مەنسىتمەسلىك، ئېتىبارسىز قارىماق.

despite

prep.Ⅰ ... بىلەنمۇ، ... بولسىمۇ، ... غا قارىماي. n.Ⅱ مەنسىتمەسلىك، كۆزگە ئىلماسلىق (in) despite of...‖ ... بىلەنمۇ، ... بولسىمۇ، ... بولۇشىغا قارىماي.

despondency

ئۈمىدسىزلەنمەك، مەيۈسلەنمەك.

dessert

تاتلىق يېمەكلىكلەر.

destination

ئاخىرقى نۇقتا، پەللە.

destine

①.v پۈتۈلمەك، پېشانىگە پۈتۈلمەك. ② ئالدىن تۈزىمەك، ئالدىن بەلگىلىمەك.

destiny

n. پېشانە، تەقدىر.

destitute

يوقسۇزلۇق، كەمبەغەللىك، نامراتلىق.

destroy

v. بۇزماق، ۋەيران قىلماق، خاراب قىلماق؛ تارمار قىلماق.

destroyer

①n. بۇزغۇچى، ۋەيران قىلغۇچى. ② قوغلىغۇچى كېمە.

destruction

①n. يوقىتىش، ۋەيران قىلىش، خاراب قىلىش. ② تارمار قىلىش.

detach

①v. ئايرىماق. ② سۆكمەك، چۇۋۇماق. ③ ئەۋەتمەك.

detail

①n.Ⅰ تەپسىلات، تەپسىلىي بايان قىلىش. ② شاخ، شاخچە. ③ ئەۋەتىلگەن ھەربىي قوشۇن. ①v.Ⅱ تەپسىلىي بايان قىلماق. ② تەيىنلىمەك. ③ ئەۋەتمەك.

detain

①v. تۇرماق، تۇرۇپ قالماق. ② تۇتماق، تۇتۇپ تۇرماق.

detect

①v. ئېنىقلىماق. ② سەزمەك. ② تەكشۈرمەك، چارلىماق.

detention

تۇتۇپ تۇرماق، قاماپ تۇرماق.

deter

توسماق، توختاتماق، چەكلىمەك.

deteriorate

يامانلاشماق، ناچارلاشماق.

determination

①n. بەلگىلەش، ② ئېنىق بەلگىلىمە، قارار. ③ ئىرادە باغلاش، نىيەت قىلىش.

determine

①v. قارار قىلماق، ئېنىق بەلگىلىمەك. ② نىيەت قىلماق.

determined

adj. بەلباغلىغان، قەتئىي نىيەتكە كەلگەن.

detest

قاتتىق نەپرەتلەنمەك، قاتتىق ئۆچمەنلىك قىلماق، قاتتىق يىرگەنمەك.

detour

ئەگرى يول، ئەگرى-توقاي يول.

detriment

①زىيان يەتكۈزمەك، زىيان سالماق.②زەخىملەنمەك، يارىلانماق.③ئازار بەرمەك، دەخلى.④چىقىم تارتماق.

devastate

① ۋەيران قىلماق. ② بۇزماق، بۇزغۇنچىلىق قىلماق.

develop

①v. راۋاجلانماق، راۋاجلاندۇرماق، تەرەققىي قىلماق، تەرەققىي قىلدۇرماق، قانات يايماق، قانات يايدۇرماق.② ئايان بولماق، ئايان قىلماق.③ يۇماق، يۇيۇلماق (رەسىم).

development

①n. راۋاجلىنىش، راۋاجلاندۇرۇش، تەرەققىي قىلىش، تەرەققىي قىلدۇرۇش. ② يۇيۇش (رەسىم).

deviate

①v. خىلاپ كەلمەك، خىلاپلىق قىلماق؛ زىت كەلمەك، چەتنىمەك. ② ئايرىماق.

device

①n. قۇرۇلما، ئۈسكۈنە (ماشىنىلارنىڭ).②لايىھە، لايىھىلەش.③ئۇسۇل، چارە، ئامال. ④ ھىيلە-مىكىر.

devil

n. دىۋە، ئالۋاستى، جىن، ئىبلىس.

devious

قۇۋ، مەككار، تۈلكە، مۇغەمبەر.

devise

①v. لايىھىلىمەك. ② ئامال تاپماق. ③ كەشىپ قىلماق.

devoid

كەم، كەمچىل، كەملىك قىلماق، يېتىشمەسلىك، يېتەرسىز، يوق.

devote

v. تەقدىم قىلماق، تۆھپە قىلماق، بېغىشلىماق.

devotion

①n. تەقدىم قىلىش، تۆھپە قىلىش، بېغىشلاش؛ ② ساداقەت، ساداقەتلىك. ③ قىزغىن، قىزغىنلىق.

devour

①v. ئالمان-تالمان يېمەك، دەم تارتقاندەك يۇتماق. ② يوق قىلماق، يوقاتماق، ۋەيران قىلماق (ئوت ئاپىتى). ③ بېرىلىپ ئوقۇماق. ④ زەن قويۇپ ئاڭلىماق.

devout

① ئىخلاسمەن، تەقۋادار. ② سەمىمىيەتلىك، سەمىمىيەتلىك.

dew

n. شەبنەم.

diabetes

شېكەر سىيىش كېسىلى.

diabolic

① ئالۋاستى، يالماۋۇز، ئىبلىس، ياۋۇز، ۋەھشىي.

diagnose

v. دىئاگنوز قويماق.

diagnosis

n. (diagnoses ) دىئاگنوز.

diagonal

adj.Ⅰ دىئاگونال، يانتۇ. n.Ⅱ دىئاگونال.

diagram

n. سىخېما.

dial

① كۆرۈنۈش، تاشقى كۆرۈنۈش، سىرتقى، يۈزەكى. ② تېلېفون كۇنۇپكا تاختىسى.

dialect

n. دىئالېكت، شېۋە.

dialectic(al)

adj. دىئالېكتىكىلىق.

dialectic(s)

n. دىئالېكتىكا.

dialog(ue)

n. دىئالوگ.

diameter

> n.ماتېماتىكا< دىئامېتىر.

diamond

n. ئالماس.

diary

n. كۈندىلىك خاتىرە، خاتىرە.

dice

شىشىخال.

dictate

①v. ئېيتىپ بەرمەك، ئىنشا يازماق، ئىنشا يازدۇرماق، ياد ئىملا يازماق، ياد ئىملا يازدۇرماق.② بۇيرىماق؛ يوليورۇق كۆرسەتمەك.

dictation

①n. ئىنشا، ياد ئىملا، ياد ئىملا يېزىش. ② بۇيرۇق، يوليورۇق، كۆرسەتمە.

dictatorship

①n. دىكتاتورا. ② ھاكىممۇتلەق، ھاكىممۇتلەقلىق.

diction

سۆز ئىشلەتمەك، سۆز تاللىماق.

dictionary

n. لۇغەت، سۆزلۈك.

did

v.→do.

didn’t

did not.

die

v. ( die d، die d، dying) ئۆلمەك، ھالاك بولماق ①be dying‖ ناھايىتى، بەك، ئىنتايىن. ② تەشنا بولماق. ئىنتىزار بولماق die away / (شامال، تاۋۇش قاتارلىقلار) پەسەيمەك، ئاجىزلاشماق، ئاستا-ئاستا يوقالماق die down / (مەشنىڭ ئوتى) ئۆچمەك.

die-hard

n. جاھىل، تەرسا، كاج.

diesel

n. دېزېل ماتور.

diet

n. يېمەك-ئىچمەك، يېمەكلىك؛ ئالاھىدە يېمەكلىك.

differ

①v. ئوخشىماسلىق، پەرقلەنمەك، بىردەك بولماسلىق. ② قوشۇلماسلىق، قوللىماسلىق.

difference

①n. پەرق، ئايرىما. ② ئىختىلاپ، كېلىشەلمەسلىك. ③ مۇنازىرە، بەس-مۇنازىرە.

different

adj. ئايرىم، ئوخشىمايدىغان، پەرقلىق.

differentiate

پەرقى.

difficult

adj. تەس، قىيىن، مۈشكۈل.

difficulty

n. قىيىنچىلىق، مۈشكۈللۈك، مۇشەققەتلىك.

diffuse 1

①v. (نۇر) ئاستا چېچىلماق، ئاستا تارقالماق. ② (ئىسسىقلىق، گاز، ئېرىتمە قاتارلىقلار) تارقالماق، يېيىلماق. ③ ئاستا-ئاستا ئارىلاشتۇرماق، ئاستا-ئاستا ئارىلاشماق.

diffuse 2

①adj. ئەزمە. ② بەكمۇ ئۇزۇن. ② قاپلىغان، قاپلانغان، تارقالغان، تارقىتىلغان، چاچقان، چېچىلغان.

dig

v.Ⅰ (dug ؛ dug؛ dig ging ) ① كولىماق، قازماق، قېزىپ چىقارماق. ② (جانلىق تىلدا) تەتقىق قىلماق، بېرىلىپ ئۆگەنمەك، ئىزدىمەك، ئىزدەنمەك (بىلىم). ③ (جانلىق تىلدا) تۈرتمەك، نوقۇماق، سانجىماق.

digest 1

①v.Ⅰ ھەزىم قىلماق، ھەزىم بولماق، سىڭمەك، سىڭدۈرمەك. ② ئۆزلەشمەك، ئۆزلەشتۈرمەك، بىلمەك، بىلدۈرمەك، چۈشەنمەك. ③ رەتلىمەك. (ماتېرىيال). ④ مۇھىم نۇقتىلارنى ئالماق.

digest 2

n. مۇھىم مەزمۇن.

dignified

①adj. ئابرۇيلۇق، نوپۇزلۇق، ئالىي، ئالىيجاناب، ئېسىل.

dignity

①n. ئالىيجاناب. ⑤ ئابرۇي، قەدىر-قىمەت. ③ غورۇر. ③ يۇقىرى ئەمەل، يۇقىرى مەرتىۋە.

diligent

adj. تىرىشچان، ئىجتىھاتلىق.

dilute

v. سۇيۇلدۇرماق، سۇسلاشتۇرماق، سۇيۇقلاندۇرماق.

dim

①adj.Ⅰ غۇۋا، خىرە، تۇتۇق، مۈجمەل. v.Ⅱ ( dim med، dim med، dim ming) ① قاراڭغۇلاشماق، قاراڭغۇلاشتۇرماق. ② مۈجمەللەشمەك، مۈجمەللەشتۈرمەك.

dime

〉 n.ئامېرىكا ۋە كانادادا〈 ئون فۇڭلۇق تەڭگە.

dimension

①n. ئۆلچەم، چەن. ② ئۇزۇن-قىسقىلىق. ③ (كۆپلۈك ئىشلىتىلگەندە) چوڭ-كىچىكلىك. ④ سىغىمچانلىق، ھەجىم، كۆلەم. 〉 ⑤ماتېماتىكا〈 گرادۇس.

diminish

①v. كېمەيمەك، كېمەيتمەك، ئازايماق، ئازايتماق. ② ئاجىزلاشماق، ئاجىزلاشتۇرماق.

din

n.Ⅰ شاۋقۇن، سۈرەن، ۋاراڭ-چۇرۇڭ. ①v.Ⅱ ( din ned، din ned، din ning) ۋاراڭ-چۇرۇڭ قىلماق، شاۋقۇن كۆتۈرمەك. ② ۋاتىلدىماق.

dine

v. تاماق يېمەك، غىزالانماق.

diner

①n. غىزالانغۇچى. ② ئاشخانا ۋاگون.

dining-hall

n. ئاشخانا، تاماقخانا.

dining-room

n.→dining-hall.

dinner

n. تاماق، غىزا be at dinner ‖ تاماق يېمەك، غىزالانماق (تاماقنىڭ يېيىلىۋاتقانلىقىنى كۆرسىتىدۇ).

dip

v.Ⅰ،( dip ped، dip ped، dip ping) ① تارتماق، تارتقۇزماق (قەلەمگە رەڭ تارتقۇزماق، قۇدۇق ۋە كۆللەردىن سۇ تارتماق قاتارلىقلارنى كۆرسىتىدۇ. ② چۆكمەك. ③ ئولتۇرماق (كۈن). n.Ⅱ يانتۇلۇق، قىيپاشلىق.

diploma

دىپلوما.

diplomacy

①n. دىپلوماتىيە، تاشقى ئىشلار. ② دىپلوماتىك ھىيلە، دىپلوماتىك چارە.

diplomat

n. دىپلومات.

diplomatic

adj. دىپلوماتىك.

direct

①adj.Ⅰ ئۇدۇل، تۈز. ② بىۋاسىتە. ①dv.Ⅱ ئۇدۇل، تۈز. ② بىۋاسىتە، توغرىدىن-توغرا. ①V.Ⅲ توغرىلىماق. ② كۆرسەتمەك (نىشاننى). ③ (ئادرېس) يازماق. ④ باشقۇرماق، ئىدارە قىلماق. ⑤ باشلىماق.

direction

①n. نىشان، يۆنىلىش. ② يېتەكلەش، باشقۇرۇش، ③ (كۆپلۈك ئىشلىتىلگەندە) يوليورۇق، كۆرسەتمە. ④ چۈشەندۈرۈش، ئىشلىتىش ئۇسۇلى (كىتابلارنىڭ).

directly

①dv. بىۋاسىتە، ئۇدۇل. ② دەرھال، شۇ زامان.

director

①n. يېتەكچى، باشلىق، رەھبەر. ② دىرېكتور. ③ رىژىسسور.

dirt

①n. داغ. ② چاڭ-توزاڭ. ③ پاسكىنا گەپ. ④ چىرىك ئىدىيە. ⑤ لاي، لاتقا.

dirty

①adj.Ⅰ پاسكىنا، كىر، مەينەت. ② پەسكەش، پەس. ③ ياۋۇز، قەبىھ، رەزىل. ④ سەت، جۇدۇن (ھاۋا). ①v.Ⅱ پاسكىنا بولماق، پاسكىنا قىلماق، كىرلاشماق، كىرلاشتۇرماق، مەينەت قىلماق، مەينەت بولماق. ② داغ، داغ تەگكۈزمەك، داغ تەگمەك.

disadvantage

①n. قولايسىزلىق، ② زىيان، چىقىم.

disappear

v. يوقالماق، غايىب بولماق، ئىز-دېرەكسىز يوقالماق.

disappoint

②v. ئۈمىدسىزلەنمەك، ئۈمىدسىزلەندۈرمەك، كۆڭلى قالماق.

disappointment

n. ئۈمىدسىزلىك. ② كىشىنى ئۈمىدسىزلەندۈرىدىغان ئادەم (ياكى نەرسە).

disapprove

v. ماقۇل بولماسلىق، قوشۇلماسلىق، قوبۇل قىلماسلىق.

disarm

①v. قورالسىزلانماق، قورالسىزلاندۇرماق، قورال تاپشۇرماق. ② ھەربىي ھازىرلىقلارنى ئازايتماق.

disaster

n. بالايىئاپەت، بالا-قازا.

disband

① تارقىتىۋەتمەك، تارقاتماق. ② تارالماق، تاراپ كەتمەك.

disbelieve

ئىشەنمەسلىك، ئىشەنچسىز.

discard

v. تاشلىۋەتمەك، چۆرىۋەتمەك.

discern

v. پەرقلەندۈرمەك.

discharge

①v.Ⅰ يۈك چۈشۈرمەك. ② ئاتماق، ئېتىلماق (مىلتىق، توپ قاتارلىقلار). ③ قويۇۋەتمەك، ئاقماق، ئېقىتماق (سۇيۇقلۇق، گاز، توك ئېقىمى قاتارلىقلار). ④ تارقىتىۋەتمەك (ھەربىي قىسىم). ⑤ ئادا قىلماق، ئورۇندىماق (بۇرچ). ①n.Ⅱ يۈك چۈشۈرۈش. ② ئېتىش (مىلتىق؛ توپ قاتارلىقلارنى). ③ ئېقىش، ئېقىتىش. ④ قويۇپ بېرىش، بوشىتىش، چىقىرىش. ② تارقىتىش. ⑥ تۆلەش، تۆلەپ بېرىش. ⑦ ئادا قىلىش، ئورۇنداش.

discipline

①n.Ⅰ ئىنتىزام، تەرتىپ. ② تەربىيىلىنىش، چېنىقىش. ③ جازالاش، ①v.Ⅱ جازالىماق. ② چېنىقماق، تەربىيىلىمەك.

disclose

v. پاش قىلماق، پاش بولماق (مەخپىيەتلىك).

discontent

n.Ⅰ نارازىلىق، نارازىلىق سەۋەبى. v.Ⅱ نارازى بولماق.

discourage

①v. بوشىشىپ قالماق، بوشاشماق، يەل قويىۋەتمەك. ② ئۈمىدسىزلەنمە، ئۈمىدسىزلەندۈرمەك. ③ توسىماق، توسقۇنلۇق قىلماق، نەسىھەت قىلىپ توسىماق.

discourse

①n.Ⅰ نۇتۇق، سۆز. ② ماقالە. ①v.Ⅱ سۆزلەشمەك. ② بايان قىلماق، شەرھىيلىمەك.

discover

v. تاپماق، كەشپ قىلماق.

discovery

n. كەشپىيات، كەشپ قىلىش.

discrepancy

n. ئوخشىماسلىق، ماس كەلمەسلىك، ئۇيغۇن كەلمەسلىك، بىردەك بولماسلىق.

discriminate

①v. پەرق ئەتمەك؛ پەرقلەندۈرمەك، پەرقلىق مۇئامىلە قىلماق. ② كەمسىتمەك.

discuss

v. مۇزاكىرە قىلماق، مۇلاھىزە قىلماق.

discussion

n. مۇزاكىرە، مۇلاھىزە.

disdain

v. سەل قارىماق، كۆزگە ئىلماسلىق، كەمسىتمەك، ئېتىبارسىز قارىماق.

disease

n. كېسەل؛ ئاغرىق.

disgrace

①n.Ⅰ شەرمەندىلىك، خورلۇق، ئۇيات، نومۇس، رەسۋاچىلىق، شەرمەندە. ①v.Ⅱ داغ تەگكۈزمەك، بۇلغىماق.

disguise

①v.Ⅱ نىقابلىماق. ② يوشۇرماق. n.Ⅱ نىقاب.

disgust

n.Ⅰ سەسكىنىش، بىزار بولۇش، نەپرەتلىنىش، v.Ⅱ سەسكىنمەك، بىزار بولماق، نەپرەتلەنمەك.

dish

①n. تەخسە، لېگەن، پەتنۇس. ② بىر تەخسە سەي.

dishono(u)r

①n.Ⅰ شەرمەندىلىك، ئۇيات، رەسۋالىق، شەرمەندە، شەرمەندىلىك. 〉 ② سودا〈 نېسى قىلىش، نەق تاپشۇرماسلىق. ①v.Ⅱ شەرمەندە قىلماق، رەسۋا قىلماق. 〉 ② سودا〈 نېسى قىلماق، نەق تاپشۇرماسلىق.

disinfectant

adj.Ⅰدېزىنفېكسىيە قىلىنغان. n.Ⅱ دېزىنفېكسىيە دورىسى.

dislike

v.Ⅰ يامان كۆرمەك، نەپرەتلەنمەك، بىزار بولماق. n.Ⅱ يامان كۆرۈش، نەپرەتلىنىش، بىزار بولۇش، ئۆچ كۆرۈش.

dismal

①adj. غۇۋا، تۇتۇق. ② دىمىق، دىمىقتا.

dismay

n.Ⅰ ۋەھىمە، ۋەھىمىلىك، ھودۇقۇش. v.Ⅱ ۋەھىمىگە سالماق، ۋەھىمىگە چۈشمەك، ھودۇقماق، ھودۇقتۇرماق.

dismiss

①v. تارقاتماق، تارقىتىۋەتمەك. ② دەرستىن چۈشمەك. ③ بوشاتماق (ئىشتىن) چىقىرىۋەتمەك.

disobey

v. بويسۇنماسلىق، ئىتائەت قىلماسلىق.

disorder

①n.Ⅰ قالايمىقانچىلىق، تەرتىپسىزلىك. ② توپىلاڭ. ③ چاتاق، قۇسۇر، نۇقسان. ①v.Ⅱ پاراكەندە قىلماق، تەرتىپنى بۇزماق، قالايمىقانلاشتۇرماق، نورماللىقنى بۇزماق، تەڭپۇڭلۇقنى بۇزماق.

dispatch

①v.Ⅰ تارقاتماق. ② ئەۋەتمەك. ③ تېز ئاياغلاشتۇرماق. ④ ئۆلۈم جازاسى بەرمەك. ①n.Ⅱ ئەۋەتىش. ② تارقىتىش. ③ جىددىي ماتېرىيال، تېز خەت، مەخسۇس تېلېگرامما. ④ تېز بىر تەرەپ قىلىش، جىددىي ھەل قىلىش. ⑤ يۆتكەش.

dispense

①v. تەقسىم قىلماق، بۆلمەك. ② ئىجرا قىلماق. ③ (دورا) تەڭشىمەك ① dispense with ئېلىپ تاشلىماق، خالاس قىلماق، كەچۈرۈم قىلماق. ② ئىقتىساد قىلماق، تېجىمەك.

disperse

v. تارقاتماق.

display

①v.Ⅰكۆرگەزمە قىلماق.②تىزماق.③ ئىپادىلىمەك، كۆرسەتمەك، نامايان قىلماق. ①n.Ⅱ كۆرگەزمە. ② تىزىپ قويۇش. ③ ئىپادە، نامايان. ④ ماختاش، ماختىنىش.

displease

v. ئاچچىقىنى كەلتۈرمەك، رەنجىتمەك، خاپا قىلماق.

disposal

①n. بىر تەرەپ قىلىش، بىر تەرەپ بولۇش. ② تۈزەشتۈرۈش. ③ ئىدارە قىلىش.

dispose

①v. بىر تەرەپ قىلماق. ② ئورۇنلاشتۇرماق. ③ تۈزەشتۈرمەك. ④ ئۈندىمەك؛ ئۇناتماق؛ مايىل قىلماق.

disposition

①n. بىر تەرەپ قىلىش، بىر ياقلىق قىلىش. ② تۈزەشتۈرۈش.③ ئورۇنلاشتۇرۇش.④مىجەز، خۇلق، خۇي.⑤خاھىش، ئېغىش.⑥ئىگىدارچىلىق.

dispute

①v.Ⅰ مۇنازىرە قىلماق، تالاش-تارتىش قىلماق. ② گۇمانلانماق. ③ توسىماق، قارشىلىق قىلماق. ④ تالاشماق؛ تارتىۋالماق (يەر-زېمىن، غەلىبە قاتارلىقلارنى). n.Ⅱ مۇنازىرە، دە تالاش، تالاش-تارتىش.

dissolve

①v. ئېرىمەك، ئېرىتمەك. ② يوقالماق، يوقاتماق، غايىپ بولماق. ③ تارقالماق، تارقاتماق. ④ قۇتۇلماق؛ خالاس بولماق.

distance

①n. ئارىلىق، مۇساپە. ② يىراقلىق، يىراق جاي، يىراق مەنزىل. ③ (ۋاقىت) ئارىلىق.

distant

①adj. يىراق، ئۇزاق (ئارىلىق). ② سوغۇق (مۇئامىلە).

distinct

①adj. ئوچۇق، ئېنىق، روشەن. ② ئايرىم پەرقلىق.

distinction

①n. پەرق، ئايرىما. ② ئالاھىدىلىك، ئۆزگىچىلىك. ③ خۇسۇسىيەت. ④ مەشھۇرلۇق، ئەۋزەللىك. ⑤ شان-شەرەپ، شۆھرەت.

distinctly

dv. ئېنىق، روشەن، ئوچۇق.

distinguish

①v. پەرق ئەتمەك، ئايرىماق. ② خىزمەت كۆرسەتمەك. ③ داڭ چىقارماق.

distort

①v. سەتلەشتۈرمەك، سەتلەشمەك، پۇرلاشتۇرماق، سىڭايان قىلماق. (ئېغىز ياكى چىراينى). ② بۇرمىلىماق، خاتا مەلۇم قىلماق.

distract

v. چاچماق، چېچىۋەتمەك.

distress

①n.Ⅰ ئازاب، ئازابلىنىش. ② نامراتلىق، يوقسۇللۇق. ③ خەتەرلىك. v.Ⅱ ئازابلىماق.

distribute

①v. بۆلمەك، تەقسىم قىلماق. ② تارقاتماق، چاچماق (ئوغۇتنى). ③ تۈرگە ئايرىماق.

distribution

①n. بۆلۈش، تەقسىملەش، (بۇيۇملارنى). ② تارقىتىش.

district

n. رايون، ۋىلايەت، جاي.

disturb

v. دەخلى قىلماق، ئاۋارە قىلماق، قالايمىقان قىلماق، پاراكەندە قىلماق.

disturbance

n. پاراكەندىچىلىك، قالايمىقانچىلىق، مالىمانچىلىق.

ditch

n. ئېرىق، ئۆستەڭ؛ خەندەك.

dive

①v.Ⅰ باشچىلاپ سەكرىمەك، شۇڭغۇماق (سۇغا). ② تۇيۇقسىز كىرگۈزمەك، توساتتىن كىرمەك. n.Ⅱ باشچىلاپ سەكرەش، شۇڭغۇش (سۇغا).

divide

①v. بۆلمەك، ئايرىماق، ئايرىلماق. 〉② ماتېماتىكا〈 بۆلمەك. ③ تەقسىم قىلماق.

divine

①adj.Ⅰ ئىلاھىي، مۇقەددەس. ② كارامەت. ③ (جانلىق تىلدا) ناھايىتى ياخشى. ①v.Ⅱ پال باقماق، پال ئاچماق، پال ئاچقۇزماق. ② ئالدىنئالا ئېيتماق. ③ كۆزى يەتمەك، تېگىگە يەتمەك، تونۇپ يەتمەك.

division

①n. بۆلۈش. ② تەقسىملەش. 〉 ③ ماتېماتىكا〈 بۆلۈش. ④ چېگرا سىزىقى. 〉 ⑤ ھەربىي〈 دىۋىزىيە. ⑥ پارچىلىنىش، بۆلۈنۈش.

divorce

①n.Ⅰ نىكاھدىن ئاجراش، نىكاھدىن ئاجرىشىش. ② بۆلۈش، پارچىلاش. ①v.Ⅱ ... بىلەن ئاجراشماق، ئاجرىشىپ كەتمەك (نىكاھدىن). ② ئايرىلماق، ... بىلەن مۇناسىۋەتنى ئۈزمەك.

do

ux.v.Ⅰ (did ؛ done ) (do نىڭ ئۈچىنچى شەخس ھازىرقى زامان بىرلىك شەكلى does، dz dz، ھازىرقى زامان سۈپەتداش شەكلى doing ). ① ئىگىنڭ ئالدىدا كېلىپ، سوراق جۈملىلەر ياسىلىدۇ). Do you like music? سىز مۇزىكىنى ياخشى كۆرەمسىز؟ ② (not بىلەن بىرگە كېلىپ، ئىنكار جۈملىلەر ياسىلىدۇ): Do not forget it. ئۇنتۇپ قالما. ③ (سۆز ئورامىنى كۈچەيتىدۇ): Do come tomorrow morning. ئەتە ئەتىگەن چوقۇم كېلىڭ-ھە! ① v.Ⅱ قىلماق، ئەتمەك، ئىشلىمەك، ھەرىكەتلەنمەك: do one’s work خىزمەت قىلماق ◇ do washing / كىر يۇماق ◇ What can I do / for you سىزگە نېمە كېرەك؟ / ◇ Do as you please ئىختىيار سىزدە. ② تۈگىمەك، تۈگەتمەك، ئاياغلاشماق، ئاياغلاشتۇرماق، ئورۇندىماق، ئورۇندالماق (ئۆتكەن زامان سۈپەتداش شەكلى ئىشلىتىلىدۇ): The work is done. خىزمەت ئاياغلاشتى، ئىش تۈگىدى. ③ لايىق بولماق، مۇۋاپىق كەلمەك، باب كەلمەك، بولماق: Any time will do. قاچان بولسا بولىۋېرىدۇ. ④ راۋاجلاندۇرماق. ⑤ رەتلىمەك. ⑥ پىشۇرماق. ⑦ رول ئالماق. ⑧ (يۇقىرىدا ئېيتىلغان پېئىللارنىڭ ئورنىدا كېلىدۇ):He speaks English better than I do. ئۇ ئىنگلىزچىنى مەندىن ياخشى سۆزلەيدۇ. do away with// ئەمەلدىن قالدۇرماق ① do up/ تازىلىماق، تەرتىپكە سالماق، رەتلىمەك. ② ئورىماق: ئەتمەك. ③ جايلاشتۇرماق do with/ بىر تەرەپ قىلماق have something to do with ...بىلەن مۇناسىۋىتى بولماق(بولماسلىق).

dock

n. دوك (پاراخوت رېمونت قىلىدىغان سۇپا). ② پرېستان.

docker

n. دوك ئىشچىسى، پرېستان ئىشچىسى.

doctor

①n.Ⅰ دوكتور (ئىلمىي ئۇنۋان). ② دوختۇر، ۋراچ. ①v.Ⅱ (جانلىق تىلدا) داۋالىماق، داۋالاتماق. ② (جانلىق تىلدا) ئارىلاشتۇرماق، ئارىلاشماق (يېمەكلىك ۋە ئىچىملىك قاتارلىقلارنى).

doctrine

①n. دىنىي ئېتىقاد. ② مەسلەك. ③ يول. ④ تەلىمات.

document

①n. ھۆججەت. ② ئالاقە. ③ ئىسپاتنامە.

dodge

①v.Ⅰ قاچماق، ئۆزىنى قاچۇرماق، ئۆزىنى چەتكە ئالماق، باش تارتماق. ② كۆز بويىماق، ئالدىماق، ئەپلەپ-سەپلەپ ئۆتكۈزۈۋەتمەك. n.Ⅱ قېچىش، ئۆزىنى قاچۇرۇش، ئۆزىنى چەتكە ئېلىش. ② كۆز بوياش، ئالداش. ③ ئەپلىك چارە، دانا تەدبىر. ④ ھىيلە-مىكىر.

does

v. →do.

does،

ھازىرقى زامان سۈپەتداش شەكلى

doesn’t

does not.

dog

①n.Ⅰ ئىت. 〉 ②مېخانىكا〈 ئىلمەك. ② خوت. ③ چەسپەك. v.Ⅱ ( dog ged، dog ged، dog ging) كەينىگە كىرىۋالماق، ئەگەشمەك، ئىزىغا چۈشمەك.

dogmatism

①n. ئەقىدىچىلىك، دوگماتىزم. ② ئۆز بېشىمچىلىق.

dogmatist

①n. ئەقىدىچى، دوگماتىست. ② قارىسىغا ھۆكۈم قىلغۇچى.

doing

① (ئىگىنىڭ ئالدىدا كېلىپ، سوراق جۈملىلەر ياسىلىدۇ). Do you like music? سىز مۇزىكىنى ياخشى كۆرەمسىز؟ ② (not بىلەن بىرگە كېلىپ، ئىنكار جۈملىلەر ياسىلىدۇ): Do not forge it. ئۇنتۇپ قالما. ③ (سۆز ئورامىنى كۈچەيتىدۇ): Do come tomorrow morning. ئەتە ئەتىگەن چوقۇم كېلىڭ-ھە! ①v.Ⅱ قىلماق، ئەتمەك، ئىشلىمەك، ھەرىكەتلەنمەك: doing on’s work خىزمەت قىلماق 〉〈 doing washing / كىر يۇماق 〉〈What can Ⅰ doing for you / سىزگە نېمە كېرەك؟ 〉〈Do as you please / ئىختىيار سىزدە. ② تۈگىمەك، تۈگەتمەك، ئاياغلاشماق، ئاياغلاشتۇرماق، ئورۇندىماق، ئورۇندالماق (ئۆتكەن زامان سۈپەتداش شەكلى ئىشلىتىلىدۇ): The work is done. خىزمەت ئاياغلاشتى، ئىش تۈگىدى. ③ لايىق بولماق، مۇۋاپىق كەلمەك، باب كەلمەك، بولماق: Any time will do. قاچان بولسا بولىۋېرىدۇ. ④ راۋاجلاندۇرماق. ⑤ رەتلىمەك؛ ⑥ پىشۇرماق. ⑦ رول ئالماق. ⑧ (يۇقىرىدا ئېيتىلغان پېئىللارنىڭ ئورنىدا كېلىدۇ): He speaks English better than Ⅰ do. ئۇ ئىنگلىزچىنى مەندىن ياخشى سۆزلەيدۇ. doing away with / ئەمەلدىن قالدۇرماق ① doing up / بىر تەرەپ قىلماق have something to doing with ...بىلەن مۇناسىۋىتى بولماق(بولماسلىق).

doings

n. قىلىق، ھەرىكەت، قىلمىش-ئەتمىش.

Dol

dollar(s)

doll

①n. قورچاق، ئويۇنچۇق. ② كېلىشكەن ئەقىلسىز ئايال، چىرايلىق دۆت خوتۇن.

dollar

n. دوللار (ئامېرىكا: كانادا قاتارلىق مەملىكەتلەرنىڭ پۇل بىرلىكى).

dolly

n. ① <بالىلار تىلى> قورچاق. ② كىچىك ماشىنا.

dome

①n. گۈمبەز، قۇببە، يۇمىلاق ئۆگزە. ② گۈمبەزسىمان نەرسىلەر.

domestic

①adj. ئائىلىنىڭ، ئائىلىگە ئائىت، ئۆي ئىچىدىكى.② دۆلەت ئىچىدىكى.③ يەرلىك: domestic productsيەرلىك مەھسۇلات.

dominion

①n. ئاساسىي ھوقۇق، ھۆكۈمرانلىق ھوقۇقى. ② زېمىن.

don’t

do not.

donkey

①n. ئېشەك. ② دۆت، كالۋا. ③ تەرسا، جاھىل.

doom

①n.Ⅰ تەقدىر، قىسمەت. ② ھالاكەت، ئۆلۈم. ③ ھالاكەتكە يۈزلىنىش. v.Ⅱ جەزملەشتۈرمەك، جەزملەشمەك.

door

①n. ئىشىك. ② ئۆي، ئۆيلۈك. ③ يول، ئەپ (ئىشنىڭ). open a door for …‖ ... گە يول ئاچماق، ... نىڭ ئېپىنى تاپماق out of door s / سىرتتا، تالادا.

dormitory

n. كوللېكتىپ ياتاق، ياتاقخانا.

dose

①n.Ⅰ دوزا (دورىنىڭ بىر قېتىملىق ئىشلىتىش مىقدارى)، بىر قېتىملىق، بىر بولاق. v.Ⅱ دورا ئىچمەك (يېمەك)، دورا ئىچكۈزمەك (يېگۈزمەك)؛ دورا بەرمەك

dot

n.Ⅰ چېكىت، نۇقتا، نۇقتا بەلگىلەش. on the dot ‖ (جانلىق تىلدا) دەل ۋاقتىدا، ئۆز ۋاقتىدا. v. نۇقتا بەلگىلىمەك، چېكىت قويماق.

double

①adj.Ⅰ ئىككى، ئىككى ھەسسە. ② قوش، جۈپ. ③ ئىككى ياقلىما، ئىككى تەرەپلىمە. ①dv.Ⅱ ئىككى ھەسسە، ئىككى باراۋەر. ② جۈپلەپ، قوشلاپ. ①n.Ⅲ ئىككى ھەسسە (مىقدار)، ئىككى باراۋەر (مىقدار). ② شەكىلداش. ③ (كۆپلۈك ئىشلىتىلىدۇ) جۈپ بولۇپ ئويناش 〉تەنتەربىيە〈. ④ يۈگۈرۈش. v.Ⅳ ھەسسىلەندۈرمەك، ھەسسىلەنمەك، بىر قاتلىماق، بىر قاتلانماق.

doubt

n.Ⅰ شۈبھە، گۇمان، شەك، ئىشەنمەسلىك. v.Ⅱ گۇمانلانماق، شەك كەلتۈرمەك، ئىشەنمەسلىك.

doubtful

adj. گۇمانلىق، ئىشەنچسىز، شۈبھىلىك.

doubtless

①dv. شەكسىز، شۈبھىسىز. ② تەخمىنەن.

dove

n. ياۋا كۆك كەپتەر.

down

dv.Ⅰ تۆۋەندە، تۆۋەنگە، پەستە، پەسكە: 〉〈sit down down please, ئولتۇرۇڭ. 〈go down to the countryside / يېزىغا بارماق come down / تۆۋەنگە چۈشمەك. adj.Ⅱ تۆۋەنگە يۈزلەنگەن، تۆۋەن چۈشۈرۈلگەن، ①prep.Ⅲ پەستە، پەسكە، تۆۋەندە، تۆۋەنگە. ② بويلاپ ①Ⅳ يوقاتماق، يوقالماق، يىقىتماق، يىقىلماق. ② قويماق، تاشلىماق: to down tools قورال، سايمانلارنى تاشلىماق، ئىش تاشلاشقا باشلىماق. ③ ئىچىۋەتمەك: to down a glass of bee بىر ئىستاكان پىۋا ئىچىۋەتمەك.

downstairs

dv.Ⅰ تۆۋەن قەۋەتكە، تۆۋەن قەۋەتتە.adj.Ⅱ تۆۋەن قەۋەتتىكى.

downward(s)

dv.Ⅲ تۆۋەنگە، تۆۋەندە.

doz

dozen.

dozen

n. دوژنا (ئون ئىككى دانە).

Dr

Doctor.

draer 1

①n. تارتما. ② (كۆپلۈك ئىشلىتىلگەندە) ئىچ ئىشتان.

draft

①n.Ⅰ دەسلەپكى نۇسخا، لايىھە. ② پېرېۋوت چېكى. ③ (ئامېرىكا تىلىدا) .draught ①v.Ⅱ لايىھىلىمەك. ② تاللىماق. يىغماق، توپلىماق.

drag

v.Ⅰ ( drag ged، drag ged، drag ging) ① تارتماق، سۆرىمەك. ② سۆرەلمىلىك قىلماق، سۆرەلمەك. ③ (دەريادىن) سۈزمەك. ①n.Ⅱ سۆرەلمە تور. ② تىرنا. ③ توسالغۇ.

dragon

n. ئەجدىھا.

dragonfly

n. يىڭناغۇچ.

drain

①v. سۈيىنى چىقىرىۋەتمەك. ② قۇرۇتماق، قۇرۇماق. ③ تامچىلىماق. ④ ئېقىپ قالماق، ئاقماق. ⑤ خورىماق، خوراتماق.

drainage

①n. سۇ چىقىرىش ئۈسكۈنىلىرى. ② سۇ چىقىرىش ئۇسۇلى.

drama

①n. دراما. ② سەھنە ئەسىرى.

drank

v.→ drink.

drastic

①adj. كەسكىن. ② شىددەتلىك، قاتتىق، كۈچلۈك. (ھەرىكەت، ئۇسۇل، دورا قاتارلىقلار).

draught

①n. ھاۋا ئالمىشىش، ھاۋا ئالماشتۇرۇش، ھاۋا ئۆتۈشۈش، ھاۋا ئۆتۈشتۈرۈش. ② سۇغا چۆكۈش دەرىجىسى (كېمە، پاراخوت قاتارلىقلارنىڭ). ③ تارتىش، تارتىلىش. ④ شوراش، سۈمۈرۈش.

draw

v. (drew ؛ drawn ) ① سۆرىمەك، تارتماق. ② چىقارماق، ئالماق (پىچاقنى). ③ ئاجراتماق. (ەسىم) سىزماق. ⑤ سۈمۈرمەك. ⑥ ھاۋا ئۆتۈشمەك. ⑦ يېقىنلاشماق. ⑧ ياندىماق. ⑨ يۆتكىمەك.

drawer 2

①n. چېرتيوژنىڭ. ② بېلەت ساتقۇچى.

drawing

①n. چېرتيوژ. ② رەسىم. ③ ئۆرنەك.

drawn

v. → draw.

dread

v.Ⅰ قورقماق، قورقۇتماق. n.Ⅱ قورقۇش، قورقۇتۇش.

dreadful

①adj. قورقۇنچلۇق، ۋەھىمىلىك. ② (جانلىق تىلدا) كىشىنى زېرىكتۈرىدىغان، زېرىكەرلىك.

dream

①n.Ⅰ چۈش. ② خام خىيال. v.Ⅱ ( dream ed، dream t ؛ dream t، dream t) ① چۈش كۆرمەك. ② خام خىيال قىلماق.

dreamt

v. → dream.

dreary

①adj. دىمىق، دىمىقتا، تىنجىق. ② مەنىسىز، كۆڭۈلسىز.

dress

①n.Ⅰ ئاياللار كىيىمى. ② بالىلار كىيىمى. كىيىم-كېچەك. ①v.Ⅱ كىيىنمەك، ياسانماق. ② مۇۋاپىق بىر تەرەپ قىلماق، مۇۋاپىق بىر تەرەپ بولماق. ③ تاڭماق (جاراھەت). ④ تارىماق (چاچنى). ⑤ ياسىماق، زىننەتلىمەك.

drew

v. → draw.

drift

①v.Ⅰ لەيلىمەك، لەيلەتمەك. ② ئاقماق، ئاققۇزماق. ③ سەرسان بولۇپ يۈرمەك. ④ ئۇچماق، ئۇچۇرماق، توزۇتماق. ①n.Ⅱ ئېقىش، ئاققۇزۇش. ② لەيلەش، لەيلىتىش. ③ دۆۋە. ④ خاھىش، ئېغىش، يۆنىلىش. ⑤ ئاساسىي مەقسەت، ئاساسىي مەزمۇن.

drill

①n.Ⅰبۇرغا، ئۈشكە. ②بۇرغىلاش ماشىنىسى. ③ قايتا- قايتا مەشق قىلىش. ④ ھەربىي تەلىم-تەربىيە. ⑤ قۇرلاپ تېرىش ماشىنىسى. ①v.Ⅱ بۇرغىلىماق، بۇرغىلانماق، تەشمەك، تېشىلمەك. ② مەشىق قىلماق، مەشق قىلدۇرماق. ③ ئۆگەتمەك، ئۆگەنمەك. ④ قۇرلاپ تېرىماق، قۇرلاپ تېرىلماق.

drink

v.Ⅰ (drank ؛ drunk ) ① ئىچمەك، سۈمۈرمەك. ② ... ئۈچۈن قەدەھ كۆتۈرمەك. ③ قوبۇل قىلماق. ①v.Ⅱ ئۇسسۇزلۇق. ② ئىچىملىك، ھاراق. ③ بىر قەدەھ (ئىچىش).

drip

v.Ⅰ ( drip ped، drip ped، drip ping) تامماق، تامچىلىماق، تېمىتماق. n.Ⅱ تامچىلاش، تامچىلىتىش.

drive

v.Ⅰ (drove ؛ driven ) ① ھەيدىمەك. (ھارۋا، ماشىنا قاتارلىقلارنى). ② قوغلىماق. ③ ھەرىكەتلەنمەك، ھەرىكەتلەندۈرمەك. ④ مەجبۇر قىلماق، زورلىماق. ⑤ ئۇرماق، ئۇرۇلماق (توپ). ⑥ ئۇچقاندەك يۈگۈرمەك؛ تېز ئىلگىرىلىمەك. ⑦ قاقماق (مىق). ①.Ⅱ ماشىنا ھەيدەش، ئاپتوموبىل ھەيدەش. ② (شەخسىي قورا-جايلاردىكى) ماشىنا يولى. ③ ئۇرۇش، ئۇرۇلۇش (توپ). ④ ھەرىكەتلەندۈرۈش كۈچى. ⑤ (ئامېرىكا تىلىدا) سىياسىي ھەرىكەت؛ مۇسابىقە.

driven

v. → drive.

driver

①n. پادىچى. ② شوپۇر.

droop

v. ساڭگىلىماق، ساڭگىلاتماق.

drop

①n.Ⅰ تامچە، سۇ تامچىسى. ② چۈشۈش، چۈشۈپ كېتىش، تۆۋەنلەش. ③ مىكرو مىقدار. ①v.Ⅱ چۈشمەك، چۈشۈپ كەتمەك. ② تامچىلىماق، تامچىلاتماق. ③ چۈشۈپ قالماق، چۈشۈرۈپ قويماق (ماشىنا قاتارلىقلاردىن). ④ ئاجىزلاشماق، ئاجىزلاشتۇرماق. ⑤ تۇيۇقسىز ئېيتماق. ⑥ تۇيۇقسىز ئەۋەتمەك. drop behind ‖ سەپتىن چۈشۈپ قالماق drop in (on sb.) / تاسادىپىي يوقلىماق. ① drop off / تەدرىجىي ئازايماق، بارا-بارا كېمەيمەك. ② ئاستا-ئاستا تارقالماق. ③ ئۇخلىماق.

drought

n. قۇرغاقچىلىق، قۇرغاقچىلىق ئاپىتى.

drove 1

v. → drive.

drove 2

①n. كىشىلەر توپى. ② پادا.

drown

①v. تۇنجۇقۇپ ئۆلمەك، تۇنجۇقتۇرۇپ ئۆلتۈرمەك. ② چۆكمەك، چۆكۈرمەك، غەرق قىلماق، غەرق بولماق.

drowsy

①adj. ئۇيقۇ باسقان، ئۈگدەپ قالغان. ② ئۇيقۇسىنى كەلتۈرىدىغان.

drug

①n.Ⅰ دورا، دورا-دەرمەك. ② ھوشسىزلاندۇرۇش دورىسى، مەست قىلىش دورىسى. ③ كاسات مال، بازىرى كاساتلاشقان مال. v.Ⅱ ( drug ged، drug ged، drug ging) ① مەست قىلىش دورىسى يېمەك (ئىچمەك)، مەست قىلىش دورىسى يېگۈزمەك (ئىچكۈزمەك). ② زەھەرلىك چېكىملىكلەرنى چەكمەك، زەھەرلىك چېكىملىكلەرنى چەككۈزمەك.

drum

①n.Ⅰ دۇمباق. ② ناغرا. ③ داپ. ④ دۇمباقسىمان نەرسىلەر. ⑤ غالتەك (يىپ يۆگەيدىغان). v.Ⅱ ( drum med، drum med، drum ming) ① دۇمباق چالماق. دۇمباق چېلىنماق. ① ناغرا چالماق، ناغرا چېلىنماق. ③ داپ چېلىنماق.

drunk

.drink ←v.Ⅰadj.Ⅱ (كېسىم خەۋەر بولۇپ كېلىدۇ). مەست بولغان، مەست بولۇپ قالغان؛ be drunk مەست بولۇپ قالماق.

drunken

adj. مەست، مەست بولۇپ قالغان.

dry

①adj.Ⅰ قۇرۇق، قۇرۇپ كەتكەن، قۇرۇپ قالغان. ② بىمەنە، تېتىقسىز. ③ بىۋاسىتە. ④ ھەقىقىي، راست. v.Ⅱ قۇرۇماق؟ قۇرۇتماق. ①up dry ‖ قۇرۇپ كەتمەك؟ قۇرۇتۇۋەتمەك. ② (ئوي-پىكىر قاتارلىقلار) تۈگىمەك.

dual

adj. قوش، ئىككى ياقلىما، ئىككىقات.

duck

n. ئۆردەك، ئۆردەك گۆشى.

due

①adj. بېرىدىغان، بېرىلىدىغان، تاپشۇرىدىغان، تاپشۇرۇلىدىغان، بېرىشكە تېگىشلىك. ② مۇۋاپىق، لايىق. ③ يېتەرلىك. ④ بەلگىلەنگەن (ۋاقىت).

duke

n. (ئاقسۆڭەكلەر تەبىقىسىنىڭ بىرىنچىسى) كىنەز.

dull

①adj.Ⅰ ئۆتمەس، قاشاڭ، گال. ② تۇتۇق، خىرە، نۇرسىز. ③ دۆت، كالۋا، ئەخمەق، ھاماقەت. ④ تېتىقسىز. ⑤ كاسات، ئۆتمەس (مال). ①v.Ⅱ قاشاڭلاشماق، قاشاڭلاشتۇرماق، گاللاشماق، گاللاشتۇرماق. ② پەسەيمەك، پەسەيتمەك (ئاغرىق).

dumb

①adj. گاچا، گەپ قىلالمايدىغان. ② ئۈنسىز، ئاۋازسىز. ③ جىمىغۇر.

dungeon

n. زىندان، يەر ئاستى تۈرمىسى.

duration

①n. داۋاملىشىش، داۋاملاشقان مەزگىل.

during

prep. ... مەزگىلىدە؛ ... چاغدا: during the summer ياز پەسلىدە.

dust

①n.Ⅰ چاڭ، چاڭ-توزان. ② ئەخلەت. ①v.Ⅱ قاقماق، سۈرتمەك، ئېرىتماق (چاڭ-توزان قاتارلىقلارنى). ② چاچماق؟ ... نىڭ ئۈستىگە ... چاچماق.

duster

①n. ئېرىتقۇچ، دەسمال. ② چاچقۇچ، دورا چاچقۇچ.

dusty

①adj. dustier؛ dustier) چاڭ-توزانلىق، چاڭ-توزان قاپلىغان. ② تۇتۇق، غۇۋا. ③ ئۇۋاق، كۇكۇم.

duty

①n. ۋەزىپە، بۇرچ، مەجبۇرىيەت. ② باج. be on duty ‖ ئىشقا چىقماق، ئىشتا بولماق be off duty / ئىشتىن چۈشمەك.

dwarf

①n.Ⅰ پاكار، پاكىنەك. ② پاكار ھايۋاناتلار. ③ پاكار ئۆسۈملۈكلەر. ①v.Ⅱ ئۆسۈشىگە توسالغۇلۇق قىلماق. ② قورۇلماق.

dwell

v. )dwelt ؛ dwelt) ① )يېزىقتا) ئولتۇراقلاشماق، تۇرماق. ② ئىنچىكە ئويلانماق. ③ تەپسىلىي سۆزلەشمەك.

dwelling

n. (يېزىقتا) تۇرار جاي، قونالغۇ.

dwelt

v. ← ewell.

dye

v.Ⅰ بويىماق، رەڭ بەرمەك. n.Ⅱ بوياق، بوياق ماتېرىيال.

dying

v. ← die.adj.Ⅱ سەكراتتىكى، سەكراتقا چۈشكەن.

dynamic

①adj. دىنامىك، دىنامىكىلىق. ② كۈچلۈك، روھلۇق. dynamics n. دىنامىكا.

dynamo

n. دىنام، گېنېراتور.

dynasty

n. سۇلالە، خاندانلىق.