ئىزاھى |
ئىⅠ |
|
ئىⅠ[يەشمىسى:] ھازىرقى زامان ئۇيغۇر ئېلىپبەسىنىڭ ئوتتۇز بىرىنچى ھەرىپى، رەت تەرتىپى جەھەتتىن ئوتتۇز بىرىنچىنى كۆرسىتىدۇ. ھازىرقى زامان ئۇيغۇر تىلىدىكى مەنە پەرقلەندۈرۈش رولىغا ئىگە فونېما. «ئى» ھەرىپىنىڭ ئايرىم شەكلى «ئى∥ى»، بېشىدىن ئۇلىنىدىغان شەكلى «ئى∥ى»، باش ۋە ئايىغىدىن ئۇلىنىدىغان شەكلى «ى∥ئى»، ئايىغىدىن ئۇلىنىدىغان شەكلى «ىى∥ئى»، ئوقۇلۇشى ياكى نامى «ئى». «ئى» تاۋۇشى تەلەپپۇز قىلغاندا پەيدا بولۇش ئورنى ۋە تاۋۇش چىقىرىش ئۇسۇلى جەھەتتىن سوزۇق تاۋۇشقا تەۋە بولۇپ، ئۇ تىل ئورنى ۋە تىلىدىكى رولى جەھەتتىن ئارا سوزۇق تاۋۇش، لەۋ ھالىتى جەھەتتىن لەۋلەشمىگەن سوزۇق تاۋۇش، ئېغىز بوشلۇقىنىڭ ئېچىلىش-يېپىلىش دەرىجىسىنىڭ چوڭ-كىچىكلىكى جەھەتتىن سەل ئېگىز سوزۇق تاۋۇشتۇر. «ئى» تاۋۇشىنىڭ فونېتىكىلىق ئالاھىدىلىكى 1. كۆپ بوغۇملۇق سۆزلەرنىڭ ئاخىرقى بوغۇملىرىدىكى «ئا، ئە» تاۋۇشلىرى شۇ سۆزلەرگە قوشۇمچە ئۇلىنىشى ياكى باشقا تەركىبلەرنىڭ قوشۇلۇشى بىلەن ئۇرغۇسى كېيىنكى بوغۇملارغا يۆتكەلسە، ئاجىزلىشىپ «ئى» تاۋۇشىغا ئۆزگىرىدۇ، ئىملادا شۇ بويىچە يېزىلىدۇ ھەم شۇنداق تەلەپپۇز قىلىنىدۇ. مەسىلەن: باغلا − باغلىغان سۆزلە − سۆزلىگەن خىتابنامە − خىتابنامىسى كىتابخانا − كىتابخانىسى 2. بىرىنچى تەركىبى «ئا، ئە» تاۋۇشلىرى بىلەن ئاياغلىشىپ، ئىككىنچى تەركىبى سوزۇق تاۋۇشلار بىلەن باشلانغان، ئۇرغۇسى تۇراقلىق بولغان سۆزلەردىن باشقا سۆزلەردە بىرىنچى تەركىبنىڭ ئاخىرىدىكى «ئا، ئە» تاۋۇشلىرى نۇتۇقتا «ئى» غا ئاجىزلاشتۇرۇلۇپ تەلەپپۇز قىلىنىدۇ. ئىملادا ئەينەن يېزىلىدۇ. ئىملاسى تەلەپپۇزى قارائۆرۈك قارىئۆرۈك مىرزائەخمەت مىرزىئەخمەت ئەگىمە يول ئەگىمىيول 3. ئىككىنچى بوغۇمى ئېگىز سوزۇق تاۋۇش «ئى» بىلەن تۈزۈلگەن سۆزلەرگە قوشۇمچە قوشۇلغاندا، ئىككىنچى بوغۇم ئۇرغۇسىنى يوقاتسا «ئى» تاۋۇشى چۈشۈپ قالىدۇ. نەتىجىدە ئەسلى ئۈچ بوغۇملۇق سۆزلەر ئىككى بوغۇم بويىچە قالىدۇ. مۇنداق سۆزلەر ئىملادا چۈشۈپ قالغىنى بويىچە يېزىلىدۇ ۋە شۇنداق تەلەپپۇز قىلىنىدۇ. مەسىلەن: ئىسىم + ى = ئىس (ى) مى سىڭىل + ىم = سىڭ (ى) لىم 4. رۇس ۋە ياۋروپا تىللىرىدىن قوبۇل قىلىنغان، سۆز بېشىدا «س، ش» تاۋۇشلىرىدىن كېيىن «ت، پ، ك، ف» تاۋۇشلىرىنىڭ كېلىشى ئارقىلىق بىر بوغۇمدا ئىككى سوزۇق تاۋۇش قاتار كېلىپ قالىدىغان بەزى سۆزلەردە «س» ياكى «ش» تاۋۇشنىڭ ئالدىغا «ئى» سوزۇق تاۋۇشى قوشۇلۇپ تەلەپپۇز قىلىنىدۇ ۋە شۇنداق يېزىلىدۇ. مەسىلەن: ئەسلىسى ئىملاسى ۋە تەلەپپۇزى شىكاف ئىشكاپ ستانسا ئىستانسا ستاكان ئىستاكان شتات ئىشتات 5. بىرىنچى تەركىبنىڭ ئاخىرىدا «ئا» ۋە «ئە» تاۋۇشلىرى كېلىدىغان بىرىككەن سۆزلەر، يەر-جاي ناملىرى، جۈپ سۆزلەر، بىرىكمىلەر ۋە سۆز بىرىكمىلىرىدىكى «ئا، ئە» تاۋۇشلىرى ئۇرغۇنىڭ كېيىنكى بوغۇمغا يۆتكەلگەنلىكى سەۋەبىدىن تەلەپپۇزدا «ئى» غا ئاجىزلىشىدۇ. مەسىلەن: ئىملاسى تەلەپپۇزى قاراماي قارىماي جىگدە مازار جىگدىمازار ئالما مۇرابباسى ئالمىمۇرابباسى 6. يەر-جاي ناملىرىنىڭ بىرىنچى تەركىبىنىڭ ئاخىرىدا كەلگەن «ئا، ئە» تاۋۇشلىرى ئىككىنچى، تەركىبنىڭ بېشىدىكى سوزۇق تاۋۇش بىلەن يانداش كەلسە ئۇرغۇ كېيىنكى بوغۇمغا يۆتكەلگەنلىكى ئۈچۈن تەلەپپۇزدا «ئى» غا ئاجىزلىشىدۇ. مەسىلەن: ئىملاسى تەلەپپۇزى ياقا ئۆستەڭ ياقىئۆستەڭ يەككە ئېرىق يەككىئېرىق 7. جۈملە تەركىبىدىكى «ئا» ياكى «ئە» بىلەن ئاياغلاشقان سۆزلەر كېيىنكى تەركىبىگە ئۇلىنىپ ئېيتىلغاندا، «ئا، ئە» تاۋۇشلىرى «ئى» غا ئاجىزلىشىدۇ. مەسىلەن: ئىملاسى: ئېگىزدە تۇرۇپ، يىراققا قاراش تەلەپپۇزى: ئېگىزدى تۇرۇپ، يىراققى قاراش 8. ئالدىنقىسى «ى»، كېيىنكىسى «ا، و» تاۋۇشلىرىدىن تۈزۈلگەن سۆزلەردە، مەزكۇر ئىككى سوزۇق تاۋۇش ئارىسىغا «ي» قوشۇپ تەلەپپۇز قىلىنىدۇ. مەسىلەن: ئىملاسى تەلەپپۇزى رادىئو رادىيو پىئانىنو پىيانىنو پىئونېر پىيونېر دىئالوگ دىيالوگ
|
|
ئىⅡ |
|
|
|
ئىئانە |
|
|
|
ئىبادەت |
|
|
|
ئىبادەتگاھ |
|
|
|
ئىبادەتخانا |
|
|
|
ئىبارە |
|
|
|
ئىبارەت |
|
|
|
ئىبەرمەك |
|
|
|
ئىبرانىي |
|
|
|
ئىبرەت |
|
|
|
ئىبرەتلەنمەك |
|
|
|
ئىبرەتلىك |
|
|
|
ئىبرەتنامە |
|
|
|
ئىبرېي |
|
|
|
ئىبلىس |
|
|
|
ئىبلىسلىق |
|
|
|
ئىپادە |
|
|
|
ئىپادىسىز |
|
|
|
ئىپادىلەش |
|
|
|
ئىپادىلەشمەك |
|
|
|
ئىپادىلەنمەك |
|
|
|
ئىپادىلىك |
|
|
|
ئىپادىلىمەك |
|
|
|
ئىپار |
|
|
|
ئىپار-ئەنبەر |
|
|
|
ئىپارچاشقان |
|
|
|
ئىپار-زەپەر |
|
|
|
ئىپاركالا |
|
|
|
ئىپاركېيىك |
|
|
|
ئىپارگۈل |
|
|
|
ئىپارلىق |
|
|
|
ئىپپەت |
|
|
|
ئىپپەتلىك |
|
|
|
ئىپپەت-نومۇس |
|
|
|
ئىپپەت-نومۇسلۇق |
|
|
|
ئىپتار |
|
|
|
ئىپتارچى |
|
|
|
ئىپتارلىق |
|
|
|
ئىپتىخار |
|
|
|
ئىپتىخارلاندۇرماق |
|
|
|
ئىپتىخارلانماق |
|
|
|
ئىپتىخارلىق |
|
|
|
ئىپتىدا |
|
|
|
ئىپتىدائىي |
|
|
|
ئىپتىدائىي جامائە |
|
|
|
ئىپتىدائىي جەمئىيەت |
|
|
|
ئىپتىدائىيلىق |
|
|
|
ئىپرىت |
|
|
|
ئىپرىت گازى |
|
|
|
ئىپلاس |
|
|
|
ئىپلاسلارچە |
|
|
|
ئىپلاسچىلىق |
|
|
|
ئىپلاسلاشماق |
|
|
|
ئىپلاسلىق |
|
|
|
ئىپومېيە |
|
|
|
ئىت |
|
|
|
ئىت بورسۇق |
|
|
|
ئىت پوق يېمەستە |
|
|
|
ئىت خۇي |
|
|
|
ئىت مۇرۇن |
|
|
|
ئىت مىجەز |
|
|
|
ئىتنىڭ بالىسى |
|
|
|
ئىتنىڭ قۇرتىدەك |
|
|
|
ئىتنىڭ كۈنى |
|
|
|
ئىت ئۇۋىسى |
|
|
|
ئىت ئېيىقى |
|
|
|
ئىت يالىقى |
|
|
|
ئىت يالىقىنى يالىماق |
|
|
|
ئىت يىلىدىن ئېشەك يىلىغىچە |
|
|
|
ئىتائەت |
|
|
|
ئىتائەتچان |
|
|
|
ئىتائەتچانلىق |
|
|
|
ئىتائەتسىز |
|
|
|
ئىتائەتسىزلىك |
|
|
|
ئىتائەتكار |
|
|
|
ئىتائەتكارلىق |
|
|
|
ئىتائەتكارانە |
|
|
|
ئىتائەتلىك |
|
|
|
ئىتائەتمەن |
|
|
|
ئىتائەتمەنلەرچە |
|
|
|
ئىتائەتمەنلىك |
|
|
|
ئىتاچى |
|
|
|
ئىتالغۇ |
|
|
|
ئىتاليان |
|
|
|
ئىتاليانچە |
|
|
|
ئىتپەرەس |
|
|
|
ئىتپەرەسلىك |
|
|
|
ئىتتەرتمەك |
|
|
|
ئىتتەرمەك |
|
|
|
ئىتترىي |
|
|
|
ئىتتېربىي |
|
|
|
ئىتتىپاق |
|
|
|
ئىتتىپاق تۈزمىگەن دۆلەتلەر |
|
|
|
ئىتتىپاقچى |
|
|
|
ئىتتىپاقداش |
|
|
|
ئىتتىپاقداشلىق |
|
|
|
ئىتتىپاقسىز |
|
|
|
ئىتتىپاقسىزلىق |
|
|
|
ئىتتىپاقلاشتۇرماق |
|
|
|
ئىتتىپاقلاشتۇرۇلماق |
|
|
|
ئىتتىپاقلاشماق |
|
|
|
ئىتتىپاقلىق |
|
|
|
ئىتتىتمەك |
|
|
|
ئىتتىرەتمەك |
|
|
|
ئىتتىرىشمەك |
|
|
|
ئىتتىرىلمەك |
|
|
|
ئىتتىك |
|
|
|
ئىتتىكلەتمەك |
|
|
|
ئىتتىكلەشمەك |
|
|
|
ئىتتىكلىك |
|
|
|
ئىتتىكلىمەك |
|
|
|
ئىتتىمەك |
|
|
|
ئىتچىۋىنى |
|
|
|
ئىتسىيگەك |
|
|
|
ئىتلىق |
|
|
|
ئىت-مۈشۈك |
|
|
|
ئىت-مۈشۈك بولماق |
|
|
|
ئىتپەرەس |
|
|
|
ئىتئۈزۈمى |
|
|
|
ئىت-ئېشەك |
|
|
|
ئىتياڭىقى |
|
|
|
ئىجابەت |
|
|
|
ئىجابەتلىك |
|
|
|
ئىجابىي |
|
|
|
ئىجابىيلىق |
|
|
|
ئىجاد |
|
|
|
ئىجادچان |
|
|
|
ئىجادچانلىق |
|
|
|
ئىجادچى |
|
|
|
ئىجادكار |
|
|
|
ئىجادكارلىق |
|
|
|
ئىجادگاھ |
|
|
|
ئىجادىي |
|
|
|
ئىجادىيەت |
|
|
|
ئىجادىيلىق |
|
|
|
ئىجارە |
|
|
|
ئىجارىچى |
|
|
|
ئىجارىكەش |
|
|
|
ئىجارىكەشلىك |
|
|
|
ئىجازەت |
|
|
|
ئىجازەتسىز |
|
|
|
ئىجازەتلىك |
|
|
|
ئىجتىمائىي |
|
|
|
ئىجتىمائىي ئاڭ |
|
|
|
ئىجتىمائىي ئەخلاق |
|
|
|
ئىجتىمائىي پەن |
|
|
|
ئىجتىمائىي تۈزۈم |
|
|
|
ئىجتىمائىي سۇغۇرتا |
|
|
|
ئىجتىمائىي مائارىپ |
|
|
|
ئىجتىمائىي مۇناسىۋەت |
|
|
|
ئىجتىمائىيەت |
|
|
|
ئىجتىمائىيلاشتۇرماق |
|
|
|
ئىجتىمائىيلاشماق |
|
|
|
ئىجتىمائىيلىق |
|
|
|
ئىجتىھات |
|
|
|
ئىجتىھاتچان |
|
|
|
ئىجتىھاتسىز |
|
|
|
ئىجتىھاتسىزلىق |
|
|
|
ئىجتىھاتلىق |
|
|
|
ئىجرا |
|
|
|
ئىجراچى |
|
|
|
ئىجرائىي |
|
|
|
ئىجرائىيە |
|
|
|
ئىجىر-مىجىر |
|
|
|
ئىجىك |
|
|
|
ئىچ |
|
|
|
ئىچ ئاغرىق |
|
|
|
ئىچ پەش تارتماق |
|
|
|
ئىچ پۇشماق |
|
|
|
ئىچ پۇشۇقى |
|
|
|
ئىچ كۆيەر |
|
|
|
ئىچ كۆيۈكى |
|
|
|
ئىچ كۈيئوغۇل |
|
|
|
ئىچ كېزىك |
|
|
|
ئىچ كىيىم |
|
|
|
ئىچ گۆر |
|
|
|
ئىچ مايماق |
|
|
|
ئىچى ئادىماق |
|
|
|
ئىچى ئاغرىماق |
|
|
|
ئىچى بوشىماق |
|
|
|
ئىچى بۇزۇلماق |
|
|
|
ئىچى پىششىق |
|
|
|
ئىچى تار |
|
|
|
ئىچى تىت-تىت بولماق |
|
|
|
ئىچى تىتىلدىماق |
|
|
|
ئىچىدە توڭگۇز قاترىماق |
|
|
|
ئىچى دەريا |
|
|
|
ئىچىدە زەھەر قاينىماق |
|
|
|
ئىچىدىن توڭگۇز قوپماق |
|
|
|
ئىچىدىن قان كەتمەك |
|
|
|
ئىچىدىن يانىدىغان دۋىگاتېل |
|
|
|
ئىچى زەھەر |
|
|
|
ئىچى سۈرمەك |
|
|
|
ئىچى سىقىلماق |
|
|
|
ئىچى سىيرىلماق |
|
|
|
ئىچى غال-غال، تېشى پال-پال |
|
|
|
ئىچى قاتماق |
|
|
|
ئىچى قاينىماق |
|
|
|
ئىچى قوتۇر |
|
|
|
ئىچى قىزىماق |
|
|
|
ئىچى كۆيمەك |
|
|
|
ئىچى كۈچلۈك |
|
|
|
ئىچىگە تىنماق |
|
|
|
ئىچىگە جىن كىرمەك |
|
|
|
ئىچىگە سالماق |
|
|
|
ئىچىگە ئوت تۇتاشماق |
|
|
|
ئىچىگە ئوت چۈشمەك |
|
|
|
ئىچىگە ئوت سالماق |
|
|
|
ئىچىگە ئوت كەتمەك |
|
|
|
ئىچىگە ئۇرماق |
|
|
|
ئىچىگە ئۇرۇپ كەتمەك |
|
|
|
ئىچىگە يۇتماق |
|
|
|
ئىچىنى تىڭشىماق |
|
|
|
ئىچىنى مۈشۈك تاتىلىۋالغاندەك بولماق |
|
|
|
ئىچى ئۆتمەك |
|
|
|
ئىچى ئۆرتەلمەك |
|
|
|
ئىچى ئېچىشماق |
|
|
|
ئىچى ئىلىشماق |
|
|
|
ئىچى يامان |
|
|
|
ئىچەرمەن |
|
|
|
ئىچەكەشمەك |
|
|
|
ئىچ-باغىر |
|
|
|
ئىچرە |
|
|
|
ئىچ-قارىن |
|
|
|
ئىچ-قارنىنى بوشاتماق |
|
|
|
ئىچ-قارنىنى بىلمەك |
|
|
|
ئىچ-قارنىنى تۆكمەك |
|
|
|
ئىچ-قارنى ئېچىلماق |
|
|
|
ئىچقويۇن |
|
|
|
ئىچقويۇن-تاشقويۇن |
|
|
|
ئىچكەركى |
|
|
|
ئىچكۈلۈك |
|
|
|
ئىچكى |
|
|
|
ئىچكى ئاجراتما |
|
|
|
ئىچكى ئامىل |
|
|
|
ئىچكى ئەزا |
|
|
|
ئىچكى جايلار |
|
|
|
ئىچكى دۇنيا |
|
|
|
ئىچكى سەۋەب |
|
|
|
ئىچكى كېسەللىكلەر بۆلۈمى |
|
|
|
ئىچكى گورمون |
|
|
|
ئىچكى-تاشقى |
|
|
|
ئىچكىرى |
|
|
|
ئىچكىرى-تاشقىرى |
|
|
|
ئىچكىرىكى |
|
|
|
ئىچكىرىلەتمەك |
|
|
|
ئىچكىرلەشمەك |
|
|
|
ئىچكىرىلىمەك |
|
|
|
ئىچلىك |
|
|
|
ئىچمەكⅠ |
|
|
|
ئىچمەكⅡ |
|
|
|
ئىچۈرمەك |
|
|
|
ئىچ-ئىچ |
|
|
|
ئىچ-ئىچىدىن |
|
|
|
ئىچ-ئىچىگە پاتماسلىق |
|
|
|
ئىچ-ئىچىگە سىغماسلىق |
|
|
|
ئىچىشمەك |
|
|
|
ئىچىشۋازلىق |
|
|
|
ئىچىكمەك |
|
|
|
ئىچىكىشمەك |
|
|
|
ئىچىلمەك |
|
|
|
ئىچىملىك |
|
|
|
ئىختىرا |
|
|
|
ئىختىراچى |
|
|
|
ئىختىساس |
|
|
|
ئىختىساسشۇناسلىق |
|
|
|
ئىختىساسلاشتۇرماق |
|
|
|
ئىختىساسلاشتۇرۇلماق |
|
|
|
ئىختىساسلاشماق |
|
|
|
ئىختىساسلىق |
|
|
|
ئىختىلاپ |
|
|
|
ئىختىلاپچى |
|
|
|
ئىختىلاپسىز |
|
|
|
ئىختىلاپلىق |
|
|
|
ئىختىئول |
|
|
|
ئىختىيار |
|
|
|
ئىختىيارەن |
|
|
|
ئىختىيارسىز |
|
|
|
ئىختىيارسىزلىق |
|
|
|
ئىختىيارلىق |
|
|
|
ئىختىيارىي |
|
|
|
ئىختىيارىيلىق |
|
|
|
ئىخچام |
|
|
|
ئىخچاملاتماق |
|
|
|
ئىخچاملاشتۇرماق |
|
|
|
ئىخچاملاشتۇرۇشماق |
|
|
|
ئىخچاملاشتۇرۇلماق |
|
|
|
ئىخچاملاشماق |
|
|
|
ئىخچاملانماق |
|
|
|
ئىخچاملىق |
|
|
|
ئىخچاملىماق |
|
|
|
ئىخراج |
|
|
|
ئىخلاس |
|
|
|
ئىخلاس قىلماق |
|
|
|
ئىخلاس-ئەقىدە |
|
|
|
ئىخلاسلىق |
|
|
|
ئىخلاسمەن |
|
|
|
ئىخلاسمەنلىك |
|
|
|
ئىدارە |
|
|
|
ئىدارە قىلماق |
|
|
|
ئىدارە-جەمئىيەت |
|
|
|
ئىدەلىك |
|
|
|
ئىددەت |
|
|
|
ئىدراك |
|
|
|
ئىدراكسىز |
|
|
|
ئىدراكلىق |
|
|
|
ئىدراكىي |
|
|
|
ئىدرەم |
|
|
|
ئىدرەملىك |
|
|
|
ئىدېئال |
|
|
|
ئىدېئالىزم |
|
|
|
ئىدېئالىزمچە |
|
|
|
ئىدېئالىزمچى |
|
|
|
ئىدېئالىزملىق |
|
|
|
ئىدېئالىست |
|
|
|
ئىدېئالىستىك |
|
|
|
ئىدېئولوگ |
|
|
|
ئىدېئولوگىيە |
|
|
|
ئىدېئولوگىيىلىك |
|
|
|
ئىدىس |
|
|
|
ئىدىش |
|
|
|
ئىدىشلىق |
|
|
|
ئىدىق |
|
|
|
ئىدىقۇت |
|
|
|
ئىدىقۇت ئۇيغۇر خانلىقى |
|
|
|
ئىدىقىشماق |
|
|
|
ئىدىماق |
|
|
|
ئىدىئوم |
|
|
|
ئىدىئوملۇق |
|
|
|
ئىدىيە |
|
|
|
ئىدىيىدە ئازاد بولماق |
|
|
|
ئىدىيىلىك |
|
|
|
ئىدىيىۋى |
|
|
|
ئىدىيىۋىلىك |
|
|
|
ئىرⅠ |
|
|
|
ئىرⅡ |
|
|
|
ئىرادە |
|
|
|
ئىرادىچىلىك |
|
|
|
ئىرادىسىز |
|
|
|
ئىرادىسىزلىك |
|
|
|
ئىرادىلىك |
|
|
|
ئىرادىنامە |
|
|
|
ئىراقⅠ |
|
|
|
ئىراقⅡ |
|
ئىراقⅡ[كەسىپ تۈرى:]＞جۇغراپىيە＜[يەشمىسى:] ئىراق جۇمھۇرىيىتى ئاسىيانىڭ غەربىي جەنۇبى، ئەرەب يېرىم ئارىلىنىڭ شەرقىي شىمالىغا جايلاشقان بولۇپ، يەر مايدانى 438 مىڭ 446 كۇۋادىرات كېلومېتىر. ئەرەبلەر ％79نى كوردلار ％20نى، قالغىنىنى پارىسلار، تۈركلەر تەشكىل قىلىدۇ. ھۆكۈمەت تىلى ئەرەب تىلى بولۇپ، كورد رايونىدىكى ھۆكۈمەت تىلى كورد تىلى ھېسابلىنىدۇ. ئىنگلىز تىلى ئومۇميۈزلۈك قوللىنىلىدۇ. ％96 كىشى ئىسلام دىنىغا ئېتىقاد قىلىدۇ، بۇنىڭ ％60نى شىئە مەزھىپى ئىگەللەيدۇ. ئاز ساندىكى كىشىلەر خىرىستىئان دىنى ياكى يەھۇدى دىنىغا ئېتىقاد قىلىدۇ. ئىراقنىڭ تارىخى ئۇزۇن بولۇپ، ئىككى دەريا ۋادىسى دۇنيا قەدىمكى زامان مەدەنىيىتىنىڭ بۆشۈكلېرىنىڭ بىرى ھېسابلىنىدۇ. مىلادىدىن ئىلگىرىدىكى 4700-يىلدىن باشلاپ ئىراقتا ئىلگىرى-كېيىن بولۇپ، شومىر پادىشاھى، بابىلون پادىشالىقى، ئاسسۇرىيە پادىشالىقى ۋە كېيىنكى بابىلون پادىشالىقلىرى قۇرۇلغان، كېيىن پارىس (پىرسىيە) ئېمپىرىيىسىگە قوشۇۋېلىنغان. مىلادى Ⅶ ئەسىردە ئەرەب ئېمپرىيىسىگە قوشۇۋېلىنغان. ⅩⅥ ئەسىردە ئوسمان تۈرك ئېمپرىيىسىنىڭ بىر قىسمى بولغان، 1920-يىلى ئەنگلىيىنىڭ ۋەكالىتەن باشقۇرۇشىدىكى دۆلەتكە ئايلىنىپ، 1921-يىلى 8-ئايدا مۇستەقىللىق جاكارلىغان. 1958-يىلى 7-ئاينىڭ 17-كۈنى فايسال سۇلالىسى ئاغدۇرۇپ تاشلىنىپ، ئىراق جۇمھۇرىيىتى قۇرۇلغان، 1958-يىلى 8-ئاينىڭ 25-كۈنى دۆلىتىمىز بىلەن دىپلوماتىك مۇناسىۋەت ئورناتقان. ئىراقنىڭ نىفىت زاپىسى مول بولۇپ، ئېنىقلانغان زاپىسى 13 مىليارت 400 مىليون توننىغا، تەبىئىي گازنىڭ زاپىسى بىر ترىلىيون 20 مىليارت كۇپ مېتىرغا يېتىدۇ. ئىراق ئاھالىسىنىڭ ％5.36تى دېھقانچىلىق بىلەن شۇغۇللىنىدۇ. ئاشلىقتا ئۆزىنى تەمىنلىيەلمەيدۇ. خۇرمىنىڭ يىللىق مەھسۇلاتى تەخمىنەن 400 مىڭ توننا بولۇپ، دۇنيا ئومۇمىي مەھسۇلاتىنىڭ ％40 تىنى ئىگىلەيدۇ. خۇرمىنىڭ ئېكسپورتى دۇنيا بويىچە 1-ئورۇندا تۇرىدۇ. ئاسالىق شەھەرلىرى: ①باغداد. دۆلەت پايتەختى، دۆلەتتىكى ئەڭ چوڭ شەھەر ۋە سودا، مەدەنىيەت مەركىزى. ② بەسرە. ئىراقنىڭ ئەڭ چوڭ دېڭىز پورتى.
|
|
ئىراق مۇقامى |
|
|
|
ئىراقىي |
|
|
|
ئىرانگۈل |
|
|
|
ئىرەكتە |
|
|
|
ئىرچى |
|
|
|
ئىرراتسىئونال |
|
|
|
ئىرسا |
|
|
|
ئىرسىي |
|
|
|
ئىرسىيەت |
|
|
|
ئىرسىيەتچانلىق |
|
|
|
ئىرسىيەتشۇناس |
|
|
|
ئىرسىيەتشۇناسلىق |
|
|
|
ئىرسىيەتلىك |
|
|
|
ئىرغاڭ |
|
|
|
ئىرغاڭلاتماق |
|
|
|
ئىرغاڭلاشماق |
|
|
|
ئىرغاڭلىماق |
|
|
|
ئىرغاي |
|
|
|
ئىرغايلىق |
|
|
|
ئىرغىتىلماق |
|
|
|
ئىرغىتماق |
|
|
|
ئىرغىشماق |
|
|
|
ئىرغىماق |
|
|
|
ئىرق |
|
|
|
ئىرقچى |
|
|
|
ئىرقچىلىق |
|
|
|
ئىرقشۇناس |
|
|
|
ئىرقشۇناسلىق |
|
|
|
ئىرقىي |
|
|
|
ئىركاشا |
|
|
|
ئىركىت |
|
|
|
ئىرلىماق |
|
|
|
ئىرماش-چىرماش |
|
|
|
ئىرماشماق |
|
|
|
ئىروزىيە |
|
|
|
ئىروزىيىلىمەك |
|
|
|
ئىرونىيە |
|
|
|
ئىرىدىي |
|
|
|
ئىرىس |
|
|
|
ئىرىس كەمپۈت |
|
|
|
ئىرىڭ-سىرىڭ |
|
|
|
ئىرىم |
|
|
|
ئىرىم قىلماق |
|
|
|
ئىرىمچىك |
|
|
|
ئىز |
|
|
|
ئىز باسماق |
|
|
|
ئىز پۇلى |
|
|
|
ئىزىغا چۈشمەك |
|
|
|
ئىزىغا سالماق |
|
|
|
ئىزا |
|
|
|
ئىزا-ئاھانەت |
|
|
|
ئىزافەت |
|
|
|
ئىزافەتلىك |
|
|
|
ئىزا-نومۇس |
|
|
|
ئىزاھ |
|
|
|
ئىزاھات |
|
|
|
ئىزاھاتسىز |
|
|
|
ئىزاھلاتماق |
|
|
|
ئىزاھلاشماق |
|
|
|
ئىزاھلانماق |
|
|
|
ئىزاھلىق |
|
|
|
ئىزاھلىق لۇغەت |
|
|
|
ئىزاھلىماق |
|
|
|
ئىزاھنامە |
|
|
|
ئىزباسار |
|
|
|
ئىزباسارلىق |
|
|
|
ئىزتىراپ |
|
|
|
ئىزچى |
|
|
|
ئىزچىل |
|
|
|
ئىزچىلار |
|
|
|
ئىزچىللاشتۇرماق |
|
|
|
ئىزچىللاشماق |
|
|
|
ئىزچىللىق |
|
|
|
ئىزخىر |
|
|
|
ئىزدەتمەك |
|
|
|
ئىزدەشتۈرمەك |
|
|
|
ئىزدەشمەك |
|
|
|
ئىزدەكچى |
|
|
|
ئىزدەك-سوراق |
|
|
|
ئىزدەلمەك |
|
|
|
ئىزدەنمەك |
|
|
|
ئىز-دېرەك |
|
|
|
ئىز-دېرەكسىز |
|
|
|
ئىز-دېرەكلىمەك |
|
|
|
ئىزدىمەك |
|
|
|
ئىززەت |
|
|
|
ئىززەت-ئابرۇي |
|
|
|
ئىززەتسىز |
|
|
|
ئىززەت-غۇرۇر |
|
|
|
ئىززەتلەشمەك |
|
|
|
ئىززەتلەنمەك |
|
|
|
ئىززەتلىك |
|
|
|
ئىززەتلىمەك |
|
|
|
ئىززەت-نەپس |
|
|
|
ئىززەت-نەپسىگە تەگمەك |
|
|
|
ئىززەت-ھۆرمەت |
|
|
|
ئىززەت-ئېھتىرام |
|
|
|
ئىززەت-ئىكرام |
|
|
|
ئىزسىز |
|
|
|
ئىزغىرىن |
|
|
|
ئىز-قارىسى |
|
|
|
ئىزمە |
|
|
|
ئىزمۇق |
|
|
|
ئىزمۇئىز |
|
|
|
ئىزمىلەتمەك |
|
|
|
ئىزمىلەشمەك |
|
|
|
ئىزمىلەنمەك |
|
|
|
ئىزمىلىك |
|
|
|
ئىزمىلىمەك |
|
|
|
ئىزنا (ئىزناسى) |
|
|
|
ئىزناسىز |
|
|
|
ئىزناك |
|
|
|
ئىزنالىق |
|
|
|
ئىزنىماق |
|
|
|
ئىزھار (ئىزھارى) |
|
|
|
ئىزھارلىماق |
|
|
|
ئىزوتروپ |
|
|
|
ئىزوتروپلۇق |
|
|
|
ئىزوتروپىيە |
|
|
|
ئىزوتوپ |
|
|
|
ئىزوتوپلار |
|
|
|
ئىزوتوپلۇق |
|
|
|
ئىزوتون |
|
|
|
ئىزوتېرما |
|
|
|
ئىزوتېرمىك |
|
|
|
ئىزوسپىن |
|
|
|
ئىزولياتسىيە |
|
|
|
ئىزولياتسىيىلەتمەك |
|
|
|
ئىزولياتسىيىلەشمەك |
|
|
|
ئىزولياتسىيىلەنمەك |
|
|
|
ئىزولياتسىيىلىمەك |
|
|
|
ئىزولياتور |
|
|
|
ئىزومورف |
|
|
|
ئىزومورفىزم |
|
|
|
ئىزومېر |
|
|
|
ئىزومېرلىنىش |
|
|
|
ئىزومېرىيە |
|
|
|
ئىزوئوكتان |
|
|
|
ئىزۋوت |
|
|
|
ئىس |
|
|
|
ئىسپات |
|
|
|
ئىسپاتسىز |
|
|
|
ئىسپاتلاتماق |
|
|
|
ئىسپاتلاشماق |
|
|
|
ئىسپاتلانماق |
|
|
|
ئىسپاتلىق |
|
|
|
ئىسپاتلىماق |
|
|
|
ئىسپاتنامە |
|
|
|
ئىسپان |
|
|
|
ئىسپانچە |
|
|
|
ئىسپەغول |
|
|
|
ئىسپىراپكا |
|
|
|
ئىسپىرت |
|
|
|
ئىسپىرتلىق |
|
|
|
ئىسپېرما |
|
|
|
ئىستاپىل |
|
|
|
ئىستاتور |
|
|
|
ئىستاكان |
|
|
|
ئىستانسا |
|
|
|
ئىستانوك |
|
|
|
ئىستانوكچى |
|
|
|
ئىستەك |
|
|
|
ئىستەكسىز |
|
|
|
ئىستراتېگىيە |
|
|
|
ئىستراتېگىيىلىك |
|
|
|
ئىسترېلكا |
|
|
|
ئىسترېلكىلىق |
|
|
|
ئىستودېنت |
|
|
|
ئىستون |
|
|
|
ئىستوۋۇل |
|
|
|
ئىستوۋۇللۇق |
|
|
|
ئىس-تۈتەك |
|
|
|
ئىس-تۈتۈن |
|
|
|
ئىستېپا |
|
|
|
ئىستېدات |
|
|
|
ئىستېداتلىق |
|
|
|
ئىستېركۇل |
|
|
|
ئىستېركۇل دەرىخى |
|
|
|
ئىستېلا (ئىستالاسى) |
|
|
|
ئىستېلاچى |
|
|
|
ئىستېلاچىلىق |
|
|
|
ئىستېمال (ئىستېمالى) |
|
|
|
ئىستېمالچى |
|
|
|
ئىستىئارە |
|
|
|
ئىستىبدات |
|
|
|
ئىستىبداتچى |
|
|
|
ئىستىبداتچىل |
|
|
|
ئىستىبداتچىلىق |
|
|
|
ئىستىبداتلىق |
|
|
|
ئىستىخىيە |
|
|
|
ئىستىخىيىلىك |
|
|
|
ئىستىراتىپ |
|
|
|
ئىستىراھەت |
|
|
|
ئىستىراھەتخانا |
|
|
|
ئىستىراھەتگاھ |
|
|
|
ئىستىسقا |
|
|
|
ئىستىسنا |
|
|
|
ئىستىغپار |
|
|
|
ئىستىقامەت |
|
|
|
ئىستىقامەتچى |
|
|
|
ئىستىقبال |
|
|
|
ئىستىقبالسىز |
|
|
|
ئىستىقباللىق |
|
|
|
ئىستىقلال |
|
|
|
ئىستىقلالىيەت |
|
|
|
ئىستىقلالىيەتچى |
|
|
|
ئىستىقلالىيەتچىلىك |
|
|
|
ئىستىل |
|
|
|
ئىستىلىزاتسىيە |
|
|
|
ئىستىلىستىكا |
|
|
|
ئىستىلىستىكىلىق |
|
|
|
ئىستىلىي |
|
|
|
ئىستىمەك |
|
|
|
ئىستىنجا |
|
|
|
ئىستىھزا |
|
|
|
ئىستىھزالانماق |
|
|
|
ئىستىھزاسىز |
|
|
|
ئىستىھزالىق |
|
|
|
ئىستىھكام |
|
|
|
ئىستىۋرا |
|
|
|
ئىستىۋراخانا |
|
|
|
ئىسچوت |
|
|
|
ئىسچوتچىك |
|
|
|
ئىسراپ |
|
|
|
ئىسراپچىلىق |
|
|
|
ئىسراپخور |
|
|
|
ئىسراپخورلۇق |
|
|
|
ئىسرىق |
|
|
|
ئىسرىق سالماق |
|
|
|
ئىسرىقدان |
|
|
|
ئىسىرىقلىماق |
|
|
|
ئىسسىتقۇ |
|
|
|
ئىسسىتقۇچ |
|
|
|
ئىسسىتما |
|
|
|
ئىسسىتماق |
|
|
|
ئىسسىتىش |
|
|
|
ئىسسىتىشماق |
|
|
|
ئىسسىتىلماق |
|
|
|
ئىسسىز |
|
|
|
ئىسسىق |
|
|
|
ئىسسق بەلۋاغ |
|
|
|
ئىسسىق ئۆتمەك |
|
|
|
ئىسسىق يەللىك قىلماق |
|
|
|
ئىسسىقچان |
|
|
|
ئىسسىق-سوغۇق |
|
|
|
ئىسسىقلىق |
|
|
|
ئىسسىقلىق قىلماق |
|
|
|
ئىسسىقىدا |
|
|
|
ئىسسىماق |
|
|
|
ئىسسىندۇرماق |
|
|
|
ئىسسىنماق |
|
|
|
ئىسسىنىشماق |
|
|
|
ئىسقات |
|
|
|
ئىسقاتچى |
|
|
|
ئىسقىرتقا |
|
|
|
ئىسقىرتما |
|
|
|
ئىسقىرتماق |
|
|
|
ئىسقىرتىشماق |
|
|
|
ئىسقىرىق |
|
|
|
ئىسكادرون |
|
|
|
ئىسكارلاتىنا |
|
|
|
ئىسكارىن |
|
|
|
ئىسكەت |
|
|
|
ئىسكەتسىز |
|
|
|
ئىسكەتلەتمەك |
|
|
|
ئىسكەتلەشمەك |
|
|
|
ئىسكەتلەنمەك |
|
|
|
ئىسكەتلىك |
|
|
|
ئىسكەتلىمەك |
|
|
|
ئىسكەنجە |
|
|
|
ئىسكەنجىلىمەك |
|
|
|
ئىسكەنجىۋىل |
|
|
|
ئىسكۇدو |
|
|
|
ئىسكىپىدار |
|
|
|
ئىسكىرىپكا |
|
|
|
ئىسكىرىپكىچى |
|
|
|
ئىسكىلات |
|
|
|
ئىسكىلاتچى |
|
|
|
ئىسكىلاتچىلىق |
|
|
|
ئىسكىلاتلاشتۇرماق |
|
|
|
ئىسكىلاتلاشتۇرۇلماق |
|
|
|
ئىسكىلاچ |
|
|
|
ئىسكىلاچ مەسە |
|
|
|
ئىسكىلىت |
|
|
|
ئىسكىمەك |
|
|
|
ئىسكىنە |
|
|
|
ئىسكەندە |
|
|
|
ئىسلاتماق |
|
|
|
ئىسلاشماق |
|
|
|
ئىسلام |
|
|
|
ئىسلام دىنى |
|
|
|
ئىسلام دىنىنىڭ ئەخلاق ھۆكۈملىرى |
|
|
|
ئىسلام دىنىنىڭ ئەمەلىي ھۆكۈملىرى |
|
|
|
ئىسلام دىنىنىڭ ئېتقاد ھۆكۈملىرى |
|
|
|
ئىسلام كالېندارى |
|
|
|
ئىسلام يىلنامىسى |
|
|
|
ئىسلامشۇناس |
|
|
|
ئىسلامشۇناسلىق |
|
|
|
ئىسلاملاشماق |
|
|
|
ئىسلامىيەت |
|
|
|
ئىسلاند |
|
|
|
ئىسلانماق |
|
|
|
ئىسلاھ |
|
|
|
ئىسلاھات |
|
|
|
ئىسلاھاتچى |
|
|
|
ئىسلاھاتچىلىق |
|
|
|
ئىسلىق |
|
|
|
ئىسلىق بىللور |
|
|
|
ئىسلىق يېشىل |
|
|
|
ئىسلىما |
|
|
|
ئىسلىماق |
|
|
|
ئىسمائىلىيە |
|
|
|
ئىسمائىلتاپ |
|
|
|
ئىسمېنا |
|
|
|
ئىسمىئەزەم |
|
|
|
ئىسمى-جىسمى |
|
|
|
ئىسمىزات |
|
|
|
ئىسمىشەرىپ |
|
|
|
ئىسمېنىلىق |
|
|
|
ئىسنا |
|
|
|
ئىسىت |
|
|
|
ئىسىم |
|
|
|
ئىسىمداش |
|
|
|
ئىسىمسىز |
|
|
|
ئىسىمشۇناس |
|
|
|
ئىسىمشۇناسلىق |
|
|
|
ئىسىم-فامىلە |
|
|
|
ئىسىملاشماق |
|
|
|
ئىسىملەنمەك |
|
|
|
ئىسىملىك |
|
|
|
ئىسيان |
|
|
|
ئىسيانچى |
|
|
|
ئىسيانچىلىق |
|
|
|
ئىسيانكار |
|
|
|
ئىسيانكارانە |
|
|
|
ئىسيانكارلىق |
|
|
|
ئىسيانلىق |
|
|
|
ئىش |
|
|
|
ئىش ئادىمى |
|
|
|
ئىش بولمىدى |
|
|
|
ئىش بېشى |
|
|
|
ئىش تاپماق |
|
|
|
ئىش تارتماق |
|
|
|
ئىش تامام ۋەسسالام |
|
|
|
ئىش تەۋرەتمەك |
|
|
|
ئىش تۈگىمەك |
|
|
|
ئىش تېرىماق |
|
|
|
ئىشتىن چىقماق |
|
|
|
ئىشتىن قالماق |
|
|
|
ئىش چاتاق |
|
|
|
ئىش چىقماق |
|
|
|
ئىش كاتتا |
|
|
|
ئىش كۆرگەن |
|
|
|
ئىشنىڭ بېشىنى تۇتماق |
|
|
|
ئىشنىڭ تىلى |
|
|
|
ئىشنىڭ قىزىقى |
|
|
|
ئىشنىڭ كۆزىنى تاپماق |
|
|
|
ئىشىڭنى قىل |
|
|
|
ئىشنى ئوخشاتماق |
|
|
|
ئىش يۈگۈرمەك |
|
|
|
ئىشارە |
|
|
|
ئىشارەت |
|
|
|
ئىشارەتلەشمەك |
|
|
|
ئىشارەتلىك |
|
|
|
ئىشارەتلىمەك |
|
|
|
ئىشارىلىك |
|
|
|
ئىشان |
|
|
|
ئىشانلىق |
|
|
|
ئىشەنچ |
|
|
|
ئىشەنچى كامىل |
|
|
|
ئىشەنچسىز |
|
|
|
ئىشەنچسىزلىك |
|
|
|
ئىشەنچىلىك |
|
|
|
ئىشەندۈرەرلىك |
|
|
|
ئىشەندۈرمەك |
|
|
|
ئىشەندۈرۈلمەك |
|
|
|
ئىشەنمەك |
|
|
|
ئىش-پائالىيەت |
|
|
|
ئىشپىيون |
|
|
|
ئىشپىيونلۇق |
|
|
|
ئىشتان |
|
|
|
ئىشتانغا چىقىرىۋەتمەك |
|
|
|
ئىشتىنى تىزىدىن ئاشماسلىق |
|
|
|
ئىشتىنى ئىككى بولۇپ قالماق |
|
|
|
ئىشتىنىغا پىت تاشلىماق |
|
|
|
ئىشتانباغ |
|
|
|
ئىشتانبېغى بوش |
|
|
|
ئىشتانپايپاق |
|
|
|
ئىشتانچاق |
|
|
|
ئىشتانسىز |
|
|
|
ئىشتانلىق |
|
|
|
ئىشتە |
|
|
|
ئىشتەي |
|
|
|
ئىشتىراك |
|
|
|
ئىشتىراكچى |
|
|
|
ئىشتىك |
|
|
|
ئىشتىھا |
|
|
|
ئىشتىھاسىزلىق |
|
|
|
ئىشتىھالىق |
|
|
|
ئىشتىياق |
|
|
|
ئىشچان |
|
|
|
ئىشچانلىق |
|
|
|
ئىشچى |
|
|
|
ئىشچى ھەرە |
|
|
|
ئىشچى-خىزمەتچى |
|
|
|
ئىشچى-دېھقان |
|
|
|
ئىشچىلىق |
|
|
|
ئىشخانا |
|
|
|
ئىشداش |
|
|
|
ئىشرەت |
|
|
|
ئىشرەتپەرەس |
|
|
|
ئىشرەتپەرەسلىك |
|
|
|
ئىشرەتخانا |
|
|
|
ئىشرەتخۇمار |
|
|
|
ئىشرەتگاھ |
|
|
|
ئىشسىز |
|
|
|
ئىشسىزلىق |
|
|
|
ئىششەك |
|
|
|
ئىششەك-نىمئىششەك |
|
|
|
ئىششىتماق |
|
|
|
ئىششىق |
|
|
|
ئىششىماق |
|
|
|
ئىشغال |
|
|
|
ئىشغالىيەت |
|
|
|
ئىشغالىيەتچى |
|
|
|
ئىشق |
|
|
|
ئىشقار |
|
|
|
ئىشقارخور |
|
|
|
ئىشقارخۇمار |
|
|
|
ئىشقارلىق |
|
|
|
ئىشقارىي |
|
|
|
ئىشق-پىراق |
|
|
|
ئىشقسىز |
|
|
|
ئىشق-مۇھەببەت |
|
|
|
ئىشقۋاز |
|
|
|
ئىشقۋازلىق |
|
|
|
ئىشقىلىپ |
|
|
|
ئىشقىلاتماق |
|
|
|
ئىشقىلاشماق |
|
|
|
ئىشقىلانماق |
|
|
|
ئىشقىلىماق |
|
|
|
ئىشكاپ |
|
|
|
ئىشكەل |
|
|
|
ئىشكەللەشمەك |
|
|
|
ئىشكەللەنمەك |
|
|
|
ئىشكەللىمەك |
|
|
|
ئىشلەپچىقارماق |
|
|
|
ئىشلەتمەك |
|
|
|
ئىشلەشمەك |
|
|
|
ئىشلەمچان |
|
|
|
ئىشلەمچى |
|
|
|
ئىشلەمچىلىك |
|
|
|
ئىشلەنمە |
|
|
|
ئىشلەنمەك |
|
|
|
ئىشلىق |
|
|
|
ئىشلىمەك |
|
|
|
ئىشمەك |
|
|
|
ئىشمەك توقۇم |
|
|
|
ئىش-ھەرىكەت |
|
|
|
ئىش-ئوقەت |
|
|
|
ئىشۋاز |
|
|
|
ئىشۋازلىق |
|
|
|
ئىشىتكۈزمەك |
|
|
|
ئىشىتمەك |
|
|
|
ئىشىتىشمەك |
|
|
|
ئىشىتىلمەك |
|
|
|
ئىشىك |
|
|
|
ئىشىكنى تاقىۋېلىش سىياسىتى |
|
|
|
ئىشىكنى ئېچىۋېتىش سىياسىتى |
|
|
|
ئىشىك ئۇچى |
|
|
|
ئىشىكىمىز ئوچۇق |
|
|
|
ئىشىكئاغىسى |
|
|
|
ئىشىكباقار |
|
|
|
ئىشىكۋېشى |
|
|
|
ئىشىنەر-ئىشەنمەي |
|
|
|
ئىغۋا |
|
|
|
ئىغۋاچى |
|
|
|
ئىغۋاگەر |
|
|
|
ئىغۋاگەرچىلىك |
|
|
|
ئىقبال (ئىقبالى) |
|
|
|
ئىقبالسېرى |
|
|
|
ئىقباللىق |
|
|
|
ئىقتىباس |
|
|
|
ئىقتىدا |
|
|
|
ئىقتىدار |
|
|
|
ئىقتىدارسىز |
|
|
|
ئىقتىدارسىزلىق |
|
|
|
ئىقتىدارلىق |
|
|
|
ئىقتىساد |
|
|
|
ئىقتىسادچان |
|
|
|
ئىقتىسادچانلىق |
|
|
|
ئىقتىسادچى |
|
|
|
ئىقتىسادچىل |
|
|
|
ئىقتىسادچىللىق |
|
|
|
ئىقتىسادشۇناس |
|
|
|
ئىقتىسادشۇناسلىق |
|
|
|
ئىقتىسادلىق |
|
|
|
ئىقتىسادۋاز |
|
|
|
ئىقتىسادىي |
|
|
|
ئىقتىسادىي ئالاھىدە رايون |
|
|
|
ئىقرار |
|
|
|
ئىقرارنامە |
|
|
|
ئىقلىم |
|
|
|
ئىقلىمىيا |
|
|
|
ئىكتى |
|
|
|
ئىكرام |
|
|
|
ئىككى |
|
|
|
ئىككى ئارىلىق بولۇپ قالماق |
|
|
|
ئىككى ئالەم |
|
|
|
ئىككى باشنى بىر قىلىپ قويماق |
|
|
|
ئىككى بىسلىق |
|
|
|
ئىككى پاختەكنى بىر چالمىدا سوقماق |
|
|
|
ئىككى پۇتى بىر ئۆتۈككە تىقىلماق |
|
|
|
ئىككى پۇتى گۆرگە ساڭگىلىماق |
|
|
|
ئىككى پۇتى ئۆرە قالماق |
|
|
|
ئىككى پۇل |
|
|
|
ئىككى پۇلغا ئالمايدۇ |
|
|
|
ئىككى تاشنىڭ ئارىلىقىدا يانجىلماق |
|
|
|
ئىككى تايىن |
|
|
|
ئىككى تايىن بولماق |
|
|
|
ئىككى تۇغقان |
|
|
|
ئىككى تىللىق |
|
|
|
ئىككى دۇنيا |
|
|
|
ئىككى دۇنيا بولۇشۇپ كەتمەك |
|
|
|
ئىككى دۇنيالىق |
|
|
|
ئىككى سەككىز ئون ئالتە |
|
|
|
ئىككى قوشۇقتا ئاش ئىچكۈدەك بولماق |
|
|
|
ئىككى قول |
|
|
|
ئىككى قولدا تۇتماق |
|
|
|
ئىككى قولغا تايانماق |
|
|
|
ئىككى قوللاپ |
|
|
|
ئىككى قوللۇق |
|
|
|
ئىككى قولىنى بۇرنىغا تىقىپ |
|
|
|
ئىككى قۇتۇپ |
|
|
|
ئىككى كۆزى تۆت بولماق |
|
|
|
ئىككى كۈنلۈك ئۆمرى قالماق |
|
|
|
ئىككى كۈننىڭ بىرىدە |
|
|
|
ئىككى كېمىگە دەسسىمەك |
|
|
|
ئىككى گەپنىڭ بىرىدە |
|
|
|
ئىككى موك بولۇپ قالماق |
|
|
|
ئىككى نان تاپسا، بىرىنى داپ چالماق |
|
|
|
ئىككى ئېغىز گەپ |
|
|
|
ئىككى ئىشتاننى بالدۇر يىرتقان |
|
|
|
ئىككى ياقلىما |
|
|
|
ئىككى ياقلىمىلىق |
|
|
|
ئىككى يانغا قارىماق |
|
|
|
ئىككى يۈزلىمە |
|
|
|
ئىككى يۈزلىمىچى |
|
|
|
ئىككى يۈزلىمىلىك |
|
|
|
ئىككىقات |
|
|
|
ئىككىلەمچى |
|
|
|
ئىككىلەندۈرمەك |
|
|
|
ئىككىلەنمەك |
|
|
|
ئىككىلىك |
|
|
|
ئىككىنچى |
|
|
|
ئىككىنچى ئالەم تېزلىكى |
|
|
|
ئىككىنچى ئاي |
|
|
|
ئىككىنچى جۇ |
|
|
|
ئىككىنچىدىن |
|
|
|
ئىككىنچىلەپ |
|
|
|
ئىككىنچىلىك |
|
|
|
ئىككىيلەن |
|
|
|
ئىكىر-چىكىر |
|
|
|
ئىكىرلىك |
|
|
|
ئىكىندى |
|
|
|
ئىگە |
|
|
|
ئىگە-چاقا |
|
|
|
ئىگە-چاقىسىز |
|
|
|
ئىگەكىم |
|
|
|
ئىگرېك |
|
|
|
ئىگىچە |
|
|
|
ئىگىدار |
|
|
|
ئىگىدارچىلىق |
|
|
|
ئىگىدارلىق |
|
|
|
ئىگىسىز |
|
|
|
ئىگىسىزلىك |
|
|
|
ئىگىلەتمەك |
|
|
|
ئىگىلەشمەك |
|
|
|
ئىگىلەنمەك |
|
|
|
ئىگىلىك |
|
|
|
ئىگىلىك باشقۇرۇش |
|
|
|
ئىگىلىك كېلىش |
|
|
|
ئىگىلىك ھوقۇقى |
|
|
|
ئىگىلىمەك |
|
|
|
ئىڭە |
|
|
|
ئىڭەلىمەك |
|
|
|
ئىڭە-ئىڭە |
|
|
|
ئىڭراتماق |
|
|
|
ئىڭراشماق |
|
|
|
ئىڭراق |
|
|
|
ئىڭرىماق |
|
|
|
ئىڭغىرچاق |
|
|
|
ئىڭگىلىك |
|
|
|
ئىلاج |
|
|
|
ئىلاجسىز |
|
|
|
ئىلاجسىزلىق |
|
|
|
ئىلاھ |
|
|
|
ئىلاھا-ئامىن |
|
|
|
ئىلاھا-ئامىنغا كەتمەك |
|
|
|
ئىلاھە |
|
|
|
ئىلاھچىلىق |
|
|
|
ئىلاھسىزلىق |
|
|
|
ئىلاھىي |
|
|
|
ئىلاھىيەت |
|
|
|
ئىلاھىيەتچىلىك |
|
|
|
ئىلاھىيەتشۇناس |
|
|
|
ئىلاھىيەتشۇناسلىق |
|
|
|
ئىلاھىيەتلىك |
|
|
|
ئىلاھىيلاشتۇرماق |
|
|
|
ئىلاھىيلاشماق |
|
|
|
ئىلاۋە |
|
|
|
ئىلە |
|
|
|
ئىلەشتۈرمەك |
|
|
|
ئىلەشكەك |
|
|
|
ئىلەشمەك |
|
|
|
ئىلەك |
|
|
|
ئىلەڭچى |
|
|
|
ئىلەڭ-سىلەڭ |
|
|
|
ئىلەڭگۈچ |
|
|
|
ئىلەنمەك |
|
|
|
ئىلتمەك |
|
|
|
ئىلتىپات |
|
|
|
ئىلتىپاتسىز |
|
|
|
ئىلتىپاتسىزلىق |
|
|
|
ئىلتىپاتلىق |
|
|
|
ئىلتىجا |
|
|
|
ئىلتىجالىق |
|
|
|
ئىلتىماس |
|
|
|
ئىلتىماسنامە |
|
|
|
ئىلدام |
|
|
|
ئىلداملاتماق |
|
|
|
ئىلداملاشماق |
|
|
|
ئىلداملىتىلماق |
|
|
|
ئىلداملىق |
|
|
|
ئىلداملىماق |
|
|
|
ئىلدام-ئىلدام |
|
|
|
ئىلدۇرماق |
|
|
|
ئىلغاⅠ |
|
|
|
ئىلغاⅡ |
|
|
|
ئىلغا قىلماق |
|
|
|
ئىلغاتماق |
|
|
|
ئىلغار |
|
|
|
ئىلغارلاشماق |
|
|
|
ئىلغارلىق |
|
|
|
ئىلغاشماق |
|
|
|
ئىلغاندى |
|
|
|
ئىلغانماق |
|
|
|
ئىلغۇ |
|
|
|
ئىلغۇچ |
|
|
|
ئىلغىتىلماق |
|
|
|
ئىلغىماق |
|
|
|
ئىلكەشمەك |
|
|
|
ئىلگەك |
|
|
|
ئىلگىرى |
|
|
|
ئىلگىرى سۈرمەك |
|
|
|
ئىلگىرى كەلمەك |
|
|
|
ئىلگىرى-ئاخىر |
|
|
|
ئىلگىرى-كېيىن |
|
|
|
ئىلگىرىكى |
|
|
|
ئىلگىرىلەتمەك |
|
|
|
ئىلگىرىلەشمەك |
|
|
|
ئىلگىرىلىتىلمەك |
|
|
|
ئىلگىرىلىمە |
|
|
|
ئىلگىرىلىمەك |
|
|
|
ئىللا-بىللا |
|
|
|
ئىللا-تاۋارا |
|
|
|
ئىللەت |
|
|
|
ئىللەتسىز |
|
|
|
ئىللەتلىك |
|
|
|
ئىللېكس |
|
|
|
ئىللىتماق |
|
|
|
ئىللىتىشماق |
|
|
|
ئىللىتىلماق |
|
|
|
ئىللىق |
|
|
|
ئىللىقلىق |
|
|
|
ئىللىماقⅠ |
|
|
|
ئىللىماقⅡ |
|
|
|
ئىلماق |
|
|
|
ئىلمان |
|
|
|
ئىلمەⅠ |
|
|
|
ئىلمەⅡ |
|
|
|
ئىلمەك |
|
|
|
ئىلمەك گەپ |
|
|
|
ئىلمەكلىك |
|
|
|
ئىلمۇئېرپان |
|
|
|
ئىلمىنۇجۇم |
|
|
|
ئىلمىي |
|
|
|
ئىلمىيلىك |
|
|
|
ئىلھام |
|
|
|
لىنىڭ مەجبۇرىي دەرىجىسى: |
|
|
|
ئىلھامچى |
|
|
|
ئىلھاملاندۇرماق |
|
|
|
ئىلھاملاندۇرۇشماق |
|
|
|
ئىلھاملاندۇرۇلماق |
|
|
|
ئىلھاملانماق |
|
|
|
ئىلىتماق |
|
|
|
ئىلىتىشماق |
|
|
|
ئىلىتىلماق |
|
|
|
ئىلىشاڭغۇ |
|
|
|
ئىلىشتۇرماق Ⅰ |
|
|
|
ئىلىشتۇرماقⅡ |
|
|
|
ئىلىشماقⅠ |
|
|
|
ئىلىشماقⅡ |
|
|
|
ئىلىق |
|
|
|
ئىلىقلىق |
|
|
|
ئىلىق-مىلىق |
|
|
|
ئىلىك |
|
|
|
ئىلىك ئالماق |
|
|
|
ئىلىكتەلە |
|
|
|
ئىلىكتىمەك |
|
|
|
ئىلىم |
|
|
|
ئىلىم نوپۇزلۇقى |
|
|
|
ئىلىم-بىلىم |
|
|
|
ئىلىمپەرۋەر |
|
|
|
ئىلىمپەرۋەرلىك |
|
|
|
ئىلىم-پەن |
|
|
|
ئىلىمسىز |
|
|
|
ئىلىمسىزلىك |
|
|
|
ئىلىمشۇناس |
|
|
|
ئىلىملىك |
|
|
|
ئىلىم-مەرىپەت |
|
|
|
ئىلىم-مەرىپەتلىك |
|
|
|
ئىلىم-ھېكمەت |
|
|
|
ئىلىم-ئېرپان |
|
|
|
ئىلىنچۇك |
|
|
|
ئىلىنچىق |
|
|
|
ئىلىندۇرماق |
|
|
|
ئىلىنماق |
|
|
|
ئىلىنىشماق |
|
|
|
ئىم |
|
|
|
ئىما |
|
|
|
ئىمارەت |
|
|
|
ئىمارەتچىلىك |
|
|
|
ئىمارەتلىك |
|
|
|
ئىماژنىزم |
|
|
|
ئىمام |
|
|
|
ئىمامى ئەخپەشنىڭ ئۆچكىسى |
|
|
|
ئىمامەت |
|
|
|
ئىمامەتچىلىك |
|
|
|
ئىماملىق |
|
|
|
ئىمان |
|
|
|
ئىمانى كامىل |
|
|
|
ئىمانى ئۇچماق |
|
|
|
ئىمانسىز |
|
|
|
ئىما-ئىشارە |
|
|
|
ئىما-ئىشارەت |
|
|
|
ئىما-ئىشارەت تىلى |
|
|
|
ئىما-ئىشارەتلىك |
|
|
|
ئىمپورت |
|
|
|
ئىمپۇلس |
|
|
|
ئىمپۇلسلىق |
|
|
|
ئىمپېراتور |
|
|
|
ئىمپېراتورلۇق |
|
|
|
ئىمپېرىئالىزم |
|
|
|
ئىمپېرىئالىست |
|
|
|
ئىمپېرىيە |
|
|
|
ئىمتىلائىي |
|
|
|
ئىمتىلائىي كېسەللىكلەر |
|
|
|
ئىمتىھان |
|
|
|
ئىمتىھانسىز |
|
|
|
ئىمتىھانلىق |
|
|
|
ئىمتىياز |
|
|
|
ئىمتىيازچىلىق |
|
|
|
ئىمتىيازسىز |
|
|
|
ئىمتىيازلىق |
|
|
|
ئىمزا |
|
|
|
ئىمزاسىز |
|
|
|
ئىمزالاتماق |
|
|
|
ئىمزالاشماق |
|
|
|
ئىمزالانماق |
|
|
|
ئىمزالىق |
|
|
|
ئىمزالىماق |
|
|
|
ئىمكان |
|
|
|
ئىمكان بار |
|
|
|
ئىمكان بەرمەك |
|
|
|
ئىمكانقەدەر |
|
|
|
ئىمكانىيەت |
|
|
|
ئىمكانىيەتلىك |
|
|
|
ئىملا |
|
|
|
ئىملا قائىدىسى |
|
|
|
ئىملىق |
|
|
|
ئىملىماق |
|
|
|
ئىممۇنوبىئولوگىيە |
|
|
|
ئىممۇنوپاتولوگىيە |
|
|
|
ئىممۇنوخىمىيە |
|
|
|
ئىممۇنوفارماكولوگىيە |
|
|
|
ئىممۇنوگېماتولوگىيە |
|
|
|
ئىممۇنوگېن |
|
|
|
ئىممۇنوگېنېتىكا |
|
|
|
ئىممۇنولوگىيە |
|
|
|
ئىممۇنولوگىيىلىك |
|
|
|
ئىممۇنىتېت |
|
|
|
ئىممۇنىتېتچان |
|
|
|
ئىممۇنىتېتچانلىق |
|
|
|
ئىممۇنىتېتلىغۇچى |
|
|
|
ئىممۇنىتېتلىق |
|
|
|
ئىمىر-چىمىر |
|
|
|
ئىمىش |
|
|
|
ئىمزالاتماق |
|
|
|
ئىنⅠ |
|
|
|
ئىنⅡ |
|
|
|
ئىناق |
|
|
|
ئىناقسىز |
|
|
|
ئىناقسىزلىق |
|
|
|
ئىناقلاشتۇرماق |
|
|
|
ئىناقلاشماق |
|
|
|
ئىناقلىق |
|
|
|
ئىنئام |
|
|
|
ئىنانچى |
|
|
|
ئىنانماق |
|
|
|
ئىناۋەت |
|
|
|
ئىناۋەتسىز |
|
|
|
ئىناۋەتسىز قىلماق |
|
|
|
ئىناۋەتسىزلىك |
|
|
|
ئىناۋەتلىك |
|
|
|
ئىنايەت |
|
|
|
ئىنەك |
|
|
|
ئىنەكپىتى |
|
|
|
ئىن-تاڭ |
|
|
|
ئىنتايىن |
|
|
|
ئىنترادا |
|
|
|
ئىنتوناتسىيە |
|
|
|
ئىنتوناتسىيىلىك |
|
|
|
ئىنتېرفېرومېتىر |
|
|
|
ئىنتېرفېرېن |
|
|
|
ئىنتېرفېرېنسىيە |
|
|
|
ئىنتېرفېرېنسىيىلىك |
|
|
|
ئىنتېرناتسىئونال |
|
|
|
ئىنتېرناتسىئونالچى |
|
|
|
ئىنتېرناتسىئونالىزم |
|
|
|
ئىنتېرناتسىئونالىزملىق |
|
|
|
ئىنتېرۋال |
|
|
|
ئىنتېگرال |
|
|
|
ئىنتېگراللانغۇچى |
|
|
|
ئىنتېگراللانماق |
|
|
|
ئىنتېگراللىماق |
|
|
|
ئىنتىزار |
|
|
|
ئىنتىزارلىق |
|
|
|
ئىنتىزام |
|
|
|
ئىنتىزام جازاسى |
|
|
|
ئىنتىزامچان |
|
|
|
ئىنتىزامچانلىق |
|
|
|
ئىنتىزامسىز |
|
|
|
ئىنتىزامسىزلىق |
|
|
|
ئىنتىزاملىق |
|
|
|
ئىنتىقام |
|
|
|
ئىنتىلدۈرمەك |
|
|
|
ئىنتىلمەك |
|
|
|
ئىنتىلىشچان |
|
|
|
ئىنتىلىشچانلىق |
|
|
|
ئىنتىلىشمەك |
|
|
|
ئىنتىم |
|
|
|
ئىنتىم لىرىكا |
|
|
|
ئىنجاⅠ |
|
|
|
ئىنجاⅡ(ئىنجاسى) |
|
|
|
ئىنجاⅢ |
|
|
|
ئىنجىتماق |
|
|
|
ئىنجىق |
|
|
|
ئىنجىقلاتماق |
|
|
|
ئىنجىقلاشماق |
|
|
|
ئىنجىقلىق |
|
|
|
ئىنجىقلىماق |
|
|
|
ئىنجىل |
|
|
|
ئىنجىمارۇق |
|
|
|
ئىنچىكە |
|
|
|
ئىنچىكە بەل |
|
|
|
ئىنچىكە تىلى بار |
|
|
|
ئىنچىكە سۇۋاق |
|
|
|
ئىنچىكە ئۈچەي |
|
|
|
ئىنچىكىلەتمەك |
|
|
|
ئىنچىكىلەشتۈرمەك |
|
|
|
ئىنچىكىلەشمەك |
|
|
|
ئىنچىكىلەنمەك |
|
|
|
ئىنچىكىلىك |
|
|
|
ئىنچىكىلىمەك |
|
|
|
ئىندوس |
|
|
|
ئىندوس قومۇشى |
|
|
|
ئىندول |
|
|
|
ئىندۇكتور |
|
|
|
ئىندۇكتىپ |
|
|
|
ئىندۇكسىئون |
|
|
|
ئىندۇكسىيە |
|
|
|
ئىندۇكسىيىلەنمەك |
|
|
|
ئىندۇكسىيىلىك |
|
|
|
ئىندۇكسىيىلىك توك |
|
|
|
ئىندۇكسىيىلىمەك |
|
|
|
ئىندېكس |
|
|
|
ئىندېكىسلىق |
|
|
|
ئىندېن |
|
|
|
ئىندىئان |
|
|
|
ئىندىكاتور |
|
|
|
ئىندىن |
|
|
|
ئىندىنلىق |
|
|
|
ئىندىۋىد |
|
|
|
ئىندىۋىدلىق |
|
|
|
ئىندىۋىدۇئال |
|
|
|
ئىندىۋىدۇئاللاشتۇرماق |
|
|
|
ئىندىۋىدۇئاللاشماق |
|
|
|
ئىندىۋىدۇئاللىق |
|
|
|
ئىندىي |
|
|
|
ئىنژېنېر |
|
|
|
ئىنژېنېرلىق |
|
|
|
ئىنساپ |
|
|
|
ئىنساپ-تەۋپىق |
|
|
|
ئىنساپ-دىيانەت |
|
|
|
ئىنساپسىز |
|
|
|
ئىنساپسىزلىق |
|
|
|
ئىنساپلىق |
|
|
|
ئىنسان |
|
|
|
ئىنسان قېلىپىدىن چىقماق |
|
|
|
ئىنسانپەرۋەر |
|
|
|
ئىنسانپەرۋەرلىك |
|
|
|
ئىنسانچىلىق |
|
|
|
ئىنسانشۇناس |
|
|
|
ئىنسانشۇناسلىق |
|
|
|
ئىنسانلارچە |
|
|
|
ئىنسانلىق |
|
|
|
ئىنسانىي |
|
|
|
ئىنسانىيەت |
|
|
|
ئىنسانىيەتچىلىك |
|
|
|
ئىنسانىيلاشتۇرماق |
|
|
|
ئىنسانىيلاشماق |
|
|
|
ئىنسانىيلىق |
|
|
|
ئىنستىتۇت |
|
|
|
ئىنس-جىن |
|
|
|
ئىنسۇجىن |
|
|
|
ئىنسۇلىن |
|
|
|
ئىنسىقتى |
|
|
|
ئىنشا |
|
|
|
ئىنشائات |
|
|
|
ئىنشائاللا |
|
|
|
ئىنفرا |
|
|
|
ئىنفرا قىزىل نۇر |
|
|
|
ئىنفۇرزورىيە |
|
|
|
ئىنفىلتراتسىيە |
|
|
|
ئىنقىلاب |
|
|
|
ئىنقىلابچى |
|
|
|
ئىنقىلابىي |
|
|
|
ئىنقىلابىيلاشتۇرماق |
|
|
|
ئىنقىلابىيلاشتۇرۇلماق |
|
|
|
ئىنقىلابىيلاشماق |
|
|
|
ئىنقىلابىيلىق |
|
|
|
ئىنكار |
|
|
|
ئىنكارچى |
|
|
|
ئىنكارچىلىق |
|
|
|
ئىنكاس |
|
|
|
ئىنكاس قايتۇرۇش |
|
|
|
ئىنكۇباتور |
|
|
|
ئىنگە |
|
|
|
ئىنگلىز |
|
|
|
ئىنگلىزچە |
|
|
|
ئىنلىماق |
|
|
|
ئىنمەك |
|
|
|
ئىنېرت |
|
|
|
ئىنېرت گازلار |
|
|
|
ئىنېرتسىيە |
|
|
|
ئىنېرتسىيىسىز |
|
|
|
ئىنېرتسىيىلىك |
|
|
|
ئىنېرتلىق |
|
|
|
ئىنى |
|
|
|
ئىنىكئانا |
|
|
|
ئىنىلىق |
|
|
|
ئىھاتە |
|
|
|
ئىھتىدا |
|
|
|
ئىئوردانىيە |
|
ئىئوردانىيە[كەسىپ تۈرى:]＞جۇغراپىيە＜[يەشمىسى:] ئىئوردانىيە ھاشىم پادىشاھلىقى ئەرەب يېرىم ئارىلىنىڭ غەربىي شىمالىغا، ئىئوردان دەرياسىنىڭ شەرقىگە جايلاشقان. يەر مەيدانى 96 مىڭ 188 كۋادرات كىلومېتىر، ئاھالىسىنىڭ كۆپ قىسمى ئەرەبلەر، ئاز قىسمىنى تۈركمەنلەر، ئەرمەنلەر ۋە چېركەسلەر تەشكىل قىلىدۇ. ئەرەب تىلى دۆلەت تىلى بولۇپ، ئىنگلىز تىلى ئومۇميۈزلۈك قوللىنىدۇ. 09% تىن ئارتۇق ئاھالىسى ئىسلام دىنىنىڭ سۈنئىي مەزھىپىگە ئېتىقاد قىلىدۇ. 8% ئاھالىسى خىرىستىئان دىنىغا ئېتىقاد قىلىدۇ. ئىئوردانىيە ئەسلى پەلەستىننىڭ بىر قىسمى بولۇپ، 1-دۇنيا ئۇرۇشىدىن كېيىن ئەنگلىيىنىڭ ۋەكالىتەن باشقۇرۇشىدىكى جاي بولغان. 1921-يىلى ئەنگلىيە ئىئوردان دەرياسىنى چېگرا قىلىپ تۇرۇپ، پەلەستىننى شەرق ۋە غەرپ ئىككى قىسىمغا ئايرىۋەتكەن. غەربى يەنىلا پەلەستىن دەپ ئاتالغان، شەرقى تاشقى ئىئوردانىيە دەپ ئاتالغان. 1946-يىلى 3-ئاينىڭ 22-كۈنى ئەنگلىيە تاشقى ئىئوردانىيىنىڭ مۇستەقىللىقىنى ئېتىراپ قىلىشقا مەجبۇر بولغان. 1950-يىلى 4-ئايدا ئىئوردانىيە ھاشىم پادىشاھلىقى قۇرۇلغان. 1977-يىلى دۆلىتىمىز بىلەن دىپلوماتىك مۇناسىۋەت ئورناتقان. ئىئوردانىيە ئاشلىقتا ئۆزىنى قامدىيالمايدۇ. ئاساسلىق كان بايلىقىدىن سولفات كىسلاتا تۇزى (زاپىسى 2 مىليارد توننا) ۋە ناترىيلىق تۇز (ئۆلۈك دېڭىزدىن ئېلىنىدۇ، زاپىسى 4 مىليارد توننا) قاتارلىقلار بار. ئىئوردانىيىنىڭ ئاساسلىق كىرىم مەنبەسى ساياھەتچىلىك بولۇپ، يىللىق ساياھەتچىلىك كىرىمى 1 مىليارد دوللارغا يېقىنلىشىدۇ. ئاساسلىق شەھەرلىرى: ① ئاممان، دۆلەت پايتەختى، دۆلەتنىڭ سىياسىي، ئىقتىساد، مەدەنىيەت، سودا ۋە قاتناش مەركىزى. ② ئاككاباد، ئىئوردانىيىنىڭ بىردىنبىر دېڭىز پورتى. ئاساسلىق سۇلفات كىسلاتا تۇزى ئېكىسپورت قىلىدۇ.
|
|
ئىئولىت |
|
|
|
ئىئونⅠ |
|
|
|
ئىئونⅡ |
|
|
|
ئىئونلار |
|
|
|
ئىئونلاشتۇرماق |
|
|
|
ئىئونلاشماق |
|
|
|
ئىئونلانماق |
|
|
|
ئىئونلۇق |
|
|
|
ئىئونلۇق باغ |
|
|
|
ئىئونلىماق |
|
|
|
ئىئونلىشىش |
|
|
|
ئىئونىتلار |
|
|
|
ئىۋرىق |
|
|
|
ئىۋىتمەك |
|
|
|
ئىۋىق |
|
|
|
ئىۋىقلار |
|
|
|
ئىۋىقلانماق |
|
|
|
ئىۋىقلىماق |
|
|
|
ئىۋىكسېنت |
|
|
|
ئىۋىمەك |
|
|
|
ئىيۇل |
|
|
|
ئىيۇن |
|
|
|
ئىيىن |
|
|
|