ئىزاھى |
ر |
|
ر[يەشمىسى:] ھازىرقى زامان ئۇيغۇر ئېلىپبەسىنىڭ ئونىنچى ھەرىپى، رەت تەرتىپى جەھەتتە ئونىنچىنى كۆرسىتىدۇ. ھازىرقى زامان ئۇيغۇر تىلىدىكى مەنە پەرقلەندۈرۈش رولىغا ئىگە فونېما. «ر» ھەرىپىنىڭ ئايرىم شەكلى ۋە بېشىدىن كېلىدىغان شەكلى «ر»، ئايىغىدىن ئۇلىنىدىغان شەكلى «ىر»، ئوقۇلۇشى ياكى نامى «رې». «ر» ئۈزۈك تاۋۇش بولۇپ، تاۋۇش چىقىرىش ئورنى جەھەتتىن تىل ئۇچى چىش تۈۋى تاۋۇشى، تاۋۇش چىقىرىش ئۇسۇلى جەھەتتىن تىتىرەڭگۈ تاۋۇش، تاۋۇش پەردىسىنىڭ تىتىرەش-تىتىرىمەسلىكى جەھەتتىن جاراڭلىق تاۋۇش. «ر» تاۋۇشنىڭ فونېتىكىلىق ئالاھىدىلىكى 1. ھازىرقى زامان ئۇيغۇر تىلىدا كۆپىنچە پەس سوزۇق تاۋۇشلار «ئا، ئە، ئو، ئۆ» لەردىن كېيىن بوغۇم ئاخىرى بولۇپ كەلگەن «ر» تاۋۇشى جانلىق تىلدا چۈشۈپ قالسىمۇ، لېكىن ھازىرقى زامان ئۇيغۇر ئەدەبىي تىلىنىڭ ئىملا ۋە تەلەپپۇزىدا چۈشۈرۈلمەيدۇ. مەسىلەن: ئىملا ۋە تەلەپپۇزى جانلىق تىلدا قار-قاردا-قارنىڭ قا:-قا:دا-قا:نىڭ شارقىراتما شا:قىراتما بالىلار بالىلا: پاكار بوي پاكا: بوي 2. ئەسلى «بارغاق، بۆرك، ئەرتە» سۆزلىرى تارىخىي فونېتىكىلىق ئۆزگىرىش نەتىجىسىدە «باغاق، بۆك، ئەتە» دەپ شەكىللەنگەن بولغاچقا، بۇنىڭغا يۈز بەرگەن فونېتىكىلىق ئۆزگىرىش ئىملادا ۋە تەلەپپۇزدا ئادەتلەنگەن شەكىل بويىچە ئېلىنىدۇ.
|
|
رابات |
|
|
|
رابىتە |
|
|
|
راپاۋەت |
|
|
|
راپاۋەتچىلىك |
|
|
|
راپاۋەتلىك |
|
|
|
راپسودىيە |
|
|
|
راپىس |
|
|
|
راپىس پالمىسى |
|
|
|
راتسىئونال |
|
|
|
راتسىئونالىزم |
|
|
|
راتسىيە |
|
|
|
راخاب |
|
|
|
راخابچى |
|
|
|
راخابچىلىق |
|
|
|
راخىت |
|
|
|
رادار |
|
|
|
رادون |
|
|
|
رادىئاتسىيە |
|
|
|
رادىئاتسىيىلىك |
|
|
|
رادىئاتور |
|
|
|
رادىئان |
|
|
|
رادىپ |
|
|
|
رادىپلىق |
|
|
|
رادىست |
|
|
|
رادىستلىق |
|
|
|
رادىكالⅠ |
|
|
|
رادىكالⅡ |
|
|
|
رادىكاللار |
|
|
|
رادىئو |
|
|
|
رادىئوئاكتىپ |
|
|
|
رادىئوئاكتىپلىق |
|
|
|
رادىئوپروگرامما |
|
|
|
رادىئوتېخنىكا |
|
|
|
رادىئوتېلېفون |
|
|
|
رادىئوتېلېگراف |
|
|
|
رادىئوتېلېگرامما |
|
|
|
رادىئوفوتوگرافىيە |
|
|
|
رادىئوگرامما |
|
|
|
رادىئولاشتۇرماق |
|
|
|
رادىئولاشتۇرۇلماق |
|
|
|
رادىئولاشماق |
|
|
|
رادىئوليارىيە |
|
|
|
رادىئوئۇزېل |
|
|
|
رادىئۇس |
|
|
|
رادىي |
|
|
|
رازمېر |
|
|
|
رازمېرلىق |
|
|
|
رازۋېدكا |
|
|
|
رازۋېدكىچى |
|
|
|
رازۋېدكىچىلىق |
|
|
|
رازۋېدكىشۇناس |
|
|
|
رازۋېدكىشۇناسلىق |
|
|
|
رازى |
|
|
|
رازى-رىزا |
|
|
|
رازى-رىزالىق |
|
|
|
رازىلاشماق |
|
|
|
رازىلىق |
|
|
|
رازىلىقسىز |
|
|
|
رازىمەن |
|
|
|
رازىمەنلىك |
|
|
|
راسا |
|
|
|
راست |
|
|
|
راستتىن |
|
|
|
راستچىل |
|
|
|
راستچىللىق |
|
|
|
راستگۇي |
|
|
|
راستگۇيلۇق |
|
|
|
راستلىماق |
|
|
|
راست-يالغان |
|
|
|
راسچوت |
|
|
|
راسخوت |
|
|
|
راسخوتسىز |
|
|
|
راسكار |
|
|
|
راسكارلىق |
|
|
|
راسلاتماق |
|
|
|
راسلاشماق |
|
|
|
راسلاقلىق |
|
|
|
راسلانماق |
|
|
|
راسلىماق |
|
|
|
راكⅠ |
|
|
|
راكⅡ |
|
|
|
راكⅢ |
|
|
|
راكېتا |
|
|
|
راگازا |
|
|
|
رالاشماق |
|
|
|
رالىماق |
|
|
|
رامⅠ |
|
|
|
رامⅡ |
|
|
|
رامزان |
|
|
|
رامكا |
|
|
|
رامكىلىق |
|
|
|
راملىق |
|
|
|
راند |
|
|
|
راھەت |
|
|
|
راھەتبەخش |
|
|
|
راھەت-پاراغەت |
|
|
|
راھەتپەرەس |
|
|
|
راھەتپەرەسلىك |
|
|
|
راھەتسىز |
|
|
|
راھەتلەندۈرمەك |
|
|
|
راھەتلەنمەك |
|
|
|
راھەتلىك |
|
|
|
راھەتلىنىشمەك |
|
|
|
راھىب |
|
|
|
راھىبە |
|
|
|
راھىبلىق |
|
|
|
راۋا |
|
|
|
راۋاب |
|
|
|
راۋابچى |
|
|
|
راۋاج |
|
|
|
راۋاجلاندۇرماق |
|
|
|
راۋاجلانماق |
|
|
|
راۋاق |
|
|
|
راۋاقلىق |
|
|
|
راۋان |
|
|
|
راۋانلاشتۇرماق |
|
|
|
راۋانلاشتۇرۇلماق |
|
|
|
راۋانلاشماق |
|
|
|
راۋانلىق |
|
|
|
راۋولفىيە |
|
|
|
راۋۇرۇس |
|
|
|
راي |
|
|
|
رايكوم |
|
|
|
رايون |
|
|
|
رايونلاشتۇرماق |
|
|
|
رايونلاشتۇرۇلماق |
|
|
|
رايونلاشماق |
|
|
|
رايونلۇق |
|
|
|
رايىش |
|
|
|
رايىشلىق |
|
|
|
رەب |
|
|
|
رەببىنا |
|
|
|
رەبىيەلئاخىر |
|
|
|
رەبىيەلئەۋۋەل |
|
|
|
رەپتار |
|
|
|
رەپرەپ |
|
|
|
رەپىق |
|
|
|
رەپىقە |
|
|
|
رەتⅠ |
|
|
|
رەتⅡ |
|
|
|
رەتكە چۈشمەك |
|
|
|
رەتكە سالماق |
|
|
|
رەتكە ئۆتمەك |
|
|
|
رەت-رەت |
|
|
|
رەتسىز |
|
|
|
رەتلەتمەك |
|
|
|
رەتلەشمەك |
|
|
|
رەتلەنمەك |
|
|
|
رەتلىك |
|
|
|
رەتلىمەك |
|
|
|
رەتمۇرەت |
|
|
|
رەج |
|
|
|
رەجەپ |
|
|
|
رەخت |
|
|
|
رەددىيە |
|
|
|
رەدنامە |
|
|
|
رەدنامىچى |
|
|
|
رەزگىⅠ |
|
|
|
رەزگىⅡ |
|
|
|
رەزگىلەشمەك |
|
|
|
رەزگىلىك |
|
|
|
رەزىل |
|
|
|
رەزىللەشتۈرمەك |
|
|
|
رەزىللەشمەك |
|
|
|
رەزىللىك |
|
|
|
رەسەت |
|
|
|
رەسەتچىلىك |
|
|
|
رەسەتخانا |
|
|
|
رەستە |
|
|
|
رەسسام |
|
|
|
رەسساملىق |
|
|
|
رەسمىي |
|
|
|
رەسمىيەت |
|
|
|
رەسمىيەتچى |
|
|
|
رەسمىيەتچىلىك |
|
|
|
رەسمىيەتسىز |
|
|
|
رەسمىيەتلىك |
|
|
|
رەسمىيلەشتۈرمەك |
|
|
|
رەسمىيلەشتۈرۈشمەك |
|
|
|
رەسمىيلەشتۈرۈلمەك |
|
|
|
رەسمىيلەشمەك |
|
|
|
رەسۋا |
|
|
|
رەسۋاچىلىق |
|
|
|
رەسۋالارچە |
|
|
|
رەسۋالاشتۇرماق |
|
|
|
رەسۋالاشتۇرۇلماق |
|
|
|
رەسۋالاشماق |
|
|
|
رەسۋالىق |
|
|
|
رەسۋايىئالەم |
|
|
|
رەسۋايىجاھان |
|
|
|
رەسىدە |
|
|
|
رەسىمⅠ |
|
|
|
رەسىمⅡ |
|
|
|
رەسىمچى |
|
|
|
رەسىمچىلىك |
|
|
|
رەسىمخانا |
|
|
|
رەسىم-قائىدە |
|
|
|
رەسىملەشتۈرمەك |
|
|
|
رەسىملەشتۈرۈلمەك |
|
|
|
رەسىملەشمەك |
|
|
|
رەسىملىك |
|
|
|
رەسىم-يوسۇن |
|
|
|
رەشك |
|
|
|
رەشكچى |
|
|
|
رەغد |
|
|
|
رەقەم |
|
|
|
رەقەملىك |
|
|
|
رەقس |
|
|
|
رەققاس |
|
|
|
رەقىب |
|
|
|
رەقىبلىك |
|
|
|
رەكەت |
|
|
|
رەگەتكە |
|
|
|
رەڭ |
|
|
|
رەڭدار |
|
|
|
رەڭدار پەردە |
|
|
|
رەڭدارلىق |
|
|
|
رەڭداش |
|
|
|
رەڭداشلىق |
|
|
|
رەڭسىز |
|
|
|
رەڭسىزلەنمەك |
|
|
|
رەڭسىزلىك |
|
|
|
رەڭشۇناس |
|
|
|
رەڭشۇناسلىق |
|
|
|
رەڭگ |
|
|
|
رەڭگارەڭ |
|
|
|
رەڭگىروي |
|
|
|
رەڭلەنمەك |
|
|
|
رەڭلىك |
|
|
|
رەڭلىك تېلېۋىزور |
|
|
|
رەڭلىك فىلىم |
|
|
|
رەڭلىك مېتال |
|
|
|
رەڭمۇرەڭ |
|
|
|
رەڭۋاز |
|
|
|
رەڭۋازلىق |
|
|
|
رەللە |
|
|
|
رەم |
|
|
|
رەمچى |
|
|
|
رەمچىلىك |
|
|
|
رەممال |
|
|
|
رەمماللىق |
|
|
|
رەنا |
|
|
|
رەناگۈل |
|
|
|
رەنالىق |
|
|
|
رەنە |
|
|
|
رەنج |
|
|
|
رەنجىتمەك |
|
|
|
رەنجىتىلمەك |
|
|
|
رەنجىشلىك |
|
|
|
رەنجىشمەك |
|
|
|
رەنجىمەك |
|
|
|
رەندە |
|
|
|
رەندىلەتمەك |
|
|
|
رەندىلەشمەك |
|
|
|
رەندىلەنمەك |
|
|
|
رەندىلىمەك |
|
|
|
رەھبەر |
|
|
|
رەھبەرلىك |
|
|
|
رەھبىرىي |
|
|
|
رەھمان |
|
|
|
رەھمانلىق |
|
|
|
رەھمەت |
|
|
|
رەھمەتلىك |
|
|
|
رەھمىتىي |
|
|
|
رەھنەما |
|
|
|
رەھنەمالىق |
|
|
|
رەھىم |
|
|
|
رەھىمدىل |
|
|
|
رەھىمدىللىك |
|
|
|
رەھىمسىز |
|
|
|
رەھىمسىزلەرچە |
|
|
|
رەھىمسىزلىك |
|
|
|
رەھىم-شەپقەت |
|
|
|
رەھىملىك |
|
|
|
رەۋەت |
|
|
|
رەۋەن |
|
|
|
رەۋەندە |
|
|
|
رەۋەندىچىلىك |
|
|
|
رەۋىش |
|
|
|
رەۋىشتە |
|
|
|
رەۋىشداش |
|
|
|
رەۋىشلەشتۈرمەك |
|
|
|
رەۋىشلەشمەك |
|
|
|
رەئىس |
|
|
|
رەئىسلىك |
|
|
|
رەئىشە |
|
|
|
رەئىيەت |
|
|
|
رەيھان |
|
|
|
رو |
|
|
|
روبىرو |
|
|
|
روبىرولاشماق |
|
|
|
روپاش |
|
|
|
روپاشلىق |
|
|
|
روپچىك |
|
|
|
روتا |
|
|
|
روتور |
|
|
|
روتېيل |
|
|
|
روجەك |
|
|
|
روجەكلىك |
|
|
|
روچىۋىن |
|
|
|
روداز |
|
|
|
رودۇ |
|
|
|
رودۇپاي |
|
|
|
رودۇپايلىق |
|
|
|
رودۇلاشتۇرماق |
|
|
|
رودۇلاشماق |
|
|
|
رودىمېنت |
|
|
|
رودىمېنتلاشماق |
|
|
|
رودىي |
|
|
|
روزا |
|
|
|
روزا-رامزان |
|
|
|
روزانە |
|
|
|
روزغار |
|
|
|
روزغارسىز |
|
|
|
روزنامە |
|
|
|
روزېتكا |
|
|
|
روژدېستۋو |
|
|
|
روژدېستۋو بايرىمى |
|
|
|
روسۇل |
|
|
|
روسۇلىللا |
|
|
|
روشەن |
|
|
|
روشەنگۈل |
|
|
|
روشەنلەشتۈرمەك |
|
|
|
روشەنلەشتۈرۈلمەك |
|
|
|
روشەنلەشمەك |
|
|
|
روشەنلىك |
|
|
|
روگۇر |
|
|
|
رول |
|
|
|
رول ئوينىماق |
|
|
|
رولچى |
|
|
|
روللۇق |
|
|
|
روللېر |
|
|
|
رومال |
|
|
|
روماللىق |
|
|
|
رومان |
|
|
|
رومانتىزم |
|
|
|
رومانتىزملىق |
|
|
|
رومانتىكا |
|
|
|
رومانتىكىلىق |
|
|
|
رومانچى |
|
|
|
رومانچىلىق |
|
|
|
رومانس |
|
|
|
رومانىست |
|
|
|
رومبا |
|
|
|
رومبىسىمان |
|
|
|
رومكا |
|
|
|
روناق |
|
|
|
روندو |
|
|
|
روھ |
|
|
|
روھانىي |
|
|
|
روھانىيەت |
|
|
|
روھانىيلىق |
|
|
|
روھەن |
|
|
|
روھچىلىق |
|
|
|
روھسىز |
|
|
|
روھسىزلاندۇرماق |
|
|
|
روھسىزلاندۇرۇشماق |
|
|
|
روھسىزلاندۇرۇلماق |
|
|
|
روھسىزلانماق |
|
|
|
روھسىزلىق |
|
|
|
روھلاندۇرماق |
|
|
|
روھلاندۇرۇشماق |
|
|
|
روھلاندۇرۇلماق |
|
|
|
روھلانماق |
|
|
|
روھلۇق |
|
|
|
روھىنات |
|
|
|
روھىي |
|
|
|
روھىيەت |
|
|
|
روي |
|
|
|
روي بەرمەك |
|
|
|
روياپ |
|
|
|
روياپقا چىقماق |
|
|
|
رويال |
|
|
|
رويان |
|
|
|
رويخەت |
|
|
|
رۇبائىي |
|
|
|
رۇبائىيات |
|
|
|
رۇبائىيچى |
|
|
|
رۇبائىيچىلىق |
|
|
|
رۇبلى |
|
|
|
رۇبىدىي |
|
|
|
رۇپىيە |
|
|
|
رۇتا |
|
|
|
رۇتېنىي |
|
|
|
رۇچكا |
|
|
|
رۇخسار |
|
|
|
رۇخسارگۈل |
|
|
|
رۇخسەت |
|
|
|
رۇخسەتسىز |
|
|
|
رۇخسەتلىك |
|
|
|
رۇدا |
|
|
|
رۇدىلىق |
|
|
|
رۇداۋ |
|
|
|
رۇداۋ چېلىشىشى |
|
|
|
رۇسⅠ |
|
|
|
رۇسⅡ |
|
|
|
رۇستەك |
|
|
|
رۇسچە |
|
|
|
رۇسلاتماق |
|
|
|
رۇسلاشماق |
|
|
|
رۇسلانماق |
|
|
|
رۇسلىماق |
|
|
|
رۇقئە |
|
|
|
رۇقئەچە |
|
|
|
رۇكوياتكا |
|
|
|
رۇكۇ |
|
|
|
رۇم |
|
|
|
رۇمبا |
|
|
|
رۇمىن |
|
|
|
رۇۋۇكلاشماق |
|
|
|
رې |
|
|
|
رېئاكتور |
|
|
|
رېئاكتىپ |
|
|
|
رېئاكسىئون |
|
|
|
رېئاكسىيە |
|
|
|
رېئال |
|
|
|
رېئاللاشتۇرماق |
|
|
|
رېئاللاشتۇرۇشماق |
|
|
|
رېئاللاشتۇرۇلماق |
|
|
|
رېئاللاشماق |
|
|
|
رېئاللىق |
|
|
|
رېئالىزم |
|
|
|
رېئالىزمچى |
|
|
|
رېئالىست |
|
|
|
رېپېتىتسىيە |
|
|
|
رېپىدە |
|
|
|
رېپىرى |
|
|
|
رېپىرىلىق |
|
|
|
رېتسېپ |
|
|
|
رېتسېپتور |
|
|
|
رېجىم |
|
|
|
رېچىتاتىۋ |
|
|
|
رېدە |
|
|
|
رېزەندە |
|
|
|
رېزبا |
|
|
|
رېزبىلىك |
|
|
|
رېزونانس |
|
|
|
رېزىنكە |
|
|
|
رېزىنكىلىك |
|
|
|
رېژىسسور |
|
|
|
رېژىسسورلۇق |
|
|
|
رېستوران |
|
|
|
رېشىلىيە |
|
|
|
رېشىلىيەچى |
|
|
|
رېفراكتور |
|
|
|
رېفراكتورمېتىر |
|
|
|
رېفراكسىيە |
|
|
|
رېفلېكتور |
|
|
|
رېفلېكس |
|
|
|
رېفلېكسلىق |
|
|
|
رېفلېكسىيە |
|
|
|
رېكورت |
|
|
|
رېگرېسسىيە |
|
|
|
رېلې |
|
|
|
رېلىس |
|
|
|
رېلىسسىز |
|
|
|
رېلىسلىق |
|
|
|
رېماتىزم |
|
|
|
رېماتىزملىق |
|
|
|
رېمونت |
|
|
|
رېمونتچى |
|
|
|
رېمونتچىلىق |
|
|
|
رېمونتخانا |
|
|
|
رېمونتسىز |
|
|
|
رېنتگېن |
|
|
|
رېنىي |
|
|
|
رېھىل |
|
|
|
رېئوستات |
|
|
|
رېۋىزىيە |
|
|
|
رېيكا |
|
|
|
رىئايە |
|
|
|
رىتورىك |
|
|
|
رىتورىكا |
|
|
|
رىتىم |
|
|
|
رىتىمسىز |
|
|
|
رىتىمسىزلاشتۇرماق |
|
|
|
رىتىمسىزلاشتۇرۇلماق |
|
|
|
رىتىمسىزلاشماق |
|
|
|
رىتىمسىزلىق |
|
|
|
رىتىملىق |
|
|
|
رىجە |
|
|
|
رىچاگ |
|
|
|
رىزا |
|
|
|
رىزالاشماق |
|
|
|
رىزالىق |
|
|
|
رىزە |
|
|
|
رىزىق |
|
|
|
رىزقىغا توپا چاچماق |
|
|
|
رىزقىغا ئولتۇرماق |
|
|
|
رىزقى-نېسىۋە |
|
|
|
رىزۋان |
|
|
|
رىسالە |
|
|
|
رىشالە |
|
|
|
رىشتاپ |
|
|
|
رىشتە |
|
|
|
رىشتىگە |
|
|
|
رىغبەت |
|
|
|
رىغبەتلەندۈرمەك |
|
|
|
رىغبەتلەندۈرۈشمەك |
|
|
|
رىغبەتلەندۈرۈلمەك |
|
|
|
رىغبەتلەنمەك |
|
|
|
رىقابەت |
|
|
|
رىقابەتچى |
|
|
|
رىقابەتلەشتۈرمەك |
|
|
|
رىقابەتلەشتۈرۈلمەك |
|
|
|
رىقابەتلەشمەك |
|
|
|
رىكشا |
|
|
|
رىكشىچى |
|
|
|
رىكشىچىلىك |
|
|
|
رىككېتسىيە |
|
|
|
رىم |
|
|
|
رىم رەقەملىرى |
|
|
|
رىمىفون |
|
|
|
رىڭگىت |
|
|
|
رىۋايەت |
|
|
|
رىۋايەتلەشتۈرمەك |
|
|
|
رىۋايەتلەشتۈرۈلمەك |
|
|
|
رىۋايەتلەشمەك |
|
|
|
رىۋايەتلىك |
|
|
|
رىئېل |
|
|
|
رىيا |
|
|
|
رىيازەت |
|
|
|
رىيازەتسىز |
|
|
|
رىيازەتلىك |
|
|
|
رىيازىيات |
|
|
|
رىياسەت |
|
|
|
رىياسەتچى |
|
|
|
رىياسەتچىلىك |
|
|
|
رىياكار |
|
|
|
رىياكارانە |
|
|
|
رىياكارلىق |
|
|
|
رىيال |
|
|
|