9 I
I | pron. مەن (چۈشۈم كېلىش شەكلى me). |
I,d | ① I had. ② I should ③ I would. |
I,i | ئىنگلىز تىلى ئېلىپبەسىنىڭ توققۇزىنچى ھەرپى |
I’ll | ① I shall. ② I will. |
I’m | I am. |
I’ve | I have. |
ib(id) | ibidem. |
ibidem | ① adv. ئوخشاش كىتابتا. ② ئوخشاش بابتا. ③ ئوخشاش جايدا. |
ice | ① n.Ⅰ مۇز. ② توڭلىتىلغان يېمەكلىك. v.Ⅱ مۇزلىماق،مۇزلاتماق، توڭلىماق، توڭلاتماق. |
iceream | n. ماروژنى. |
icy | ① adj. مۇزدەك. ② سوغۇق مۇئامىلە؛ توڭ. ③ توڭلىغان، مۇزلىغان. |
idea | ① n. ئوي، پىكىر، خىيال، مۇلاھىزە. ② ئىدىيە؛ ئۇقۇم، چۈشەنچە، قاراش. |
ideal | ① adj.Ⅰ كۆڭۈلدىكىدەك؛ كۈتكەندەك. ② مۇكەممەل. ③ ئىدىيىۋى؛ خىيالىي؛ غايىۋى. n.Ⅱغايە. |
idealism | ① n. ئىدېئالىزم. ② غايىچىلىك. |
idealist | ① n. ئىدېئالىست. ② غايىچى. |
identify | ① v. پەرق ئەتمەك، ئاجراتماق، ئايرىماق. ② تەڭ كۆرمەك، ئوخشاش قارىماق. |
ideology | n. ئاڭ-پىكىر، ئاڭ فورماتسىيىسى، ئىدېئولوگىيە. |
idiom | ① n. ئىدىئوم، ئىبارە. ② شېۋە. |
idiot | ① n. دەلدۈش، گومۇش. ② (جانلىق تىلدا) ئەخمەق، دۆت، كالۋا. |
idle | ① adj.Ⅰ بىكار، بوش-بىكار، قىلىدىغان ئىشى يوق. ② قۇرۇق ئايلىنىۋاتقان (ماشىنا). ③ ھورۇن، ئېرىنچەك. ④ كېرەكسىز، ھېچقانداق قىممىتى بولمىغان. ① v.Ⅱ بىكار يۈرمەك، بىكار ئۆتكۈزمەك (ۋاقىتنى)، لاغايلاپ يۈرمەك. ② قۇرۇق ئايلانماق (ماشىنا). |
idleness | ① n.بىكارچىلىق. ② ھورۇن، ھورۇنلۇق، يالقاۋ. |
idol | n. مەبۇد، بۇت. |
if | ① conj. ئەگەر، ئەگەردە، مۇبادا، ناۋادا: I shall see him if he comes. ئەگەر ئۇ كەلسە، مەن (ئۇنى) كۆرىمەن. ② (كۆپ ھاللاردا even بىلەن بىرگە كېلىدۇ) گەرچە... ھالەتتىمۇ، ... تەقدىردىمۇ: courage even if we should fail again. We wouldn’t lose يەنە مەغلۇبىيەتكە ئۇچرىغان ھالەتتىمۇ، ھەرگىز بوشىشىپ قالماسلىقىمىز كېرەك. ② (سوراق سۆزلەر بىلەن ئىپادىلىنىدۇ): if he is here. I want to know مەن ئۇنىڭ بۇ يەردە بار-يوقلۇقىنى بىلمەكچى ئىدىم. as if ‖ خۇددى، گويا. |
ignorance | n. نادانلىق، بىلىمسىزلىك، ساۋاتسىزلىق. |
ignorant | adj. نادان، بىلىمسىز؛ ساۋاتسىز. |
ignore | v. سەل قارىماق، ئېتىبارسىز قارىماق، پەرۋا قىلماسلىق، كارى بولماسلىق. |
ill | adj.Ⅰ (worse ؛ worst ) ① ئاغرىق، كېسەل. ② ئەسكى، يامان، ئوسال، قەبىھ، رەزىل fall ill ‖، be taken ill ئاغرىپ قالماق. ① n.Ⅱ يامانلىماق، ئەسكىلىك، زىيانلىق. ② بالا-قازا، پالاكەت، بەختسىزلىك. ① adv.Ⅲ يامان، ئوسال، ئەسكى، قەبىھ. ② تەس، قىيىن. |
illegal | adj. قانۇنسىز. |
illiteracy | n. ساۋاتسىز، ساۋاتسىزلىق. |
illiterate | adj.& n. ساۋاتسىز. |
illness | n. كېسەل، كېسەللىك، ئاغرىق. |
illustrate | ① v. چۈشەندۈرمەك، ئىزاھات بەرمەك (مىسال كۆرسىتىپ). ② رەسىم ئارقىلىق چۈشەندۈرمەك، سخېما بىلەن شەرھىلىمەك. |
illustration | ① n. ئىزاھات، دەلىل، ئىسپات. ② سخېما، قىستۇرما رەسىم؛ كۆرسەتكۈچ جەدۋەل؛ مىسال. |
illustrious | adj. كۆزگە كۆرۈنگەن، مەشھۇر، ئاتاقلىق، داڭدار. |
image | ① n. سۈرەت، رەسىم. ② شەكىل. ③ ھەيكەل. ④ مەبۇد، بۇت. ⑤ ئوخشاپ كېتىش. ⑥ كۆرۈنۈش. ⑦ ئوبراز، قىياپەت. |
imagination | ① n. تەسەۋۋۇر، قىياس. ② خىيال. ③ تەسەۋۋۇر قىلىش ئىقتىدارى. |
imagine | v. تەسەۋۋۇر قىلماق، قىياس قىلماق. |
imbue | ① v. يۇقماق. ② سىڭمەك؛ سىڭدۈرمەك. ③ تولماق، تولدۇرماق. |
imitate | v. دورىماق، تەقلىد قىلماق، تەقلىد قىلىپ ياسىماق، تەقلىد. قىلىپ ئىشلىمەك. |
immediate | ① adj. دەرھال، شۇئان، تېز، كېچىكتۈرمەي، كېچىكمەي.② بىۋاسىتە، توغرىدىن-توغرا. ③ يېقىن، زىچ، ئەڭ يېقىن. |
immediately | ① adv. دەرھال، شۇئان، تېز، كېچىكتۈرمەي، كېچىكمەي. ② بىۋاسىتە، توغرىدىن-توغرا. ③ يېقىن، يېقىندىنلا. |
immense | adj. كەڭ، بىپايان، چەكسىز؛ زور. |
immigrant | n. كۆچمەنلەر، كۆچۈپ كىرگەنلەر، چەت ئەلدىن كۆچۈپ كەلگەنلەر. |
immigrate | v. كۆچمەنلىك، كۆچۈپ كىرمەك (چەت ئەلدىن)، كۆچۈپ كەتمەك (چەت ئەلگە). |
immortal | adj. ئۆچمەس؛ ئۆلمەس. |
impair | ① v. ئاجىزلاشتۇرماق، زەئىپلەشتۈرمەك. ② زىيان يەتكۈزمەك، زىيان سالماق. |
impart | ① v. بەرمەك، بۆلۈپ بەرمەك. ② بىلدۈرمەك، ئۇقتۇرماق، مەلۇم قىلماق. |
impatient | adj. تاقەتسىز، سەۋر قىلالمايدىغان، ئالدىراڭغۇ. |
impel | v. ( impel led؛ impel led؛ impel ling) ① ئالغا سىلجىتماق؛ تۈرتكە بولماق، ئىلگىرىلەتمەك. ② مەجبۇر قىلماق، زورلىماق. |
imperfect | adj. چالا، چولتا، مۇكەممەل بولمىغان. |
imperial | ① adj. ئىمپېرىيىنىڭ؛ جاھانگىر. ② پادىشاھلىق، خانلىق. ③ ھەيۋەتلىك، سەلتەنەتلىك. |
imperialism | n. ئىمپېرىئالىزم، جاھانگىرلىك. |
imperialist | n.Ⅰ ئىمپېرىئالىست، جاھانگىرلىك. adj.Ⅱ جاھانگىر، جاھانگىرلىك. |
impetus | ① ( impetus es )n. ھەرىكەتلەندۈرگۈچى كۈچ، قۇۋۋەت. ② رىغبەتلەندۈرۈش، ئىلگىرىلىتىش. |
implement 1 | n.ئەسۋاب،جابدۇق، سايمان، قورال-سايمان. |
implement 2 | v. ئەمەلگە ئاشۇرماق، ۋۇجۇدقا چىقارماق، ئەمەلىيلەشتۈرمەك: to implement 2 policies سىياسەتنى ئەمەلىيلەشتۈرمەك. |
implore | v. ئۆتۈنۈپ سورىماق، يېلىنماق، يالۋۇرماق. |
imply | v. ئىشارەت قىلماق؛ دارىتمىلىماق، پۇرىتىپ قويماق. |
import 1 | ① v. ئىمپورت قىلماق. ② دېرەك بەرمەك. ③ ئىزاھلىماق. |
import 2 | ① n. ئىمپورت قىلىش. ② (كۆپلۈك ئىشلىتىلگەندە) ئىمپورت قىلىنغان مال. ③ مەنە؛ نىيەت. ④ مۇھىم، مۇھىملىق. |
importance | n. مۇھىم، مۇھىملىق، زۆرۈر، زۆرۈرلۈك. |
important | adj. مۇھىم، زۆرۈر. ② ھوقۇقلۇق. ③ مەرتىۋىلىك. |
impose | ① v. سېلىق سالماق، (باج) قويماق، تاڭماق، مەجبۇرلىماق. ② ئالدىماق، ساختىپەزلىك قىلماق. ③ ئىشقا سالماق، پايدىلانماق. |
impossible | adj. مۇمكىن بولمىغان، مۇمكىن بولمايدىغان، ھەقىقەتكە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان، ئەقىلگە سىغمايدىغان. |
impress 1 | ① v. باسماق، بېسىلماق. ② تەسىر قىلماق، تەسىرلەندۈرمەك. ③ تەسىرات قالدۇرماق. |
impress 2 | ① n. ئىز. ② تامغا. |
impression | ① n. تەسىر، تەسىرات. ② باسما، ئىز، تامغا، ئەن. ③ نەشر قېتىمى. |
impressive | adj. تەسىرلىك، ئۇنتۇلغۇسىز، ئۇنتۇلماس. |
imprison | v. قاماپ قويماق، تۈرمىگە سولىماق، زىندانغا تاشلىماق. |
improve | ① v. ياخشىلىماق، ئىسلاھ قىلماق، ئۆزگەرتىش كىرگۈزمەك، يېڭىلىماق، ئىلگىرى سۈرمەك. ② پايدىلانماق، ئىشلەتمەك. |
improvement | n. ياخشىلاش، ياخشىلىنىش، ئالغا بېسىش، ئىلگىرىلەش. |
impulse | ① n. تۈرتكە، تۈرتكە بولۇش، ئىلگىرى سۈرۈش، ئىلگىرى سۈرۈش كۈچى، قۇۋۋەت، ئىمپۇلس. ② ئۆزىنى تۇتالماسلىق. |
in | ① prep. (ئورۇننى كۆرسىتىپ، «دا، دە، تا، تە» دېگەندەك قوشۇمچىلار بىلەن ئىپادىلىنىپ، «...نىڭ ئىچىدە، ... نىڭ in تەۋەسىدە» ئىكەنلىكىنى بىلدۈرىدۇ): in the room ئۆيدە in China / جۇڭگودا. ② (ۋاقىتنى كۆرسىتىپ، «دا، دە، تا، تە» دېگەندەك قوشۇمچىلار بىلەن ئىپادىلىنىدۇ): in the morning ئەتتىگەندە in the evening / كەچتە. ③ جەھەتتە. ④ (ھال ئەھۋال. ياكى ھالەتنى كۆرسىتىدۇ): be in high spirits چەكسىز خۇشاللىققا چۆمگەن ھالدا. ⑤ ھەرىكەت ياكى سەۋەبنى كۆرسىتىدۇ) ... ئۈچۈن، ... سەۋەبىدىن: forget sth. in a hurry ئالدىراشلىق تۈپەيلىدىن ... نى ئۇنتۇپ قالماق. ⑥ (شەكىل، ئۇسۇل، چارە-تەدبىر قاتارلىقلارنى كۆرسىتىدۇ): sit in a circle. چۆرىدەپ ئولتۇرماق. ⑦ كىيمەك؛ تاقىماق a student in spectacles كۆزەينەك تاقىغان (بىر) ئوقۇغۇچى ① adv. ... ئىچىدە؛ ئۆيدە: — No, he is out. — Is he in ئۇ ئۆيدىمۇ؟ — ياق، ئۇ سىرتقا چىقىپ كەتتى Come in please / كىرىڭ. ② يېتىپ بارماق، يېتىپ كەلمەك: The train is in . پويىز بېكەتكە يېتىپ كەلدى. |
inasmuch | adv. چۈنكى، سەۋەبتىن، تۈپەيلىدىن، ... لىقتىن. |
incense | n. ئىسرىق، كۈجە؛ پاپىرۇس. |
inch | n. ديۇم (فوتنىڭ 12 دىن بىرى). |
incident | ① n.Ⅰ ۋەقە، ھادىسە. ② ئۆزگىرىش. ① adj.Ⅱ ئاسان تۇغۇلىدىغان، ساقلىنىش تەس، خالىي بولۇش قىيىن. ② ئەگىشىپ كېلىدىغان، قوشۇمچە. |
incidentally | ① adv. قوشۇمچە قىلىپ، قىستۇرۇپ، قوشۇپ. ② تۇيۇقسىز، تاسادىپىي. |
incline 1 | v. قىڭغايماق، قىڭغايتماق، تۆۋەن قىلماق؛ تۆۋەنلىمەك، ئەگمەك، ئىگىلمەك. ② مايىل بولماق، مايىل قىلماق. |
incline 2 | n. يانتۇلۇق، يانتۇ يۈز، يانتۇ تەكشىلىك. |
inclose | enclose. |
include | v. ئۆز ئىچىگە ئالماق. |
income | n. كىرىم، تاپاۋەت؛ دارامەت. |
inconvenient | adj.قولايسىز، ئەپسىز، بىئەپ. |
incorporate 1 | ① v. بىرلەشمەك، بىرلەشتۈرمەك. ② ئىجتىمائىي تەشكىلاتلارغا ئۇيۇشتۇرماق. |
incorporate 2 | adj.بىرىكمە؛ بىرلەشمە. |
increasce 1 | v. چوڭايتماق، چوڭايماق، ئاشماق، ئاشۇرماق، كۆپەيمەك، كۆپەيتمەك. |
increase 2 | n.ئاشۇرۇش، كۆپەيتىش، كۆپىيىش. |
increasingly | adv. كۈندىن-كۈنگە، كۈنساناپ، بارغانسېرى. |
increment | ① n. ئاشۇرۇش، ئېشىش، ئۆسۈش، كۆپەيتىش، كۆپىيىش. ② كۆپىيىش مىقدارى، ئېشىش مىقدارى. |
incur | v. ( incur red؛ incur red؛ incur ring) كەلتۈرۈپ چىقارماق، ئۇچراتماق. |
indeed | adv. ھەقىقەتەن، راستتىنلا، دەرھەقىقەت. |
indemnity | ① n. تۆلەم؛ چىقىم. ② كاپالەت، ۋەدە. |
independence | v. مۇستەقىللىق، ئۆزىگە ئۆزى خوجا بولۇش. |
independent | ① adj. مۇستەقىل، ئۆز ئالدىغا. ② بېقىنمايدىغان، تايانمايدىغان. |
index | n. ( index es ؛ indices ) ① كۆرسەتمە، كۆرسەتكۈچ. ② ئىسترېلكا. |
Indian | ① adj.Ⅰ ھىندىستاننىڭ، ھىندىستانلىقنىڭ، ھىندىچە. ② (ئامېرىكىدا) ئىندىئانلارنىڭ. ① n.Ⅱ ھىندىستانلىق. ② ئىندىئان. |
indicate | كۆرسەتمەك، بىلدۈرمەك، كۆرسىتىپ بەرمەك، بايان قىلماق. |
indifferent | ① adj. بىپەرۋا، پەرۋاسىز. ② مۇھىم بولمىغان، چاغلىق، كارى چاغلىق، زۆرۈرىيەتسىز. |
indignation | n. غەزەپ، غەزەپ-نەپرەت. |
indispensable | adj. زۆرۈر، تامامەن زۆرۈر، كەم بولسا بولمايدىغان. |
individual | ① adj. ئايرىم، قىسمەن. ② يالغۇز، يەككە، مۇستەقىل. ③ ئالاھىدە، ئۆزىگە خاس، ئۆزگىچە، ئىندىۋىدۇئال. |
individualism | n.شەخسىيەتچىلىك، نەپسانىيەتچىلىك؛ ئىندىۋىدۇئاللىق. |
indoors | adv.ئۆيدە، ئۆي ئىچىدە، ئۆي ئىچىگە. |
induce | ① v. نەسىھەت قىلماق. ② باشلىماق. |
indulge | ① v. يول قويماق، مەيلىگە قويۇپ بەرمەك، بولۇشىغا تاشلىۋەتمەك. ② بېرىلىپ كەتمەك، كەينىگە كىرىپ كەتمەك. زوقى بىلەن، پۈتۈن ئىشتىياقى بىلەن، پۈتۈن ھەۋەس بىلەن. |
industrial | adj. سانائەت. |
industrialize | v. سانائەتلەشمەك، سانائەتلەشتۈرمەك. |
industrious | adj. تىرىشچان، تىرىشىدىغان، ئىجتىھاتلىق. |
industry | ① n.تىرىشچانلىق، ئىجتىھاتلىق. ② سانائەت. |
inevitable | adj. خالىي بولۇش قىيىن، ساقلانغىلى بولمايدىغان، مۇقەررەر يۈز بېرىدىغان. |
infant | n. بوۋاق. |
infantry | n. پىيادە ئەسكەر. |
infectious | adj. يۇقۇملۇق. |
infer | v. ( infer red؛ infer red؛ infer ring) ئەقلىي خۇلاسە چىقارماق، ھۆكۈم چىقارماق. |
inferior | ① adj.Ⅰ پەس، ناچار، ئوسال، سۈپەتسىز. ② ئىپتىدائىي؛ تۆۋەن، تۆۋەن دەرىجىلىك. ① n.Ⅱ تۆۋەن دەرىجىلىك. ② ياش (كېيىنكى) ئەۋلاد. |
infinite | adj. چەكسىز، پۈتمەس-تۈگىمەس، سانسىز، سانسىزلىغان. n.Ⅱ چەكسىزلىك، چەكسىز چوڭ. |
infinitesimal | adj. چەكسىز كىچىك. |
infinitive | adj.& n. <گرامماتىكا> ئىنفىنىتىۋ. |
infinity | ① n. چەكسىزلىك. ② <ماتېماتىكا> چەكسىز چوڭ. |
inflame | ① v. <مېدىتسىنا> ياللۇغلانغان، ياللۇغلاندۇرماق. ② غەزەپلەنمەك، غەزەپلەندۈرمەك. ③ (ئوت) كۆيمەك، كۆيدۈرمەك. |
inflammation | n. <مېدىتسىنا> ياللۇغ، ياللۇغلىنىش. |
inflation | ① n. كۆپۈش. ② ئۆرلەش؛ پاخاللىشىش. |
inflict | ① v. ئۇچراتماق، دۇچار قىلماق. ② زەربە بەرمەك، يەڭمەك (دۈشمەننى). |
influence | ① n.Ⅰ تەسىر، تەسىرات، تەسىر كۈچ. ② ھاكىمىيەت، ھوقۇق، ھوقۇق ۋە كۈچ. ③ <ئېلېكتر> ئىندۇكسىيە. v.Ⅱ تەسىر قىلماق. |
inform | v. ئۇقتۇرماق، مەلۇم قىلماق، بىلدۈرمەك.، ئېيتماق، دوكلات قىلماق. |
information | ① n. دوكلات، ئۇقتۇرۇش. ② ئاخبارات، مەلۇمات، خەۋەر، ئىنفورماتسىيە. ③ بىلىم، ئىلىم-بىلىم، ماتېرىيال. |
inhabit | v.ئولتۇراقلاشماق، ماكانلاشماق، تۇرماق. |
inhabitant | n. ئاھالە. |
inherent | adj. بۇرۇندىن بار، ئەسلىدىن بار بولغان؛ تۇغما، تەبىئىي. |
inherit | ① v. ۋارىسلىق قىلماق، داۋاملاشماق. ② ئەسلىگە تارتماق. |
inheritance | n. ۋارىسلىق. ② ئىرسىيەت. ③ مىراس. |
initial | adj.Ⅰ باشتىكى، تۇنجى، دەسلەپكى، دەسلەپكى مەزگىلدىكى n.Ⅱ (ئىسىم-فامىلىلەرنىڭ) باش ھەرپى. v.Ⅲ ئىسىمنىڭ باش ھەرپىنى يېزىپ قول قويماق (مەسىلەن: T.S. ھەرپلىرى Tom Smith كە ۋەكىللىك قىلىدۇ). |
initiate | ① v. باشلىماق، قوزغىماق، سەپەرۋەر قىلماق. ② رەسمىي تونۇشتۇرماق. ③ غەپلەتتىن ئويغاتماق، ئاقارتماق، ئۆگەتمەك. |
initiative | n. تەشەببۇسكارلىق، ئىجابىيلىق، ئاكتىپلىق، ئىجادكارلىق روھى، ئىجادچانلىق. |
inject | v. (ئوكۇل) سالماق، قويماق. |
injection | ① n. (ئوكۇل) سېلىش، قويۇش. ② ئوكۇل، ئوكۇل دورىسى. |
injure | ① v. زىيان يەتكۈزمەك، زىيان سالماق. ② بۇلغىماق، تۆكمەك (نام، ئابرۇينى). |
injury | ① n. زىيان، بۇزغۇنچىلىق، ۋەيران قىلىش. ② يارىلانغان جاي، زەخمىلەنگەن جاي، زېدە. |
ink | ① n. سىيا. ② باسما مېيى. |
inland 1 | adj. مەملىكەت ئىچىدىكى، ئىچكى، ئىچكى ئۆلكىلەردىكى، ئىچكى جايلاردىكى. |
inland 2 | adv. ئىچكى ئۆلكىلەرگە، ئىچكى ئۆلكىلەردە، ئىچكى جايلاردا. |
inn | n. دەڭ، ساراي. |
inner | adj. ئىچكى، ئىچكىرى. |
innocence | ① n.ئەيىبسىزلىك، بىگۇناھلىق، گۇناھسىزلىق. ② ساددىلىق، سەبىيلىك، ساپلىق. ③ زىيىنى بولماسلىق. |
innovation | n. يېڭىلاش، ئىسلاھات. |
innumerable | adj. سانسىزلىغان، سان-ساناقسىز، ھېسابسىز. |
inquire, enquire | v. سورىماق، سۈرۈشتۈرمەك، سۈرۈشتە قىلماق. |
inquiry | n. سۈرۈشتۈرۈش، سوراش، تەكشۈرۈش. |
insect | n. ھاشارات، قۇرت-قوڭغۇز. |
insert 1 | v. سانجىماق، كىرگۈزمەك، سالماق. |
insert 2 | n. قىستۇرما، قىستۇرما بەت. |
inside | ① n.Ⅰ ئىچى، ئىچكى قىسىم، ئىچ تەرەپ. ② (جانلىق تىلدا) قورساق. adj.Ⅱ ئىچكى، ئىچكىرى. adv.Ⅲ ئىچى، ئىچىدە: inside of a week بىر ھەپتىنىڭ ئىچىدە. prep.Ⅳ ئىچىدە، ئىچىگە. |
insight | ① n. تولۇق خەۋەردار بولۇش. ② پەرقلەندۈرۈش قابىلىيىتى. ③ كۆرگەن بىلگىنى. |
insist | v. چىڭ تۇرماق، قەتئىي داۋاملاشتۇرماق، تەكىتلىمەك، تەشەببۇس قىلماق insist on ‖ تەكىتلىمەك، چىڭ تۇرماق. |
insoluble | ① adj. ئېرىمەيدىغان. ② ھەل بولمايدىغان. ③ چۈشەندۈرۈش قىيىن. |
inspect | v. تەكشۈرمەك، كۆزدىن كەچۈرمەك. |
inspiration | ① n. نەپەس، نەپەسلىنىش. ② ئىلھام، ئىلھاملىنىش، رىغبەتلىنىش، رىغبەتلەندۈرۈش. |
inspire | ① v. نەپەس ئالماق. ② رىغبەتلەندۈرمەك، ئىلھاملاندۇرماق، ھاياجانلاندۇرماق. |
install | ① v. تەيىنلىمەك، تەيىنلىمەك، بەلگىلىمەك. ② ئورۇنلاشتۇرماق، قۇراشتۇرماق. ③ قويماق، ئورناتماق. |
instance | ① n.Ⅰ مىسال، دەلىل، ئىسپات. تەلەپ، تەكلىپ، in the first instance ‖ ئالدى بىلەن، ئاۋۋال for instance / مەسىلەن، ئالايلۇق at the instance of ... / ... نىڭ تەكلىپىگە ئاساسەن. v.Ⅱ مىسال كەلتۈرمەك، نەقىل كەلتۈرمەك، دەلىل كۆرسەتمەك. |
instanly | adv. دەرھال، شۇئان، شۇ زامان. |
instant | ① adj.Ⅰ دەرھال، شۇ ئاندىلا، شۇ زاماندىكى. ② (سودا خەتچەكلىرى) مۇشۇ ئايدىكى، مۇشۇ ئاينىڭ. n.Ⅱ دەرھال، كۆزنى يۇمۇپ ئاچقۇچە، شۇ زاماندىلا. |
instead | adv. ئورنىغا، بەدىلىگە: Give me this instead ... نىڭ ئورنىغا بۇنى بېرىڭ instead of ... ‖ ... نىڭ ئورنىغا، ... -نىڭ ئورنىدا: Give me this instead of that. ئۇنىڭ ئورنىغا، ماڭا ماۋۇنى بېرىڭ. |
instinct 1 | n. تۇغما قابىلىيەت، تەبىئىي خۇسۇسىيەت. |
instinct 2 | adj. تولغان، تولۇپ تاشقان: instinct 2 with life جانلىق، تېتىك، جۇشقۇن، كۆتۈرەڭگۈ روھلۇق. |
institute | ① n.Ⅰ جەمئىيەت، ئىلمىي جەمئىيەت. ئىنىستىتۇت؛ دارىلفۇنۇن. ① Ⅱ قۇرماق، بەرپا قىلماق، تەسىس قىلماق. ② تۈزىمەك (قائىدە-نىزاملارنى). ③ (تەكشۈرۈشنى) باشلىماق. |
institution | ① n. بەرپا قىلىش، قۇرۇش، تەسىس قىلىش. ② ئادەت. ③ تۈزۈم. ④ قۇرۇلما. ⑤ ئورۇن، ئورگان، جەمئىيەت. |
instruct | v. ئۆگەتمەك، ئوقۇماق ② يېتەكچىلىك قىلماق، كۆرسەتمەك، ئوقتۇرماق. |
instruction | ① n. ئوقۇتۇش، ئۆگىتىش، يېتەكلەش، يېتەكچىلىك قىلىش، تەلىم؛ تەلىم-تەربىيە. ② (كۆپلۈك ئىشلىتىلىدۇ) يوليورۇق، كۆرسەتمە، بۇيرۇق. |
instructive | adj. بىلىم بېرىدىغان، تەربىيىۋى ئەھمىيەتكە ئىگە. |
instrument | n.ئاپپارات، ئەسۋاب، جابدۇق، سايمان؛ ماشىنا. ② مۇزىكا ئەسۋابى، چالغۇ ئەسۋابلىرى. ③ (قانۇندا بەلگىلەنگەن) رەسمىي ھۆججەت. |
insulator | n. ئىزولياتور. |
insult 1 | v. خارلىماق، خورلىماق، ھاقارەت قىلماق، ئاھانەت قىلماق. |
insult 2 | n. ھاقارەت، خارلاش، خورلۇق. |
insurance | ① n. سۇغۇرتا، بىخەتەر، بىخەتەرلىك. ② سۇغۇرتا خىراجىتى. ③ سۇغۇرتا ھۆججىتى. |
insure | ① v. سۇغۇرتىغا قويماق، ئىستراخۋانىيىگە بەرمەك. ② كاپالەتلىك قىلماق. |
int. | interjection. |
integral | ① adj. كەم بولسا بولمايدىغان، كېرەكلىك. ② پۈتۈن، تولۇق. ③ <ماتېماتىكا> ئىنتېگرال. |
integrity | ① n. پۈتۈنلۈك، تولۇقلۇق. ② توغرىلىق، ئادىللىق، ھەققانىيلىك، ئوچۇق-ئاشكارىلىق. |
intellectual | adj.Ⅰ ئەقىللىق، پاراسەتلىك. n.Ⅱ زىيالىي. |
intelligence | ① n. ئەقىل، زېھىن، چۈشىنىش ئىقتىدارى. ② خەۋەر، ئاخبارات، مەلۇمات. |
intelligent | adj. ئەقىللىق، زېرەك، پاراسەتلىك. |
intend | v.... قىلماقچى بولماق، ... مەقسەتتە بولماق، ئورۇنماق. |
intense | ① adj. كۈچلۈك، قاتتىق، شىددەتلىك. ② قىزغىن. |
intent | ① adj.Ⅰ قىزغىن، بېرىلمەك، كۆڭۈل قويماق، زېھىن قويماق. n.Ⅱ مەقسەت، مۇددىئا، نىيەت. |
intention | n. مۇددىئا، مەقسەت، غەرەز، نىيەت. |
intercourse | n. ئالاقە، بېرىش-كېلىش، ئالماشتۇرۇش. |
interest | ① n.Ⅰ قىزىقىش، ھەۋەس، زوق، ئىشتىياق. ② مۇھىم، زۆرۈر؛ زور. ③ مەنپەئەت، پايدا، ھايان. ④ پاي، ھەسسە. ⑤ ئۆسۈم، پىرسەنت. v.Ⅱ قىزىقتۇرماق، دىققىتىنى قوزغىماق. |
interesting | adj. قىزىق، قىزىقارلىق، كىشىنى قىزىقتۇرىدىغان. |
interfere | ① v. ئارىلاشماق، مۇداخىلە قىلماق. ② دەخىل قىلماق، ئاۋارە قىلماق. كاشىلا قىلماق، توقۇنۇشماق. |
interior | ① adj.Ⅰ ئىچكى، ئىچكى قىسىمدىكى. ② ئىچكى ئۆلكىلەردىكى. ③ مەملىكەت ئىچىدىكى. ① n.Ⅱ ئىچكى قىسىم. ② ئىچكى رايون، ئىچكى ئۆلكىلەر. ③ ئىچكى سىياسەت. |
interjection | n.<گرامماتىكا> ئۈندەش. |
intermittent | ① adj. ئارىلاپ-ئارىلاپ. ② قەرەللىك. ③ ئارىلىقتا ئارام ئالىدىغان. |
internal | ① adj. ئىچكى، ئىچكى قىسىمنىڭ. ② مەملىكەت ئىچىدىكى، مەملىكەتنىڭ ئىچكى سىياسىتىگە ئائىت، ئىچكى ئىشلار. ③ ئىچىدىغان (دورا). |
international | adj. ئىنتېرناتسىئونال، خەلقئارا، خەلقئارالىق. |
internationale | n. ئىنتېرناتسىئونال شېئىرى. |
internationalism | n. ئىنتېرناتسىئونالىزم، ئىنتېرناتسىئوناللىق. |
interpret | v. چۈشەندۈرمەك، ئىزاھلىماق، شەرھىلىمەك. ② كۆرسەتمەك، ئورۇندىماق. ③ ئېغىزچە تەرجىمە قىلماق. |
interpreter | ① n. ئېغىز تەرجىمانى. ② چۈشەندۈرگۈچى، ئىزاھاتچى. |
interrupt | ① v. ئۈزۈلۈپ قالماق، ئۈزۈپ تاشلىماق، ئۈزۈۋەتمەك، بۆلۈۋەتمەك، توختاتماق. ② دەخلى قىلماق، كاشىلا قىلماق، ئاۋارە قىلماق. |
intersect | v. كېسىپ ئۆتمەك، گىرەلەشمەك، چاپراسلاشماق. |
interval | ① n. ئارىلىقتا دەم ئېلىش، دەم ئېلىش ۋاقتى. ② <ماتېماتىكا> ئىنتېرۋال. |
intervene | ① v. سانجىماق، كىرگۈزمەك. ② توختىماق، توختاتماق. ③ ئارىلاشماق، چات كەرمەك. |
interview | n.Ⅰ قوبۇل قىلىش، كۆرۈشۈش. v.Ⅱ (مۇخبىرلارنى) قوبۇل قىلماق، كۆرۈشمەك. |
intimate 1 | ① v. پۇرىتىپ قويماق، بىشارەت بەرمەك. ② ئېلان قىلماق، جاكارلىماق. |
intimate 2 | ① adj. يېقىن؛ قويۇق. ② ئىچكى، مەخپىي، يوشۇرۇن؛ شەخسىي. ③ كامىل، ياخشى (بىلمەك). |
into | ① prep. ... گە، ... نىڭ ئىچىگە: walk into the room ئۆيگە كىرمەك، ئۆينىڭ ئىچىگە كىرىپ كەلمەك. ② (ئايلانماق، بولماق، ياسىماق دېگەندەك ئۇقۇملارنى بىلدۈرىدۇ): make flour into bread ئۇندا بولكا ياسىماق. |
intonation | n. ئاھاڭ، تاۋۇش، ئىنتوناتسىيە. |
intricate | ajd. چىگىش، مۇرەككەپ. |
introduce | ① v. ئوتتورىغا قويماق، ئىشلەتمەك، پايدىلانماق، باشلىماق. ② تونۇشتۇرماق. ③ قىستۇرماق، كىرگۈزمەك. |
introduction | ① n. باشلاش، كىرگۈزۈش، كىرگۈزۈلۈش. ② تونۇشتۇرۇش. ③ مۇقەددىمە، كىرىش سۆز، سۆز بېشى. ④ باشلانغۇچ ساۋات، دەسلەپكى ساۋات. |
intrust | entrust. |
invade | ① v. تاجاۋۇز قىلماق، بېسىپ كىرمەك. ② قىستىلىپ كىرمەك. ③ زىيانكەشلىك قىلماق، چېقىلماق. |
invader | n. تاجاۋۇزچى، تاجاۋۇز قىلغۇچى. |
invasion | n. زىيانكەشلىك قىلىش، تاجاۋۇز قىلىش، دەخلى-تەرۇز يەتكۈزۈش. |
invent | ① v. ئىختىرا قىلماق، كەشىپ قىلماق، ئىجاد قىلماق. ② ئويلاپ چىقارماق، ئويدۇرۇپ چىقارماق (يامان سۆز، قىلىق قاتارلىقلارنى). |
invention | ① n. ئىختىرا، كەشپىيات، ئىجادىيەت. ② ئويدۇرما. ياسالما. |
inventor | n. كەشپىياتچى، ئىجادىيەتچى. |
invest | ① v. مەبلەغ سالماق، سەرمايە قوشماق. ② <جانلىق تىلدا> ئالماق، سېتىۋالماق. ③ بەرمەك. ④ قورشاپ ھۇجۇم قىلماق. |
investigate | v. تەكشۈرمەك، تەكشۈرۈپ تەتقىق قىلماق. |
investigation | n. تەكشۈرۈش، تەكشۈرۈپ تەتقىق قىلىش. |
investment | n. سالغان مەبلەغ، قوشقان سەرمايە. |
invincible | adj.غالىب، يېڭىلمەس. |
invisible | adj. كۆرۈنمەس، كۆزگە كۆرۈنمەيدىغان، كۆزگە كۆرۈنمەسلىك. |
invitation | n. تەكلىپ، تەكلىپنامە، باغاق. |
invite | ① v. تەكلىپ قىلماق. ② سورىماق، تەلەپ قىلماق. ③ ئۆزىگە تارتماق، جەلپ قىلماق، قوبۇل قىلماق؛ ئېلىپ كەلمەك. |
involve | ① v. ئارىلىشىپ قالماق، ئارىلاشتۇرۇپ قويماق، چېتىلىپ قالماق. ② ئۆز ئىچىگە ئالماق، جۈملىدىن. |
inward | adj. ئىچكى. |
ion | n.<فىزىكا> ئىئون. |
IOU | I owe you.n. تىلخەت؛ قەرز ھۆججىتى. |
Irish | adj.Ⅰ ئىرلاندىيىگە ئائىت، ئىرلاندىيىنىڭ، ئىرلاندىيىچە. ① n.Ⅱ ئىرلاندىيىلىك. ② ئىرلاندىيە تىلى. |
iron | ① n.Ⅰ تۆمۈر. ② تۆمۈر قورال، تۆمۈر ئەسۋاب. ③ دەزمال. ④ داغمال. ⑤ كىشەن، كويزا. adj.Ⅱ تۆمۈر، تۆمۈردە ياسالغان. v.Ⅲ دەزمال سالماق، دەزماللىماق. |
irregular | adj. تەرتىپسىز، قائىدىسىز، رەتسىز، تەكشى بولمىغان. |
irrigation | n. (ئېتىز-ئېرىقلارنى) سۇغىرىش؛ يۇيۇش. |
irritate | ① v. ئوغىسى قاينىماق؛ ئوغىسىنى قايناتماق، كەيپى ئۇچماق، ئاچچىقىنى كەلتۈرمەك. ② ياللۇغلانماق. ③ ماسلىشالماسلىق. ④ ئازابلىنىش. |
island | n. ئارال. |
isle | n. ئارال، كىچىك ئارال. |
isn’t | is not. |
issue | ① v.Ⅰ چىقماق، ئېقىپ چىقماق.② چىقارماق، كۆتۈرۈلمەك (تۈتۈن). ③ ئېلان قىلماق. ③ تارقاتماق، نەشر قىلماق. ① n.Ⅱ چىقىش، چىقىرىش، ئېقىپ چىقىش. ② نەتىجە، ئاقىۋەت. ③ نۇقتىئىنەزەر، كۆزقاراش، مەسىلە. ④ تارقىتىش، نەشر قىلىش، سان، نومۇر (گېزىت، ژۇرنال قاتارلىقلارنىڭ). ⑤ پەرزەنت، ئەۋلاد (قانۇندا). |
isthmus | n. بويۇن 〉جۇغراپىيىدە〈. |
it | pron. (باش كېلىش شەكلى بىلەن چۈشۈم كېلىش شەكلى ئوخشاش) ① ئۇ، ئاۋۇ (نەرسە)، بۇ، ماۋۇ: What is that? — It is a pick ئاۋۇ نېمە؟ — ئوتىغۇچ. ② (جۈملىلەردە ئىگە بولۇپ كېلىپ، ۋاقىت، ئارىلىق ۋە تەبىئىي ھادىسىلەرنى كۆرسىتىدۇ): It’sfiveo ’clock سائەت بەش بولدى It is raining./ يامغۇر يېغىۋاتىدۇ. ③ (جۈملىنىڭ مەلۇم بىر بۆلىكىنى تەكىتلەپ كېلىدۇ): Chinese people began a new life. It was after liberation that the پەقەت ئازادلىقتىن كېيىنلا جۇڭگو خەلقى (ئۆزلىرىنىڭ) يېڭى ھاياتىنى باشلىدى. ④ (جۈملىلەردە فورما ئىگىسى ياكى تولدۇرغۇچى بولۇپ كېلىپ، جۈملىدىكى ھەقىقىي ئىگە ياكى تولدۇرغۇچىغا ۋەكىللىك قىلىدۇ): It is easy to nuderstand. چۈشىنىش ئوڭاي، چۈشىنىشلىك. ⑤ (بەزى ئىشلىتىپ ئادەتلەنگەن سۆزلەردە كېلىدۇ، لېكىن ئۆز ئالدىغا مەنە بىلدۈرمەيدۇ): keep at it ! غەيرەت! غەيرەت قىل. |
it’s | ① it is. ② it has. |
Italian | ① adj.Ⅰ ئىتالىيان، ئىتالىيىنىڭ. ② ئىتالىيىلىكنىڭ. ③ ئىتالىيىچە، ئىتالىيە تىلىنىڭ. ① n.Ⅱ ئىتالىيان، ئىتالىيىلىك. ② ئىتالىيە تىلى. |
item | ① n. ماددا، تاماق، بۆلۈم، تۈر. ② نومۇر (ئەدەبىيات-سەنئەتتە). ③ بىر (خەۋەر). |
its | pron. (it نىڭ ئىگىلىك كېلىش شەكلى) |
itself | pron. ئۆزىنى، ئۆز ئالدىغا (نەرسىلەرنى كۆرسىتىدۇ). |
ivory | n. پىل چىشى. |