ئىزاھى |
ئۈ |
|
ئۈ[يەشمىسى:] ھازىرقى زامان ئۇيغۇر ئېلىپبەسىنىڭ يىگىرمە سەككىزىنچى ھەرىپى، رەت تەرتىپى جەھەتتىن يىگىرمە سەككىزىنچىنى بىلدۈرىدۇ. ھازىرقى زامان ئۇيغۇر تىلىدىكى مەنە پەرقلەندۈرۈش رولىغا ئىگە فونېما. «ئۇ» ھەرىپىنىڭ ئايرىم شەكلى «ئۈ∥ۈ»، بېشىدىن ئۇلىنىدىغان شەكلى «ئۈ»، ئايىغىدىن ئۇلىنىدىغان شەكلى «ۈ∥ئۈ» ئوقۇلۇشى ياكى نامى «ئۈ». «ئۈ» تاۋۇشى تەلەپپۇز قىلغاندا پەيدا بولۇش ئورنى ۋە تاۋۇش چىقىرىش ئۇسۇلى جەھەتتىن سوزۇق تاۋۇشقا تەۋە بولۇپ، ئۇ تىل ئورنى ۋە تىلدىكى رولى جەھەتتىن تىل ئالدى سوزۇق تاۋۇش، لەۋ ھالىتى جەھەتتىن لەۋلەشكەن سوزۇق تاۋۇش، ئېغىز بوشلۇقىنىڭ ئېچىلىش-يېپىلىش دەرىجىسىنىڭ چوڭ-كىچىكىلىكى جەھەتتىن ئېگىز سوزۇق تاۋۇش. «ئۈ» تاۋۇشىنىڭ فونېتىكىلىق ئالاھىدىلىكى ئىككىنچى بوغۇمى ئېگىز سوزۇق تاۋۇش «ئۈ» بىلەن تۈزۈلگەن سۆزلەرگە قوشۇمچىلار قوشۇلغاندا، ئىككىنچى بوغۇم ئۇرغۇسىنى يوقاتسا «ئۈ» تاۋۇشى چۈشۈپ قالىدۇ. نەتىجىدە ئەسلى ئۈچ بوغۇم بولىدىغان سۆزلەر ئىككى بوغۇم بويىچە قالىدۇ. مۇنداق سۆزلەر ئىملادا چۈشۈپ قالغىنى بويىچە يېزىلىدۇ ۋە شۇنداق تەلەپپۇز قىلىنىدۇ. مەسىلەن: كۆڭۈل + ۇم = كۆڭلۈم ئۆمۈر + ۈڭ = ئۆرۈڭ
|
|
ئۈتلەتمەك |
|
|
|
ئۈتلەشمەك |
|
|
|
ئۈتلەنمەك |
|
|
|
ئۈتلىمەك |
|
|
|
ئۈجەن |
|
|
|
ئۈجمە |
|
|
|
ئۈجمە پىش، ئاغزىمغا چۈش دېمەك |
|
|
|
ئۈجمە كۆڭۈل |
|
|
|
ئۈجمەڭنى تېرىپ يە |
|
|
|
ئۈجمىلىك |
|
|
|
ئۈجمىلىك باغقا كىرىپ قالماق |
|
|
|
ئۈجۈرەⅠ |
|
|
|
ئۈجۈرەⅡ |
|
|
|
ئۈجۈك |
|
|
|
ئۈچ |
|
|
|
ئۈچ بۇلۇڭ |
|
|
|
ئۈچ تالاق |
|
|
|
ئۈچ تالاق قىلماق |
|
|
|
ئۈچ قۇتۇپلۇق لامپا |
|
|
|
ئۈچ نەزىر |
|
|
|
ئۈچ ۋىلايەت ئىنقىلابى |
|
|
|
ئۈچ يۈز ئاتمىش كۈن |
|
|
|
ئۈچەك |
|
|
|
ئۈچەككە كىرىش |
|
|
|
ئۈچەي |
|
|
|
ئۈچەيلىرى تارتىشىپ كەتمەك |
|
|
|
ئۈچىيى دۈمبىسىگە چاپلىشىپ قالماق |
|
|
|
ئۈچىيى قىسقا |
|
|
|
ئۈچىيى ئۈزۈلگۈدەك |
|
|
|
ئۈچەي-باغىر |
|
|
|
ئۈچەي-باغرىنى سىيرىماق |
|
|
|
ئۈچەي-قېرىن |
|
|
|
ئۈچەي-قېرىنىنى تۆكمەك |
|
|
|
ئۈچەيلەن |
|
|
|
ئۈچقات |
|
|
|
ئۈچقۇلاق |
|
|
|
ئۈچكە |
|
|
|
ئۈچكېزەك |
|
|
|
ئۈچكىلىك |
|
|
|
ئۈچلەمچى |
|
|
|
ئۈچلەمچى دەۋر |
|
|
|
ئۈچلۈك |
|
|
|
ئۈچۈن |
|
|
|
ئۈچىنچى |
|
|
|
ئۈچىنچى دەۋر |
|
|
|
ئۈچىنچى كەسىپ |
|
|
|
ئۈدۈسكىلىمەك |
|
|
|
ئۈدۈكلىمەك |
|
|
|
ئۈدۈگەن |
|
|
|
ئۈدۈمەك |
|
|
|
ئۈر |
|
|
|
ئۈرە |
|
|
|
ئۈرە بولماق |
|
|
|
ئۈرەن |
|
|
|
ئۈرەنلىك |
|
|
|
ئۈركۈتمەك |
|
|
|
ئۈركۈتۈلمەك |
|
|
|
ئۈركۈشمەك |
|
|
|
ئۈركۈگەك |
|
|
|
ئۈركۈمەكⅠ |
|
|
|
ئۈركۈمەكⅡ |
|
|
|
ئۈرگۈنە |
|
|
|
ئۈرمەك |
|
|
|
ئۈز |
|
|
|
ئۈزەڭگە |
|
|
|
ئۈزەڭگە سوقۇشتۇرماق |
|
|
|
ئۈزەڭگىلىك |
|
|
|
ئۈزبەر |
|
|
|
ئۈزدۈرمەكⅠ |
|
|
|
ئۈزدۈرمەكⅡ |
|
|
|
ئۈزرە |
|
|
|
ئۈزگۈچى |
|
|
|
ئۈزلۈكسىز |
|
|
|
ئۈزمەكⅠ |
|
|
|
ئۈزۈپ ئېيتماق |
|
|
|
ئۈزمەكⅡ |
|
|
|
ئۈزۈپ چىقماق |
|
|
|
ئۈزۈتلۈك |
|
|
|
ئۈزۈشمەكⅠ |
|
|
|
ئۈزۈشمەكⅡ |
|
|
|
ئۈزۈك Ⅰ |
|
|
|
ئۈزۈك تاۋۇش |
|
|
|
ئۈزۈكⅡ |
|
|
|
ئۈزۈكچىلىك |
|
|
|
ئۈزۈكلۈك |
|
|
|
ئۈزۈل-كېسىل |
|
|
|
ئۈزۈل-كېسىللىك |
|
|
|
ئۈزۈلمە |
|
|
|
ئۈزۈلمەك |
|
|
|
ئۈزۈلۈپ قالماق |
|
|
|
ئۈزۈلمەي |
|
|
|
ئۈزۈلۈشچان |
|
|
|
ئۈزۈلۈشچانلىق |
|
|
|
ئۈزۈلۈشمەك |
|
|
|
ئۈزۈم |
|
|
|
ئۈزۈمچى |
|
|
|
ئۈزۈمچىلىك |
|
|
|
ئۈزۈمگۈل |
|
|
|
ئۈزۈملۈك |
|
|
|
ئۈزۈندى |
|
|
|
ئۈست (ى) |
|
|
|
ئۈستىدىن چۈشمەك |
|
|
|
ئۈستىگە چۈشمەك |
|
|
|
ئۈستەك |
|
|
|
ئۈستەل |
|
|
|
ئۈستقۇرۇلما |
|
|
|
ئۈستكى |
|
|
|
ئۈستلىمە |
|
|
|
ئۈستمۇئۈست |
|
|
|
ئۈستۈرمەك |
|
|
|
ئۈستۈرۈلمەك |
|
|
|
ئۈستۈن |
|
|
|
ئۈستۈن تۇرماق |
|
|
|
ئۈستۈن قويماق |
|
|
|
ئۈستۈن كەلمەك |
|
|
|
ئۈستۈنكى |
|
|
|
ئۈستۈنلۈك |
|
|
|
ئۈستۋاش |
|
|
|
ئۈستىدە |
|
|
|
ئۈستىقۇددۇس |
|
|
|
ئۈستىلەپ |
|
|
|
ئۈستى-ئۈستىگە |
|
|
|
ئۈستى-ئۈستىلەپ |
|
|
|
ئۈسكەكⅠ |
|
|
|
ئۈسكەكⅡ |
|
|
|
ئۈسكەن |
|
|
|
ئۈسكۈنە |
|
|
|
ئۈسكۈنىلەشتۈرمەك |
|
|
|
ئۈسكۈنىلەشتۈرۈلمەك |
|
|
|
ئۈسكۈنىلەشمەك |
|
|
|
ئۈسكۈنىلىك |
|
|
|
ئۈسمەك |
|
|
|
ئۈسۈپ كىرمەك |
|
|
|
ئۈسۈشمەك |
|
|
|
ئۈشتە |
|
|
|
ئۈشتە قىلماق |
|
|
|
ئۈشتىگەر |
|
|
|
ىلىق، ئۈستى تۈز، تۆت پۇت بېكىتىلگەن، ئاستىني دەرىجىسى: |
|
|
|
ئۈششۈك |
|
|
|
ئۈششۈمەك |
|
|
|
ئۈشقىرتماق |
|
|
|
ئۈشقىرتىشماق |
|
|
|
ئۈشقىرماق |
|
|
|
ئۈشكە |
|
|
|
ئۈشكۈرمەك |
|
|
|
ئۈشكىلەتمەك |
|
|
|
ئۈشكىلەشمەك |
|
|
|
ئۈشكىلەنمەك |
|
|
|
ئۈشكىلىمەك |
|
|
|
ئۈكە |
|
|
|
ئۈكەر |
|
|
|
ئۈكەلىك |
|
|
|
ئۈگە |
|
|
|
ئۈگدەتمەك |
|
|
|
ئۈگدەشمەك |
|
|
|
ئۈگدەك |
|
|
|
ئۈگدىمەك |
|
|
|
ئۈگرە |
|
|
|
ئۈگرىچى |
|
|
|
ئۈگۈتⅠ |
|
|
|
ئۈگۈتⅡ |
|
|
|
ئۈگۈتچى |
|
|
|
ئۈگۈت-نەسىھەت |
|
|
|
ئۈگۈچ |
|
|
|
ئۈگۈچەكلىك |
|
|
|
ئۈگۈچلىمەك |
|
|
|
ئۈگىلىك |
|
|
|
ئۈلەشتۈرمەك |
|
|
|
ئۈلەشتۈرۈشمەك |
|
|
|
ئۈلەشتۈرۈلمەك |
|
|
|
ئۈلەشمەك |
|
|
|
ئۈلپەت |
|
|
|
ئۈلپەتچىلىك |
|
|
|
ئۈلپەتلەشمەك |
|
|
|
ئۈلپەتلىك |
|
|
|
ئۈلگە |
|
|
|
ئۈلگۈجە |
|
|
|
ئۈلگۈجەك |
|
|
|
ئۈلگۈدىمەك |
|
|
|
ئۈلگۈرتمەك |
|
|
|
ئۈلگۈرمەك |
|
|
|
ئۈلگۈرۈشمەك |
|
|
|
ئۈلگۈمەك |
|
|
|
ئۈلگىلىك |
|
|
|
ئۈلۈش |
|
|
|
ئۈلۈشكۈن |
|
|
|
ئۈلۈشكۈنكى |
|
|
|
ئۈلۈشيىل |
|
|
|
ئۈلۈشيىلقى |
|
|
|
ئۈمتۈلمەك |
|
|
|
ئۈمچەيتمەك |
|
|
|
ئۈمچەيتىشمەك |
|
|
|
ئۈمچەيمەك |
|
|
|
ئۈمچىيىشمەك |
|
|
|
ئۈممەت |
|
|
|
ئۈمىد |
|
|
|
ئۈمىد-ئارزۇ |
|
|
|
ئۈمىدسىز |
|
|
|
ئۈمىدسىزلەرچە |
|
|
|
ئۈمىدسىزلەندۈرمەك |
|
|
|
ئۈمىدسىزلەنمەك |
|
|
|
ئۈمىدسىزلىك |
|
|
|
ئۈمىدسىزلىنىشمەك |
|
|
|
ئۈمىدلەندۈرمەك |
|
|
|
ئۈمىدلەنمەك |
|
|
|
ئۈمىدلىك |
|
|
|
ئۈمىدۋار |
|
|
|
ئۈمىدۋارلىق |
|
|
|
ئۈن |
|
|
|
ئۈن سالماق |
|
|
|
ئۈن قاتماق |
|
|
|
ئۈنۈڭنى ئۆچۈر |
|
|
|
ئۈنى پۈتمەك |
|
|
|
ئۈنى ئۆچمەك |
|
|
|
ئۈنى ئىچىگە چۈشۈپ كەتمەك |
|
|
|
ئۈن يېتىم يەر |
|
|
|
ئۈنئالغۇ |
|
|
|
ئۈن-تىن |
|
|
|
ئۈن-تىن چىقارماسلىق |
|
|
|
ئۈن-تىن دېمەسلىك |
|
|
|
ئۈن-تىنى يوق |
|
|
|
ئۈن-تىنسىز |
|
|
|
ئۈنچە |
|
|
|
ئۈنچە-مارجان |
|
|
|
ئۈنچە-مەرۋايىت |
|
|
|
ئۈنچۈك |
|
|
|
ئۈنچىقماس |
|
|
|
ئۈندەتمەك |
|
|
|
ئۈندەش |
|
|
|
ئۈندەش بەلگىسى |
|
|
|
ئۈندەش جۈملە |
|
|
|
ئۈندەش سۆزلەر |
|
|
|
ئۈندەشمەك |
|
|
|
ئۈندەك |
|
|
|
ئۈندەككە كەلمەك |
|
|
|
ئۈندەلمەك |
|
|
|
ئۈندۈرمە |
|
|
|
ئۈندۈرمەك |
|
|
|
ئۈندۈرۈشمەك |
|
|
|
ئۈندۈرۈلمەك |
|
|
|
ئۈندىمەس |
|
|
|
ئۈندىمەك |
|
|
|
ئۈندىمەي |
|
|
|
ئۈنسىز |
|
|
|
ئۈنلەپ |
|
|
|
ئۈنلەتمەك |
|
|
|
ئۈنلەشمەك |
|
|
|
ئۈنلۈك |
|
|
|
ئۈنلۈكلەشمەك |
|
|
|
ئۈنلىمەك |
|
|
|
ئۈنمەك |
|
|
|
ئۈنۈم |
|
|
|
ئۈنۈمدار |
|
|
|
ئۈنۈمدارلىق |
|
|
|
ئۈنۈمسىز |
|
|
|
ئۈنۈمسىزلىك |
|
|
|
ئۈنۈملۈك |
|
|
|
ئۈيۈر |
|
|
|